آلزایمر را با چه روش های مراقبتی می توان شکست داد و از چه روش های درمانی مفیدی در این زمینه می توان بهره برد ورزش های مناسب در این زمینه کدامند و چه نقشی در بهبود آلزایمر دارند
پژوهشگران می‌گویند برای پیشگیری از ابتلا به زوال عقل که اثراتش با عنوان آلزایمر شناخته می‌شود، راهی بسیار ساده وجود دارد که ظرف ۱۲ هفته می‌تواند عملکرد حافظه را به میزان قابل توجهی بهبود بخشد.
دانشمندان تخمین می‌زنند در سال ۲۰۵۰ میلادی تعداد کل مبتلایان به آلزایمر در سراسر جهان سه برابر شود و به بیش از ۱۰۰ میلیون نفر برسد. طبعا این آمار نگران کننده است و احتمالا نخستین سوالی که پس از دیدن چنین آماری به ذهن می‌رسد این است که آیا راهی برای پیشگیری از چنین اتفاقی یا مقابله با آن هست؟
خوشبختانه پژوهشی که اخیرا منتشر شده نشان می‌دهد ورزش ملایم اما مستمر می‌تواند خطر ابتلا به آلزایمر را به میزان قابل توجهی کاهش دهد.
در بسیاری از افرادی که با آلزایمر دست به گریبانند وراثت نقش اساسی داشته است. در واقع این افراد برای ابتلا به این بیماری استعداد ژنتیکی داشته‌اند. اما تقصیر همه چیز را نمی‌توان به گردن ژن‌ها انداخت. پژوهش‌ها نشان می‌دهند یک سوم موارد ابتلا به آلزایمر ناشی از عوامل خطرناکی مانند دیابت، چاقی، استعمال دخانیات، و کم‌تحرکی یا بی‌تحرکی است، و طبعا همه این موارد قابل پیشگیری است. آمار‌ها نشان می‌دهد نداشتن تحرک و فعالیت جسمانی شایع‌ترین عامل خطرناک در ابتلا به آلزایمر در جوامع توسعه یافته به ویژه ایالات متحده، بریتانیا، و اروپا است.
اما چرا نقش ورزش و فعالیت جسمانی تا این اندازه برجسته است؟ طبق نظر متخصصان انجمن آلزایمر آمریکا، فعالیت جسمانی مناسب جریان خون را در وضعیت مطلوب حفظ و اکسیژن لازم برای بدن را تامین کرده، و از این دو طریق به مغز کمک می‌کند که بهتر و موثر‌تر کار کند. از سوی دیگر، ورزش به صورت غیر مستقیم نیز در کاهش خطر ابتلا به آلزایمر نقش بازی می‌کند. در واقع، از آنجا که فعالیت جسمانی منظم خطر حمله قلبی، سکته مغزی، و دیابت را به میزان بسیار زیادی کاهش می‌دهد، خطر آلزایمر را نیز دور خواهد کرد، زیرا هر یک از این سه بیماری به تنهایی می‌تواند فرد را به کام آلزایمر بکشاند.
پژوهشگران دانشکده سلامت عمومی در دانشگاه مریلند اخیرا مطالعه‌ای انجام داده‌اند که نشان می‌دهد ورزش تا حدی می‌تواند بخشی از مغز را که در اثر بیماری آلزایمر تحلیل رفته مجددا ترمیم و تقویت کند. شرکت‌کنندگان این مطالعه همه سالمند بودند و پژوهشگران از آن‌ها خواسته بودند که در دوره معینی مطابق برنامه‌ای معین ورزش کنند. نتیجه نهایی بسیار امیدوار کننده بود. در واقع، این برنامه ورزشی سبب شده بود ضخامت لایه‌های بیرونی مغز، که به «کرتکس» معروف است، افزایش یابد. به‌عبارت دیگر ورزش می‌تواند از بروز زوال عقل به میزان قابل توجهی پیشگیری کند.
این نخستین باری نیست که پژوهشگران بر نقش ورزش در پیشگیری از آلزایمر مهر تایید می‌زنند. مطالعه‌ای که سال گذشته در نشریه پژوهش‌های آلزایمر منتشر شده نیز همین مساله را تایید می‌کند. محققان در این مطالعه دریافته بودند که «۱۵۰ دقیقه ورزش ملایم در هفته» و صرفا ظرف مدت ۱۲ هفته خواهد توانست عملکرد حافظه را به میزان قابل توجهی بهبود بخشد. البته منظور این نیست که پس از هفته دوازدهم دست از ورزش بکشیم، بلکه این «۱۲ هفته» نشان از میزان اثربخشی برنامه ورزشی فوق دارد. استمرار در اجرای این برنامه ورزشی است که می‌تواند از ابتلا به آلزایمر غیروراثتی پیشگیری کند. جالب است که بدانید مرکز پیشگیری و کنترل بیماری‌های آمریکا نیز همین میزان ورزش (یعنی ۱۵۰ دقیقه ورز ش ملایم در هفته) را به عنوان الگوی فعالیت جسمانی مناسب برای پیشگیری از بیماری‌های خطرناکی مانند بیماری‌های قلبی، چاقی، دیابت، و… توصیه کرده است.
اما منظور از «ورزش ملایم» در این برنامه چیست؟ مطابق نظر متخصصان کلینیک کلیولند، هر نوع فعالیت منظم بدنی که بتواند ضربان قلب را بین ۵۰ تا ۶۰ درصد، نسبت به ضربان قلب در زمان استراحت، افزایش دهد ورزش ملایم به حساب می‌آید. به این ترتیب طیف وسیعی از ورزش‌ها و فعالیت‌های جسمانی را می‌توان ورزش ملایم دانست. با این حال، متخصصان وب‌ام دی این تعریف را به الگوی دقیق‌تری تبدیل کرده‌اند تا تقریبا همه افراد در هر سن وسال و هر سطح درآمدی بتوانند انجامش دهند. این متخصصان می‌گویند اگر با سرعت حدود ۱۰۰ قدم در دقیقه بر زمین مسطح و هموار پیاده‌روی کنیم «ورزش ملایم» کرده‌ایم. به این ترتیب، بهترین برنامه ورزشی از نظر این متخصصان ۵ وعده ۳۰ دقیقه‌ای در هفته است که در هر وعده باید ۳۰۰۰ قدم برداریم. اما ۳۰ دقیقه ورزش در روز با چنین سرعتی ممکن است برای افرادی که مدت‌هاست ورزش نمی‌کنند دشوار باشد. به همین دلیل دکتر سایمون مارشال از دانشکده ورزش و علوم تغذیه در دانشگاه ایالتی سن دیه‌گو می‌گوید: «از آنجا که حداقل ۱۰ دقیقه ورزش ملایم در روز نیز می‌تواند مفید باشد، چنین افرادی بهتر است با همین ۱۰ دقیقه در روز، یعنی ۱۰۰۰ قدم در روز، آغاز کنند و رفته رفته میزان آن را افزایش دهند تا به ۳۰ دقیقه در روز برسند.»
منبع: PREVENTION
