عارضه بیش فعالی در چه اطفالی بیشتر دیده می شود روانشناسان کودک معتقدند این عارضه اغلب در اولین فرزندان خانواده و به خصوص پسر ها دیده می شود
اختلال بیش‌فعالی / کمبود توجه (بفکت)، در کودکی شایع است و تقریبا در چهار درصد کودکان دیده می‌شود. بروز این اختلال، در پسرها شایع‌تر از دخترها بوده و تقریبا سه برابر دیده می‌شود. به گفته یک روانشناس، بروز این بیماری در پسرهای اول خانواده، شایع‌تر است و این اختلال با اسامی آسیب مغزی مختصر، اختلال کمبود توجه، اختلال عملکرد مغزی مختصر هم معروف است. با دکتر فرشاد نجفی‌پور، روانشناس ورزشی و استاد دانشگاه، درباره این بیماری و علایم آن و اینکه بهترین فعالیت ورزشی برای این کودکان چه نوع فعالیتی است، که در ادامه می‌خوانید.
ورزش مناسب برای بیش‌فعال‌ها
ویژگی اصلی اختلال بیش‌فعالی یا کمبود توجه «بفکت»، عبارت است از الگوی مستعمر بی‌توجهی و بیش‌فعالی که در مقایسه با کودکان معمولی در همان سطح رشدی، این ویژگی شدیدتر و تکرارشونده‌تر دیده می‌شود. این اختلال با اسامی آسیب مغزی مختصر، اختلال کمبود توجه، اختلال عملکرد مغزی مختصر هم معروف است. اصطلاح تشخیص فعلی «بفکت» است، اگرچه وجود بیش‌فعالی برای تشخیص‌گذاری الزامی نیست.
معمولا علایم این اختلال، باید قبل از 7 سالگی شروع شوند، ولی با این حال، ممکن است در دوران شیرخوارگی نیز شاهد علایم باشیم. در چنین شرایطی، این شیرخواران نسبت به محرک‌ها بسیار حساسند و تحت‌تاثیر سر و صدا، نور، تغییرات درجه حرارت و سایر تغییرات در محیط دچار آشفتگی می‌شود.
علایم «بفکت» را می‌توان به 3 گروه اصلی «اختلال در توجه»، «بیش‌فعالی» و «تکانشگری» تقسیم کرد که در «اختلال در توجه»، «کودک به جزئیات»، توجه کافی ندارد و به علت بی‌توجهی در فعالیت‌های مختلف (تحصیل و کار) دچار اشتباه می‌شود.
در علایم «بیش‌فعالی» نیز کودک ناآرام و بی‌قرار است، اغلب زیاد حرف می‌زند، در بازی‌ها و سرگرمی‌ها نمی‌تواند فعالیت آرامی داشته باشد و معمولا در کلاس یا موقعیت‌هایی که نیاز به نشستن دارد، نمی‌تواند در صندلی آرام قرار گیرد.
از علایم «تکانشگری» نیز می‌توان به این نشانه‌ها اشاره کرد که معمولا کودک قبل از تمام شدن سوال پاسخ می‌دهد چراکه نمی‌تواند انتظار را تحمل کند. گاهی رفتار تکانه‌ای خطرناکی از کودکان مبتلا سر می‌زند، صحبت دیگران را قطع کرده و مداخله می‌کنند. البته تغییر علایم از زمانی به زمان دیگر و در موقعیت‌های متفاوت از علایم مشخصه «بفکت» است.
بد نیست والدینی که دارای کودک بیش‌فعال هستند، بدانند که گنجاندن ورزش‌های هوازی در برنامه زندگی این کودکان، بهترین روش کاهش علائم «بفکت» است. در واقع، برای این بچه‌ها، ورزش‌هایی که با سرعت ثابت، کالری بسوزانند، مناسب هستند. از این رو به این پدر و مادران، پیشنهاد می‌شود که این توصیه‌ها را به خاطر بسپارند:
* بهتر است این کودکان روزی چند بار، چند دقیقه آهسته و بعد با آخرین سرعت چند متر بدوند.
* پیشنهاد می‌شود کودک با کسی که از قدم زدن با او لذت می‌برد، بیرون برود و به تدریج سرعت قدم زدن را زیاد کنند.
* دوچرخه‌سواری با یک همراه، در یک مسیر هموار با سرعت متوسط هم یا کوه‌پیمایی همراه بزرگ‌ترها نیز می‌تواند مفید باشد.
* بهتر است این بچه‌ها همراه یک بزرگتر پیاده یا با دوچرخه به مدرسه بروند. البته متاسفانه در کشور ما اکثر مسیرها برای هیچ دوچرخه‌سواری امن نیست.
* به‌طور کلی بهتر است فعالیت‌های ورزشی، بیرون از منزل انجام شود.
* انجام حرکات رزمی نمایشی مثل کاتای کاراته هم بیرون از منزل توصیه می‌شود و درصورتی که شرایط برای انجام اسکی و قایق‌سواری فراهم باشد، این نوع فعالیت‌ها نیز می‌توانند در کاهش علایم بفکت تاثیرگذار باشند.
