liver

لیپیدها (چربی ها)، گلوکز و پروتئین ها پس از عبور از سلول های کبدی، در داخل این سلول ها مراحل پیچیده ای را طی می کنند و در سنتز چربی ها شرکت می نمایند لیپوپروتئین هایی همچون HDL , VLDL از این طریق به جریان خون می ریزند. البته سلول های مخاط روده هم با مکانیسم نسبتا مشابهی در سنتز لیپوپروتئین هایی همچون شیلومیکرون ها و VLDL شرکت می کنند. با این وجود تفاوتی بین سنتز روده ای و کبدی وجود دارد و آن این است که سلول های روده عمدتا از لیپیدهای غذایی (اگزوژن) لیپو پروتئین ها را سنتز می نمایند در صورتی که در سلول های کبدی سنتز لیپو پروتئین ها از مواد داخلی (اندوژن) می باشد.
سنتز لیپیدها و لیپو پروتئین ها در سلول های کبدی طی مراحل زیر صورت می گیرد:
از گلوکز: گلوکز در سلول های کبدی طی واکنش های گلیکولیز به اسید پیرویک و 3 فسفو گلیسرول تبدیل می شود. اسید پیرویک در میتوکندری تبدیل به استیل کوآ می شود که عمدتا وارد سیکل کربس شده تا انرژی موردنیاز سلول ها را تامین نماید. پس از انجام این عمل مقداری از استیل کوآ از میتوکندری خارج و در سیتوپلاسم در سنتز کلسترول، اسید چرب فعال و اجسام ستونی وارد م شود. سه فسفو گلیسرول حاصل از راه گلیکولیز در سنتز اسید فسفاتیدیک که پیش ساز فسفولیپیدها و تری گلیسریدها است نقش دارد. پس می توان نتیجه گرفت که گلوکز یکی از پیش سازهای لیپیدها می باشد و به همین دلیل هم هست که بیماران مبتلا به اختلالات متابولیکی لیپیدی، باید از مصرف کربوهیدرات ها نیز منع شوند.
از پروتئین ها: در اثر پروتئولیز، پروتئین ها تجزیه و به اسیدهای آمینه تبدیل می گردند. تعدادی از اسیدهای آمینه که به آنها ستوژن (تولید کننده اجسام ستونی) می گویند در تشکیل استیل کوآ و در نهایت به مقدار جزئی در سنتز لیپیدها وارد می شوند. عمل دآمیناسیون که باعث جداسازی عامل آمینی از اسیدهای آمینه است و در کبد اتفاق می افتد یک اسکلت کربنی از اسیدهای آمینه به جای می گذارد. این اسکلت کربنی می تواند در ساخت گلوکز و در برخی مواقع ساخت تری گلیسریدها وارد عمل شود.
از لیپیدها: در اثر لیپو پروتئین لیپاز در جریان خون، لیپیدها (عمدتا تری گلیسریدها) تجزیه و به گلیسرول و اسیدهای چرب تبدیل می گردند. گلیسرول مستقیما و اسید چرب به واسطه آلبومین سرم به کبد انتقال می یابند. گلیسرول می تواند در نهایت در ساخت فسفولیپیدها و تری گلیسریدها وارد گردد یا در مواقع ضروری برای تولید انرژی به اسید پیروئیک و سپس به استیل کوآ (در میتوکندری) تبدیل گردد که هم می تواند وارد سیکل کربس شود و هم می تواند در سنتز لیپیدها به واسطه استیل کوآ نقش داشته باشد.
اسیدهای چرب به واسطه بتا اکسیداسیون به استیل کوآ تبدیل می گردند و این ماده می تواند در ساخت فسفولیپیدها و تری گلیسریدها وارد عمل شود. استیل کوآ در سنتز کلسترول نیز نقش دارد.
لیپیدهای حاصل (فسفو لیپیدها، تری گلیسریدها و کلسترول) که منشاء داخلی دارند از یک طرف و پروتئین های اختصاصی یا آپولیپو پروتئین که در ریبوزوم ها سنتز شده اند وارد رتیکولوم آندوپلاسمیک شده و به صورت لیپو پروتئین ها که مقداری هم قند در ساختمان آنها وارد شده در می آیند و سپس وارد دستگاه گلژی می شوند. در دستگاه گلژی عمل گلیکوزیلاسیون (قند دار کربن) صورت گرفته و در نهایت لیپو پروتئین ها وارد خون می شوند.