پیکا، بیماری همه چیز خواری (بخش دوم)

همانطور که در بخش اول این مطلب گفته شد؛ میل بیش از اندازه به خوردن چیزهایی که جزء مواد غذایی نیستند را پیکا میگوید. ولی دلیل این میل عجیب به خوردن خاک و ته سیگار و … چیست؟ اصلا علائمی دارد؟ این بیماری با ویار خانم های باردار متفاوت است و حتی در کودکان شیش ساله هم دیده شده؛ پس باید علائم و عواملی باعث بروز این عارضه شده باشند. با ما همراه باشید تا در این بخش به این موضوع رسیدگی کینم.

علائم پیکا

این بیماری بیشتر در میان جنس زن دیده می‌شود، زیرا مردان بهتر آهن را جذب می‌کنند و عدم دفع آن و همچنین هورمون‌های مردانه‌شان باعث می‌شود بسیار کمتر به این عارضه دچار شوند. خطرناک‌ترین نوع پیکا خاک خواری است، زیرا از این طریق انگل‌های زیادی وارد دستگاه گوارش شده و مشکلات فراوانی ایجاد می‌کند.

به این شکل از پیکا در اصطلاح پزشکی «جئوفاگیا» (geophagia) می‌گویند که می‌تواند در اثر کمبود آهن ایجاد شود. برخی افراد ادعا می‌کنند که بافت خاک و گل را دوست دارند و خوردن آنها را مثل سیگار کشیدن به یک عادت روزانه تبدیل کرده‌اند. برخی روانشناسان نیز می‌گویند پیکا نوعی واکنش رفتاری به استرس‌های شدید در افراد است.

هر یک از نظرات و عقاید در مورد علل به وجود آمدن پیکا، اشکال مختلف آن را نشان می‌دهد و پزشک باید با توجه به علت، آن را درمان نماید. اگر کودک شما و فرد بزرگسالی اقدام به خوردن چیز خطرناکی نموده است، بلافاصله درصدد درمان او برآیید. فردی که به این عادت خود همچنان ادامه دهد، در معرض خطراتی مثل:

مسمومیت، مشکلات روده و شکم، ایجاد سوراخ و گرفتگی روده (در اثر خوردن چیزهایی که در روده‌ها جا خوش می‌کنند)، آسیب‌های دندانی، عفونت‌های انگلی قرار می‌گیرد.

تشخیص و درمان

آزمایش خون برای تشخیص کم‌خونی و اندازه‌گیری مایعات و الکترولیت‌ها ضروری است. گاهی اوقات رادیوگرافی شکم نیز توصیه می‌شود. پزشک شما نقش مهمی در کنترل این وضعیت و پیشگیری از پیکا برعهده دارد. او به شما آموزش می‌دهد که چگونه باید از خوردن مواد غیرغذایی خودداری کرده و کودک خود را نیز منع کنید.

ترک برخی عادت‌ها بعد از مدت زمان طولانی، کار بسیار سختی می‌شود؛ لذا خانواده‌ها باید کمک کنند تا این مسأله به یک عادت تبدیل نشود و هر چه زودتر برطرف گردد. با هیچ آزمایش خاصی نمی‌توان پی به پیکا برد، زیرا این عارضه در اثر کمبود مواد مغذی در بدن رخ می‌دهد. تنها کاری که می‌توان کرد یک آزمایش خون است تا میزان آهن و روی خون اندازه‌گیری شود.

در مورد کم‌خونی نیز میزان هموگلوبین خون را اندازه ‌می‌گیرند. برای درمان فقط باید مواد مغذی مورد نیاز بدن فرد را به حد متعادل رساند و سایر اقدامات لازم برای جلوگیری از هرگونه عفونت و یا مشکلات دیگر صورت گیرد. اعضای خانواده باید از نظر رفتاری و دانشی به رشد کافی در این زمینه برسند تا این اختلال درمان شود.

به هر حال درمان افرادی که به پیکا دچار هستند، پیچیده است و به اقداماتی از قبیل رفتار درمانی، ممانعت فیزیکی، ایجاد حس بیزاری و انزجار از انجام این کار و آموزش و مطلع ساختن فرد از پیامدهای آن نیاز دارد.

انواع پیکا

تا به حال تحقیقات اندکی در زمینه پیشگیری و مقابله با پیکا صورت گرفته است. طبق مطالعاتی که در سال 1994 به عمل آمد، حدود هشت درصد از زنان باردار آمریکایی و حدود نه درصد از زنان باردار عربستان به اشکال مختلف دچار پیکا هستند. حال آنکه این اختلال در دو کشور آفریقایی حدود 60- 65 درصد از زنان باردار را درگیر خود کرده و این نشان می‌دهد که چقدر سوءتغذیه و باورهای فرهنگی مردم در رشد بیماری مؤثر است.

به افرادی که تمایل به خوردن نشاسته دارند، اصطلاحاً می‌گویند دچار «Amylophagia» شده‌اند. «coprophagy» نیز شکلی دیگر از پیکا است که فرد در آن تمایل به خوردن مدفوع انسان و حیوان دارد در نوع دیگری از این عارضه فرد تمایل به خوردن خاک و گچ دارد که به آن «Geophagy» می‌گویند.

یک شکل دیگر از پیکا «pagophagia» است که فرد تمایل زیادی به خوردن یخ دارد. افرادی که تمایل به خوردن چوب و کاغذ دارند، دچار حالت «xylophgia» هستند. پیکا شکل و حالت‌های دیگری نیز دارد و حتی در حیوانات نیز بروز می‌کند که در میان سگ‌ها شایع‌تر از سایر حیوانات است