30

زانو درد از سری مسائلی است که با بالا رفتن سن به سراغ افراد می آید. در ایران این موضوع بسیار شایع است. یکی از اصلی ترین دلایل بروز چنین مسئله ای ، فقر ویتامین و مواد معدنی در بین افراد است. اما راه درمان این موضوع چیست؟

مواد غذایی مشخصی وجود دارند که حاوی مقادیر مناسبی از مواد ضدالتهابی و مسکن های درد هستند.

بسیاری از انسان ها در جهان نوین امروز از درد و مشکلات التهابی استخوان ها و مفاصل، خصوصا زانودرد رنج می برند. جهت غلبه بر موارد مذکور، بسیاری از افراد به داروهای ضدالتهابی و ضددرد پناه می برند.این داروها به طور موقت بر درد غلبه می کنند، ولی درمان دائمی فراتر از این حرف ها است. بسیار شنیده ایم که طبیعت کره خاکی، پرقدرت ترین در جهان آفرینش است. طبیعت زمین در ذات خود درمان تمامی بیماری ها را دارد. در حقیقت طبیعت، مواد غذایی را که بهترین درمان برای بیماری های گوناگون است، برای انسان ها فراهم کرده است. غذا، انرژی، مواد مغذی (ریزمغذی ها و درشت مغذی ها) و سوخت بدن را تامین می کند. ثابت شده است که دریافت غذای مناسب بسیاری از بیماری ها را درمان می کند. به گزارش دنیای تغذیه، درد زانو دلایل متعددی از جمله التهاب استخوان ها و مفاصل، جابه جایی مفاصل و خشکی و سختی استخوان ها دارد. افراد دچار زانودرد، بسیاری از شیوه های درمانی از جمله تمرینات ورزشی، تزریقات استروییدی و جراحی را متحمل می شوند، ولی با رژیم غذایی مناسب بسیاری از مشکلات التهابی آنها حل می شود. مواد غذایی مشخصی وجود دارند که حاوی مقادیر مناسبی از مواد ضدالتهابی و مسکن های درد هستند. مواد غذایی که در ذیل به توضیح آنها می پردازیم، جهت درمان التهاب استخوان ها، مفاصل و زانودرد کاربرد دارند.

سویا

دریافت مقادیر کافی سویا، درد و التهاب مفاصل را از بین می برد. طبق بررسی متخصصان تغذیه دانشگاه ایالتی اکلاهاما، با مصرف روزانه سویا به مدت سه ماه، بر درد و رنج ناشی از زانودرد می توان غلبه کرد. سویا از طریق مصرف سالاد، برگرهای سویا، مخلوط های حاوی مواد غذایی گیاهی و شیر سویا تامین می شود. این ماده غذایی منبع غنی ایزوفلاون ها است. ایزوفلاون ها به سبب توانایی خود در تعدیل فعالیت استروژنی بدن (با اتصال به گیرنده های استروژنی سطح سلول ها)، شناخته می شوند. محققین آزمایشگاهی ثابت کرده اند، ایزوفلاون های سویا التهاب مفاصل را کاهش داده، بافت غضروف را بهبود می بخشند و در نهایت سبب کاهش درد می شوند. در یک تحقیق ۱۳۵ انسان دچار التهاب استخوان ها و مفاصل و زانودرد به طور تصادفی مکمل پروتئینی شیر یا مکمل پروتئینی سویا را دو بار در روز به مدت سه ماه دریافت نمودند. مکمل شیر، روزانه حاوی ۴۰ گرم پروتئین، ۱۴۰۰ میلی گرم کلسیم و ۲۰۰ واحد بین المللی ویتامین D بود. مکمل سویا ۸۸ میلی گرم ایزوفلاون را در روز تامین می نمود، در حالی که مکمل پروتئینی شیر فاقد ایزوفلاون بود. محدوده حرکت زانوها، درد، فعالیت جسمی و مصرف یا عدم مصرف داروهای ضددرد و ضدالتهاب در ابتدا، حین و انتهای آزمایش مورد ارزیابی قرار گرفت.در زنان نشانه های التهاب مفاصل در افرادی که مکمل سویا یا شیر مصرف کرده بودند، مشابه بود. ولی در مردان، افرادی که مکمل سویا مصرف کرده بودند، کاهش قابل توجه درد زانو و به تبع آن کاهش مصرف داروهای ضددرد و ضدالتهاب و در نهایت بهبود فعالیت جسمی روزانه در مقایسه با گروه دیگر نشان داده شد. مخلوط غیر صابونی آووکادو و سویا در درمان التهاب مفاصل توصیه می شود. در چهار آزمایش بالینی مرتبط، مخلوط غیر صابونی آووکادو و سویا (عصاره حاصل از روغن سویا و آووکادو) در درمان درد و خشکی زانو و در نتیجه کاهش مصرف انواع دارو موثر شناخته شده است. این محصول در بسیاری از نقاط دنیا به صورت مکمل مصرف می شود.دوز عادی آن ۳۰۰ میلی گرم بوده و دو ماه برای تاثیر ضدالتهابی آن زمان لازم می باشد.

میوه ها

در مطالعه انجام گرفته روی ۲۹۳ انسان بالغ استرالیایی، مصرف مقادیر بالای میوه، سبب کاهش خطر گسترش ضایعات مغز استخوان (مارکر تشدید التهاب و درد استخوان ها و مفاصل) گردید.مهم ترین میوه های جهت کاهش درد زانو، میوه های حاوی ویتامین C مانند کیوی، پرتقال، نارنگی، توت فرنگی، قره قاط، تمشک، زغال اخته، انبه، گریپ فروت و پاپایا (انبه هندی) می باشند. ویتامین C دارای مزایای آنتی اکسیدانی است و از التهاب مفاصل و استخوان ها جلوگیری می کند. استفاده از مخلوط میوه های ذکر شده در بالا یا مصرف یک لیوان آب پرتقال هنگام صبح، ویتامین C کافی را جهت غلبه بر زانودرد فراهم می نماید.

سبزیجات و گیاهان دارویی

اسفناج برای انجام فعالیت های مختلف، انرژی فراوانی را تامین می نماید. اسفناج به شکل سالاد، سوپ و بورانی، همراه غذاهای کبابی و ساندویچ قابل مصرف است.این گیاه حاوی مقادیر فراوانی آنتی اکسیدان است که از التهاب استخوان ها، مفاصل و زانودرد جلوگیری می کند. گیاهان دارویی مانند زردچوبه، بذر زیره سبز و دارچین دارای خواص ضدالتهابی گسترده ای هستند که با مشکلات ناشی از زانودرد مبارزه می کنند. در حقیقت گیاهان مذکور علاوه بر معطر نمودن غذاها، سبب تسکین دردها و آلام التهابی نیز خواهد شد. در دارا بودن خواص ضدالتهابی، زنجبیل نیز باید به گیاهان مذکور اضافه شود.

ماهی، روغن ماهی و روغن های گیاهی

بسیاری از تحقیقات مشخص کرده اند که ماهی و روغن ماهی، درد مفاصل و التهاب ناشی از روماتیسم مفصلی را کاهش می دهند. هم اکنون ثابت شده است که اسیدهای چرب امگا ۳ موجود در ماهی، نه تنها مواد شیمیایی التهاب زا را خنثی می کند، بلکه پروتئین های تخریب کننده غضروف مفصلی را نیز نابود می کنند. اسیدهای چرب امگا ۳ موجود در روغن ماهی خصوصا ایکوزاپنتانوئیک اسید (EPA) و دکوزاهگزانوئیک اسید (DHA)، توانایی عملکردی بدن را بهبود می بخشند و سبب کاهش درد و التهاب در بیماری هایی چون نقرس، لوپوس، پسوریازیس، روماتیسم مفصلی و التهاب استخوان ها و مفاصل می شوند.هنگام مصرف مکمل های حاوی امگا۳ یا روغن ماهی، استفاده از آنتی اکسیدان های محلول در چربی مانند ویتامین E جهت حفاظت از اکسیده شدن اسیدهای چرب مذکور در بدن الزامی است. اسیدهای چرب امگا ۳ در منابع غذایی گیاهی چون روغن بزرک، سویا، کانولا، پامچال و گاوزبان نیز وجود دارند و سبب بهبود درد زانو می گردند.

مصرف دو واحد ماهی روغنی (مانند ماهی آزاد، ماکرل، ساردین و تون) در هفته یا استفاده از کپسول های یک گرمی حاوی اسیدهای چرب امگا ۳ به صورت روزانه، سبب کاهش درد زانو می شود.