در اینجا به معرفی کامل دستگاه فلیم فتومتر (flame photometer) می پردازیم. نام این دستگاه flame photometer است که ترجمه ی فارسی آن نور سنج شعله می شود. پس از معرفی و آشنایی با دستگاه فلیم فتومتر (flame photometer)، مراحل اجرای تنظیمات و کالیبراسیون دستگاه قبل از شروع به کار را می گوییم. همچنین مراحل انجام آزمایش را گفته و در آخر معایب احتمالی دستگاه فلیم فتومتر به هنگام تعمیر را ذکر می کنیم.
دستگاه فلیم فتومتر (flame photometer)، برای اندازه گیری غلظت سدیم، لیتیم و پتاسیم خون و یا غلظت سدیم و پتاسیم ادرار طراحی شده است. این دستگاه از لیتیم به عنوان مرجع داخلی دستگاه استفاده می کند تا علاوه بر دستیابی به دقت بیشتر امکان جبران تغییرات داخلی خود دستگاه نیز وجود داشته باشد.
در هنگام اندازه گیری غلظت لیتیم در خون پتاسیم به عنوان مرجع داخلی استفاده می شود. برای تشخیص در تمامی آزمایشهای خونی در تمام دستگاههای آزمایشگاه به جز سل کانتر از نور سنجی، لنزهای نوری و فیلترهای نوری استفاده می شود.
به هنگام تشخیص: نور را از یک فیلتر نوری عبور می دهند و آن را تجزیه می کنند. به تک تک نورها در فلیم چند سیستم به نامهای اتومایزر و سوزن اتومایزر و میکسر و شعله و دتکتور و سه فیلتر نوری مربوط به پتاسیم، سدیم و لیتیم و بُرد تحلیل گر و صفحه نمایشگر داریم.
سیستم فلیم دستگاه های جدایی به نام کمپرسور هوای فشرده، کپسول گاز نیاز دارد.
مراحل اجرای تنظیمات و کالیبراسیون دستگاه قبل از شروع به کار:
۱- اتصال صحیح دستگاهه به سیستم برق
۲- اتصال صحیح دستگاه به سیستم گاز و تنظیم کردن میزان گاز برای روشن شدن شعله
۳- اتصال صحیح کمپرسور برای تهیه هوای فشرده، چون باید هوای فشرده خاصی را به هنگام استفاده از دستگاه برای آن تنظیم نمود.
۴- روشن کردن خود فلیم
۵- روشن کردن سیستم کمپرسور برای ورود هوای فشرده به دستگاه
۶- باز کردن سیستم گاز
۷- بعد از اینکه گاز به سیستم شمع رسید برای تشکیل شعله شاسی جرقه زن را فشار می دهیم تا شعله ایجاد شود و بعد از تثبیت شله آنرا تنظیم می کنیم.
شعله باید آبی روشن و به صورت کله قندی باشد.
۸- بعد از تثبیت شعله با تغییر دادن کلید سلکتوری سه وضعیتی لیتیم، سدیم و پتاسیم کلید را بر روی یکی از سه فاکتور مربوط قرار داده و استاندارد مورد نظر دستگاه را از راه نیدل(سوزن اتومایزر) به دستگاه می دهیم و رنگ شعله تغییر می کند. سپس دتکتوری که در پشت فیلتر نوری دستگاه قرار دارد میزان جریان عبوری را سنس می کند و آن را به مدار دستگاه داده و توسط پروسسور پردازش می شود و پس از تحلیلات مداری جواب نهایی روی نمایشگر(LCD) دستگاه نمایش داده می شود. حال اگر میزان استاندارد نمایش داده شده روی نمایش گر با میزان استانداردی که روی شیشه مواد استاندارد حک شده یکسان باشد یعنی دستگاه نقص فنی ندارد و کالیبره است. بعد از آن مجاز هستیم که نمونه بیمار را به دستگاه بدهیم و طبق دستور پزشک فاکتور مربوطه را بررسی و جواب نهایی را از دستگاه دریافت کنیم و به سیستم درمانی ارسال نماییم.
مراحل انجام آزمایش:
نمونه مریض را وارد دستگاه می کنیم، سپس نیدل وارد نمونه می شود. حال خلاءیی در اتومایزر ایجاد می شود که باعث کشیده شدن مواد از نمونه می شود. اینک مواد کشیده شده وارد میکسر دستگاه می شود. از طرفی هوای فشرده هم وارد میکسر می شود. سپس مواد و هوای فشرده با هم به طرف بالای شعله مکش می شوند و باعث تغییر رنگ شعله می شوند. (اینک رنگ شعله یا زرد است یا سبز است و یا نارنجی) و از این تغییر رنگ می توان تشخیص داد که الکترولیت وارد شده به دستگاه لیتیم بوده یا سدیم بوده یا پتاسیم.
از اجزای اصلی دستگاه می توان به دتکتور و فیلتر نوری اشاره کرد که دتکتور به عنوان سنسوری است که با برخورد نور به آن جریانی در فلیمانش ایجاد می شود. میزان جریان فرستاده شده به دستگاه برای Plc و پروسسور دستگاه اهمیت اساسی دارد.
معایب احتمالی دستگاه فلیم فتومتر به هنگام تعمیر:
۱- هوای فشرده به دستگاه نرسد.
۲- گاز افت کرده و میزان واقعی آن به دستگاه نرسد.
۳- شعله تنظیم نباشد، (آبی سوز نباشد و ارتفاعش بالا باشد).
۴- مواد نمونه و هوای فشرده به روی شعله کشیده نشود.
۵- شعله به مدار سنس نشود.
۶- نمایش گر فاکتور مربوطه را نمایش ندهد.
۷- فیلترهای نوری تار شده و نور استاندارد به دتکتور یا سنسوری نوری نرسد.
۸- مواد توسط سوزن اتومایزر کشیده نشود.
۹- جرقه زن دستگاه برای تولید شعله، جرقه نزند.
۱۰- شعله تثبیت نشود.
۱۱- کلید سلکتوری سه وضعیتی( لیتیم، سدیم، پتاسیم)، کار خود را به درستی انجام ندهد.
۱۲- دستگاه کالیبره نشود.
