يک فوق تخصص گوارش و کبد ضمن تشريح علائم و نشانه‌هاي سيروز کبدي، توضيحاتي درباره درستي يا نادرستي جراحي طحال‌برداري در بيماران مبتلا به سيروز ارايه داد.
دکتر سيدمويد علويان با بيان اينکه بروز علائم سيروز کبدي به دو علت نارسايي کارکرد کبد و افزايش فشار خون در وريد پورت است، گفت: اين علايم عبارتند از ضعف، خستگي، بيحالي، اسهال چرب، تورم شکم، تجمع آب در شکم، برجسته شدن عروق مري (واريس مري)، چماقي شدن انگشتان، کوچک شدن کبد، ضعف و سستي عضلاني، کاهش وزن، تيره شدن پوست، بروز لکه‌هاي خونمردگي در پوست (به دليل کاهش پلاکت‌هاي خون)، کاهش ميل جنسي, کاهش توانايي جنسي در آقايان, ورم پاها و شکم, خونريزي از بيني و لثه و استشمام بوي نامطبوع از بيمار است.
وي افزود: بايد توجه کرد که براي تشخيص بيماري سيروز وجود يا عدم همه اين علايم ضروري نيست.
علت خارش در سيروز کبدي و راهکار کاهش آن
علويان ادامه داد: بايد بدانيم که در داخل کبد، مجاري ريز صفراوي وجود دارند که از طريق آنها صفرا حرکت کرده و وارد مجاري صفراوي، کيسه صفرا و سپس روده‌ها مي‌شود. نمک‌هاي صفراوي از جمله مواد اصلي صفرا هستند و تجمع اين نمک‌هاي صفراوي به دليل اختلال در اين مجاري منجر به بروز خارش مي‌شود. البته امروزه علل ديگري نيز براي خارش مطرح شده که اساس درمان را تغيير داده است. براي کاهش خارش توصيه مي‌شود مصرف گوشت قرمز کاهش يافته و مواد غذايي حساسيت‌زا مانند بادمجان و گوجه فرنگي از غذا حذف شوند. همچنين در صورت نياز از داروهاي ضد خارش مثل پودر کلستيرامين و اورزوداکسي کوليک اسيد طبق دستور پزشک استفاده شود.
چرا بيماران مبتلا به سيروز تب مي‌کنند؟
وي با بيان اينکه به طور طبيعي کبد عاري از هر نوع ميکروب است، گفت: در بيماران مبتلا به سيروز به دليل اختلال در سيستم ايمني بدن، ميکروب‌هاي مختلفي وارد گردش خون مي‌شوند. بر اين اساس اين بيماران بيشتر در معرض عفونت بوده و در اين شرايط انجام اقدامات تشخيصي و درماني جنبه اورژانسي دارد. بايد توجه داشت که در سيروزي که به دليل مصرف زياد الکل ايجاد شده، احتمال بروز عفونت بيشتر است.
اين فوق تخصص گوارش و کبد افزود: تنفس بيماران مبتلا به سيروز، بوي نامطبوعي دارد. اين امر به دليل نارسايي کبد بوده و احتمالا منشأ آن روده‌اي است. معمولا با مصرف آنتي بيوتيک‌هاي خوراکي شدت اين عارضه کم مي‌شود. در عين حال ممکن است علت اين امر توليد ماده «متيل‌مرکاپتان» باشد که از سوخت و ساز اسيد آمينه متيونين ايجاد مي‌شود.
علويان ادامه داد: همچنين به علت کمبود توليد عوامل و فاکتورهاي انعقادي در کبد و در نتيجه طولاني شدن زمان انعقاد، ممکن است کبودي‌هاي خودبخودي در بيماران مبتلا ايجاد شود. کمبود پلاکت‌ها در خون به دليل گير افتادن آنها در طحال بزرگ نيز مي‌تواند به کبودي پوست منجر شود.
چرا در بيماران مبتلا به سيروز طحال بزرگ مي‌شود؟
وي با بيان اينکه در اکثر مبتلايان به سيروز کبدي به دنبال اختلال در گردش خون داخل کبد بيمار، خون به اطراف طحال تغيير جهت پيدا کرده و سبب بزرگي طحال مي‌شود، اظهار کرد: اين امر مي‌تواند به کاهش تعداد پلاکت‌هاي خون منجر شود. البته بايد توجه کرد که گرچه در بيماران مبتلا به سيروز، پلاکت در داخل طحال ذخيره مي‌شود و مي‌تواند سبب کاهش پلاکت خون شود، ولي در اکثر موارد با خونريزي همراه نيست. بنابراين تنها در موارد شديد که ميزان آن کمتر از ۲۰ هزار در ميلي‌ليتر با خطر خونريزي همراه است، جراحي توصيه مي‌شود. بايد بدانيم که انجام جراحي طحال برداري مي‌تواند در بيماران مبتلا به سيروز خطرناک باشد و به اين دليل تنها در شرايط بحراني انجام آن توصيه مي‌شود.
ديابت و سيروز
علويان همچنين اظهار کرد: برخي از بيماران مبتلا به سيروز دچار افزايش قند خون و علايم ديابت (مرض قند) مي‌شوند. در تاريخچه اين افراد مي‌توان سابقه مرض قند را در اغلب موارد پيدا کرد، اما در بقيه موارد افزايش قند خون به علت بيماري کبد است. حال براي مهار قند خون بالا معمولا از قرص‌هاي ضد قند مثل گليبنکلاميد استفاده مي‌شود و در رژيم غذايي نيز بايد مصرف مواد نشاسته‌اي را کم کرد.
وي ادامه داد: بايد توجه داشت که در بيماران مبتلا به سيروز تمايل به کم کردن قند خون به پايين‌تر از محدوده طبيعي وجود ندارد و قندخون حدود ۱۲۰ تا ۱۴۰ ميلي گرم در ميلي ليتر مورد قبول است.
ايسنا
