فشار خون یکی از شایع ترین بیماری‌های مزمن در ایران و تمام جهان است و افراد بسیاری از گروه‌های سنی مختلف به این مشکل دچار هستند. یکی از راحت‌ترین و رایج‌ترین روش‌ها برای کنترل فشارخون در کنار درمان دارویی، رعایت یک رژیم غذایی به‌خصوص است که اصلی‌ترین غایب آن نمک است. به همین دلیل هم وقتی بحث آشپزی برای بیماران دارای فشارخون به میان می‌آید، واژه‌هایی مثل آب‌پز و کم‌نمک بیشتر به ذهن خطور می‌کنند تا خوشمزه و هیجان انگیز.
اما چطور می‌توان هم غذایی درست کرد که باعث افزایش فشارخون بیمار نشود هم سایر افراد خانواده بتوانند با لذت آن را نوش‌جان کنند؟ در ادامه نگاهی داریم به نکاتی که می‌توانند کمک کنند تا بدون آنکه مجبور به خوردن غذای بی‌نمک باشید، سفره‌ای رنگین و دلچسب برای عزیزان خود تدارک ببینید. با دکتر سلام همراه باشید.
از کجا شروع کنیم؟
– مهم‌ترین جنبه از تغییرات ضروری سبک زندگی و تغذیه بیماران مبتلا به فشارخون مرتبط با کاهش مصرف نمک است؛ چراکه سدیم یکی از عوامل اصلی بالارفتن فشارخون محسوب می‌شود؛ بنابراین رعایت یک رژیم غذایی کم‌سدیم کمک قابل توجهی به کاهش و کنترل سطح فشارخون فرد خواهد کرد. البته فقط سدیم مهم نیست و یک فاکتور بسیار مهم دیگر در این زمینه اضافه وزن است. در اکثر موارد افرادی که به فشارخون مبتلا می‌شوند، باید وزن کم کنند یا به دقت مراقب بالاتر نرفتن آن باشند. در رژیم‌های غذایی مناسب برای کاهش فشارخون، مواد غذایی سرشار از فیبر و منابع پروتئینی حاوی پتاسیم، منیزیم و کلسیم وجود دارد که همگی در کاهش فشارخون موثر هستند.
غذای سالم آماده کنید
اگر مواد غذایی سالم و تازه تهیه کنید، اما آن‌ها را در مقدار زیادی روغن و نمک سرخ کنید، کاری بیهوده انجام داده‌اید؛ چرا که تمام خواص مفید این خوراکی ها به این شکل از بین می‌رود. در آشپزی برای بیماران دارای فشار خون، از سرخ‌کردنی‌ها پرهیز کنید و به جای آن از این روش‌های ساده و ثابت‌شده استفاده کنید:
– گوشت و مرغ را روی سیخ یا توری کباب کنید تا چربی آن‌ها بتواند بچکد و خارج شود.
– برای پختن غذاها از ظروف نچسب استفاده کنید و برای روغن زدن از اسپری استفاده کنید.
– گوشت و مرغ را ابتدا بپزید و سپس اجازه دهید تا سرد شود. سپس پیش از گرم کردن و سرو مجدد هرگونه چربی انباشته شده در مایع را جمع آوری کنید.
– تمام مواد غذایی را میتوانید با خیال راحت آب‌پز یا بخارپز کرده و نوش‌جان کنید.
باید‌ها و نباید‌‌های آشپزی برای بیماران مبتلا به فشارخون
هر چند خوردن نمک یکی از عادت‌های همگی ماست و ترک عادت موجب مرض است، اما این کار ضروری است و برای حفظ سلامت بیمار اهمیت حیاتی دارد؛ اما نخوردن نمک به معنی منع استفاده از سایر انواع ادویه نیست. در واقع میتوانید با استفاده از ادویه مناسب، در کنار داشتن غذاهایی خوش طعم و خوشمزه از یک رژیم غذایی مناسب فشارخون بالا هم پیروی کنید. در ادامه فهرستی از طعم‌دهنده‌ها و ادویه مناسب برای این کار را به شما معرفی می‌کنیم:
– ریحان (تازه یا خشک‌شده) را میتوانید در کنار انواع غذا، گوشت و ماهی میل‌کرده یا به انواع سس و سوپ اضافه کنید.
– آویشن یک ادویه معطر و بسیار مفید است که در کنار غنی کردن طعم غذا خواص فراوانی هم دارد.
– زیره سیاه باعث افزوده شدن طعم خشکبار به انواع نان، سالاد، سبزی‌های بخارپز شده و سوپ رشته (نودل) می‌شود.
– پیازچه یکی از سبزی‌هایی است که طعم ملایم و عطر دلپذیری به غذای شما اضافه می‌کند و در حالت‌های مختلف قابل افزودن به انواع غذاست.
– رزماری هم یک ادویه مناسب برای غذاهای سنگین‌تر است.
– با افزودن سرکه سیب به انواع سس و سبزی‌های میتوانید طعم آن را تند کنید.
– زردچوبه از دیگر ادویه‌های شناخته شده در سفره‌های ایرانی است که خواص بسیاری دارد و طعم و عطر غذا را هم بهبود می‌دهد.
– با افزودن پودر کاری به انواع گوشت به خصوص گوشت گوسفندی، میتوانید طعمی خاص و متفاوت به آن بدهید.
– سیر هم یک افزودنی مناسب است که در کنار کاهش فشارخون و ضربان قلب، طعمی غنی به غذا اضافه می‌کند.
– در کنار سالاد، سبزی‌ها و ماهی از آب‌لیموی تازه و طبیعی استفاده کنید.
کسانی که به فشارخون مبتلا هستند، نخورند
تا این جا تنها درباره چیزهایی که میتوانید بخورید، صحبت کردیم، درحالی‌که مسلما مواد غذایی بسیاری هستند که نمی‌توانید آن‌ها را مصرف کنید و باید تا حد امکان از برنامه غذایی‌تان حذف شوند. این موارد شامل:
– غذاهای بسته بندی شده، فرآوری شده و نیمه آماده
– غذاهایی که با روش‌های سنتی مثل ترشی انداختن، دودی کردن و مانند این‌ها آماده شده باشد.
– در هنگام آشپزی از پاستا یا نودل‌های طعم‌دار استفاده نکنید؛ چرا که حاوی مقادیر زیادی سدیم هستند.
– از خوراکی‌ها و تنقلات شور ازجمله خشکبار بوداده و انواع اسنک‌های شور مثل چیپس و پفک دوری کنید.
به جای آنکه روی غذاهایی که بیمار نمی‌تواند بخورد، تمرکز کنید، خلاقیت داشته باشید و با درست‌کردن ترکیب‌های خوشمزه و بدون سدیم تنوع را در برنامه غذایی آن‌ها ایجاد کنید. با این روش امکان دنبال کردن دقیق برنامه غذایی و در نتیجه کنترل بهتر وضعیت فشارخون بیمار بسیار راحت‌تر می‌شود.
در این باره بیشتر بخوانید: با رژیم موز فشار خون خود را کنترل کنید!
منبع: دکتر سلام
