شاید یکی از مواردی که همگی مردم روزانه از آن برای درمان‌های خانگی استفاده می‌کنند، آنتی‌بیوتیک‌ها هستند.
لیست بلندبالایی را می‌توان از آنتی‌بیوتیک‌ها نام برد که در هر خانه‌ایی یافت می‌شوند از جمله آمپی‌سیلین، مترونیدازول، سفازولین، پنتی‌سیلین، سفوروکسیم، مترونیدازول در تقسیم‌بندی دارویی و تتراسیکلین، جنتامایسین، اریترومایسین، مترونیدازول، مفناید در تقسیم‌بندی پماد، کرم، ژل و لوسیون و سولفاستامید، کلرامنفیکل، جنتامایسین، ریفامپین جزو قطره‌های چشمی، بینی و دهانی و همچنین سفکسیم، مترونیدازول، سفالکسین در تقسیم‌بندی انواع قرص‌هایی هستند که به راحتی در خانه‌ها یافت می‌شوند.
متاسفانه ایران با معضل بزرگی از جمله تجویز بیش از اندازه دارو رو به رو است و همچنین مصرف خود سرانه و حتی با تجویز آنتی‌بیوتیک به طور کلی بالا بوده و برابر با مصرف تمامی کشورهای اروپایی است.
بر اساس آمارهای ارائه شده از سوی وزارت بهداشت، سرانه مصرف آنتی بیوتیک در ایران ۱۶ برابر استاندارد جهانی است.
مصرف آنتی‌بیوتیک تنها به بخش انسانی و درمانی محدود نمی‌شود و در سال‌های اخیر به بخش کشاورزی نیز کشیده شده است و کشاورزان در پرورش دام، طیور، ماهی و آبزیان، محصولات باغی و زراعی از این ماده استفاده می‌کنند.
اهمیت این موضوع به قدری است که در اجلاس بین‌المللی چالش‌های نظام مراقبت مقاومت میکروبی که در تهران برگزار شد، معاون بهداشت وزرات بهداشت در این اجلاس هشدار داد که تجویزهای بی مورد و غیر ضروری آنتی‌بیوتیک ها از سوی پزشکان موجب می‌شود تنها اسلحه برای نجات کودکان از دست برود و شاهد آن باشیم که در ۵۰ درصد از محتوای نسخه پزشکان آنتی‌بیوتیک وجود داشته باشد.
فیروز زارعی در این باره می‌گوید: آنتی‌بیوتیک ها در ابتدا برای مصارف انسانی از جمله درمان عفونت‌ها استفاده می‌شد اما بعدها در حوزه دامپروری و باغبانی نیز استفاده شد که این آغاز زنگ خطری است برای جامعه پزشکی و همچنین افرادی که درگیر بیماری هستند.
به گفته این دکتر داروساز، متاسفانه بیش از ۵۰ درصد از بیماری‌های واگیر مقاومت میکروبی پیدا کرده‌اند.
وی با اشاره به اینکه اکثر مردم دیدگاه اشتباهی در مورد آنتی‌بیوتیک‌ها دارند اظهار می‌کند: آنتی‌بیوتیک به باکتری‌ها حمله می‌کند و نمی‌تواند در برابر ویروس‌ها کاری انجام دهد به همین دلیل هنگامی که فردی سرما می‌خورد به دلیل ویروسی بودن آن عملا هیچ کاری در بهبودی فرد انجام نمی‌دهد اما مصرف این ماده موجب مقاومت بدن در برابر باکتری‌ها خواهد شد.
زارعی می‌افزاید: متاسفانه کم‌تر شخصی به توصیه پزشکان اهمیت می‌دهد و با کوچکترین علائمی از جمله ابریزش چشم و بینی و یا سردرد و شکم درد فورا به سراغ انتی‌بیوتیک‌ها رفته و بدون اینکه بدانند دوره برخی بیماری‌ها را افزایش می‌دهد چندین روز از این داروها استفاده می‌کنند.
وی تصریح می‌کند: متخصصان هشدار می‌دهند که با افزایش مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها در آینده‌ایی نزدیک آنقدر مقاومت در برابر میکروب‌ها سخت خواهد شد که هیچ درمان پزشکی پاسخگوی برخی بیماری‌ها و عمل‌های جراحی نخواهد بود زیرا مقاومت باکتری‌های عفونت‌زا و خود ایمنی بدن را افزایش می‌دهد.
این دکتر داروساز در ادامه با اشاره به مصرف بی مورد و تجویز خود سرانه دارو توسط والدین به کودکانشان، متذکر می‌شود: افرادی که در زمان کودکی خود آنتی‌بیوتیک مصرف کرده‌اند بسیار سریع‌تر از کودکانی که مصرف نداشته‌اند افزایش وزن پیدا می‌کنند و هرچند ممکن است افزایش وزن کمی باشد اما عوارض آن در بزرگسالی دامان فرد را خواهد گرفت.
به گفته یک متصدی داروخانه، دلیل عمده اینکه همواره توصیه می‌شود از مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها حذر شود، مقاومت دارویی است که موجب می‌شود بدن در پاسخ به برخی داروها ناتوان باشد.
شبنم شاکری اظهار می‌کند: دلیل دیگر آنکه انتی‌بیوتیک‌ها را خطرناک می‌دانند، مصرف اشتباه و نابجای آن است به طور مثال فردی به عفونت گوش دچار شده است و باید از آنتی‌بیوتیک مناسب برای عفونت باکتری‌های گوش استفاده شود و در صورت استفاده نامناسب نتیجه عکس و درمانی صورت نخواهد گرفت.
شاکری متذکر می‌شود: اگر شخصی که عفونت گوش دارد، از سیپروفلوکساسین استفاده کند ممکن است که برخی سویه‌های باکتری عفونت گوش را از بین ببرد اما برخی را نیز قوی‌تر خواهد کرد و این موجب ایجاد گونه‌های جدیدتری از باکتری خواهد شد.
وی اظهار می‌کند: بیش‌ترین میزان مصرف آنتی‌بیوتیک آموکسی‌سیلین، آموکسی‌کلاو، سیپروفلوکساسین، ازیترومایسین، مترونیدازول و سفالکسین است و اکثرا نیز بدون نسخه پزشک، خود مراجعه کننده از ما تقاضا می‌کند.
وی در پایان با بیان اینکه روزانه افراد زیادی به داروخانه برای خرید انواع انتی‌بیوتیک‌ها مراجعه می‌کنند، اظهار می‌کند: توصیه من به عنوان شخصی که هرروز با افرادی از این دست مواجه هستیم این است که هرگز بدون نسخه و‌تجویز پزشک از آنتی‌بیوتیک‌ها استفاده نکنند زیرا پزشکان بر اساس نوع و محل باکتری داروی مناسب را تجویز می‌کنند.
منبع: فارس
