بی خوابی را می توان یکی از ساده اما جدی ترین مشکلاتی است که هرکسی ممکن است به آن مبتلا شود؛ ابتلا به بی خوابی علل مختلفی را شامل می شود که با شناسایی آنها می توان به مقابله با این اختلال پرداخت. یکی از معضلاتی که سلامت سالمندان را تهدید می کند، ابتلا به بی خوابی است؛ به همین سبب قصد داریم تا در این مطلب به بررسی این موضوع و روش های درمان آن بپردازیم، با دکتر سلام همراه باشید.

بسیاری از سالمندان دچار بی‌ خوابی هستند و ممکن است در به خواب رفتن دچار مشکل باشند.

یا اینکه پس از فقط پس از چند ساعت خواب بیدار شوند. خستگی روزانه‌شان ممکن است آن‌قدر شدید باشد که نتوانند کارهای معمول روزانه را انجام دهند

ممکن است بتوان با انجام اقدامات ساده‌ای مشکل بی‌خوابی در سن بالا را حل کرد، پیش از آنکه درمان دارویی ضرورت پیدا کند.

یک نکته مهم این است که الگوهای خواب در سالمندی ممکن است تغییر کند. تا حدود نیمی از سالمندان ممکن است خوابشان سبک شود، به‌طور مکرر از خواب بیدار شوند و خستگی روزانه داشته باشد. همچنین در میان سالمندان نسبت به افراد جوان‌تر کاهشی در مرحله عمیق خواب و افزایشی در بیدار شدن در طول شب رخ می‌دهد.

درحالی‌که بسیاری از سالمندان از بدخوابی شکایت دارند، شمار نسبتاً کمی از آن‌ها واقعاً دچار اختلال خواب هستند و شمار بسیار کمتری نیاز به مصرف دارو دارند.

اختلال‌های خواب در سالمندان ازجمله شامل قطع تنفس (آپنه) حین خواب و نشانگان پای بی‌قرار است.

پزشکان گاهی برای درمان بی‌خوابی سالمندان دارو تجویز می‌کنند، اما این داروها برای درمان بی‌خوابی کوتاه‌مدت به کار می‌روند و معمولاً نمی‌توانند اختلالات درازمدت خواب را برطرف کنند. از طرف دیگر داروهای خواب‌آور ممکن است با ایجاد وابستگی مشکلات خواب را بدتر کنند. پس از مصرف میان‌مدت تا درازمدت داروهای خواب‌آور اگر دارو به ناگهان قطع شود، ممکن است فرد دچار بی‌خوابی برگشتی (ریباند) و کابوس رخ دهد.

قطع تنفس حین خواب بسته به علت آن با تغییرات رفتاری برای نخوابیدن به پشت، وسایل دهانی که مجرای هوایی را باز نگه می‌دارند، کاهش وزن و قطع داروهایی که مهارکننده تنفس هستند، درمان می‌شود. گاهی برای درمان این بیماری داروهای محرک تنفس مانند استازولامید تجویز می‌شود یا از «فشار مداوم مثبت مجرای هوایی» که از طریق ماسکی که شب شخص به صورت می‌زند، استفاده می‌شود.

در مورد نشانگان پای بی‌قرار خط اول درمان تجویز داروهای «آگونیست دوپامین» است که تأثیرشان مانند ناقل عصبی دوپامین در مغز است. این داروها ممکن است تهوع، سرگیجه و خواب‌آلودگی هستند. داروهای بنزودیازپینی مانند آلپرازولام، کلونازپام و تمازپام نیز به‌عنوان داروی خواب‌آور در افراد دچار این نشانگان تجویز می‌شوند،‌ اما این داروها باعث خواب‌آلودگی روزانه می‌شوند و بر خود حرکات پا تأثیری ندارند.

به‌جز این مواد اختلال خاص خواب در سالمندان، اغلب مؤثرترین رویکرد به برای درمان بی‌خوابی رعایت «بهداشت خواب» است، یعنی توجه به روش‌ها و رفتارهایی که یا باعث بهبود خواب شبانه می‌شوند یا مانع خواب خوب می‌شوند.

ازجمله رفتارهایی که به بهبود خواب کمک می‌کنند، می‌توان به رعایت یک برنامه منظم خواب‌وبیداری، انجام رفتارهایی قبل از خواب مانند به توالت رفتن، خوردن یک میان وعده سبک یا مطالعه و ورزش منظم تا چهار ساعت پیش از زمان خواب، مصرف نکردن مواد کافئین‌دار مانند چای و قهوه در شش ساعت مانده به زمان خواب، پرهیز از سیگار کشیدن در نزدیکی زمان خواب، چرت زدن عصرگاهی و پرهیز از الکل و داروهای خواب‌آور اشاره کرد.

منبع: همشهری