یک رژیم غذایی متعادل، به همراه مقدار زیادی کلسیم و ویتامین D برای افزایش جذب کلسیم، باید تمام مواد مغذی مورد نیاز برای ساخت دندانهایی قوی، حفظ لثه ها و بافت سالم دهان داشته باشد. جوانان میتوانند کلسیم کافی را 3 تا 4 بار در روز از طریق مصرف لبنیات و همچنین بسیاری از منابع دیگر دریافت کنند. به طور مثال توفو که یک نوع کلسیم پردازش شده به شکل پنیر است، آب پرتقال تقویت شده با کلسیم و یا سبزیجات سبز رنگ مثل کلم بروکلی.
1- مزایای فلوراید
فلوراید، پوسیدگی دندان ها را به وسیله محکم کردن مینای دندانها، کاهش می دهد؛ توانایی باکتریهایی را که با تولید اسید، مینای دندان را خراب میکنند، کاهش داده و مواد معدنی را جایگزین دندان از دست رفته میکند. در مناطقی که فلوراید طبیعی موجود در آب کم است، یا منابع آن به وسیله فلوراید تکمیل نشده است یا حتی اگر شما و خانواده تان از بطری های آب فیلتر شده (بطری های آب معدنی) استفاده میکنید، پزشک ممکن است برای شما یا فرزندانتان مکمل فلوراید تجویز کند. خمیر دندان های حاوی فلوراید یا درمانهای مکمل فلوراید، مینای دندان های کودک شما را در برابر فساد تقویت میکند.
اکثر بطری های آب معدنی، حاوی فلوراید کافی و مورد نیاز نیست. سیستم های تصفیه آب خانگی مثل اسمز معکوس و واحد های تقطیر، مقدار زیادی از فلوراید را از آب شیرین حذف میکنند. با این حال، سیستم های تصفیه آب که به وسیله کربن یا زغال چوب کار میکنند، معمولا فلوراید زیادی را از آب حذف نمیکنند.
2- فلوراید زیاده از حد و فلوروز
یکی از عوارض مصرف زیاد فلوراید، فلوروزیس دندانی است. در نوع خفیف آن، به صورت لایه های سفید روی دندانهایی زرد، و در نوع شدید آن این لکه ها به رنگ قهوه ای درآمده و مینای دندان را بطور کلی تیره و کدر می سازد. فلوروز بیشتر نزد افرادی که همزمان با مصرف آب حاوی فلوراید، مکمل فلوراید نیز مصرف میکنند، یا کودکان و نوجوانانی که تکه هایی از خمیر دندان حاوی فلوراید خود را بلعیده اند مشاهده میشود.
برای جلوگیری از مشکل آخر، اگر متخصص اطفال یا دندانپزشک کودک شما توصیه به مصرف خمیر دندان حاوی فلوراید برای فرزندتان کرد، به یاد داشته باشید که چنانچه کودکتان زیر دو سال است، نباید بیشتر از یک اسمیر (لکه) خمیردندان حاوی فلوراید استفاده کنند. چنانچه فرزندتان بالای 2 سال است، فقط باید مقدار کمی از خمیر دندان استفاده شود. در ضمن پزشک یا دندانپزشک خانوادگی شما، میزان فلوراید آب منطقه را می داند و میتواند به شما توصیه کند که آیا به مکمل فلوراید نیاز دارید یا خیر.
3- آسیب قند و شکر
همه انواع قندها باعث افزایش رشد باکتریهای دهان، تولید اسید و بالاخره پوسیدگی دندانها میشوند. قندهای طبیعی مثل عسل، شربت افرا و ملاس نیز در این رابطه به همان نسبت شکر سفید تصفیه شده به دندانها آسیب می زنند. بدترین گناهکاران این طبقه، قندهایی هستند که در غذاهای چسبنده یافت شده و به دندانها می چسبند؛ غذاهایی مثل میوه های خشک شده، آب نبات ها و انواع ژله و پاستیل.
سوداها و آب میوه های شیرین نیز دندانها را در محلول شکر قرار می دهند. غلات و دیگر نشاسته ها مثل پاپ کورن، به وسیله باکتریهای دهان به سرعت تبدیل به شکر می شوند. برای سلامت دهان و دندانهای خود پیشنهاد های زیر را مد نظر داشته باشید:
– در مورد شکر مخفی موجود در همه غذاها دقت بیشتری داشته و برچسب انواع مواد غذایی تهیه شده از بیرون را از نظر مقدار شکر افزوده شده بررسی کنید.
– بسیاری از شکلاتهای مورد علاقه کودکان، به وسیله ذوب شکلات تلخ و اضافه کردن مقدار زیادی شکر به آن تهیه شده اند. حتی 50 درصد شیر شکلاتهای آماده بیرون، شکر است و باقی شیر+شکلات. میتوانید خودتان در خانه آن را تهیه کرده و با مقدار بسیار کمی عسل طبیعی آن را برای فرزندتان شیرین کنید. همانطور که میدانید، طعم و مزه غذاها بر اساس الگو ها و عادتهای ما شکل میگیرند.
– آب میوه های ساده و طبیعی و دست ساز را جایگزین آب میوه های پاکتی و شیشه ای آماده کنید. به یاد داشته باشید فرقی نمیکند که آب میوه خریداری شده از بیرون چه در بطری باشد، یا پاکتهای حاوی مواد افزودنی، دندان فرزند شما را با شکر شستشو داده و باعث پوسیدگی جدی دندانهای وی میشود.
4- از دادن جایزه های شیرین خودداری کنید
اگر میخواهید فرزندتان را برای نمره خوب یا رفتار مناسبش تشویق کنید، بهترین جایزه برای او کتاب، بازیهایی مثل پازل یا گذراندن ساعتی مختص خود وی در پارک نزدیک خانه می باشد. با دادن پاداشهای شیرینی مثل انواع کیک و شکلات و نوشابه در واقع او را مجازات میکنید.
5- فرهنگ تغذیه ای خود و خانواده را تغییر دهید
با مربیان مهد کودک، مدرسه و افراد فامیل و دوستان خود صحبت کنید؛ بخصوص در هنگام مسابقات ورزشی و میهمانی ها در بوفه های مدارس مقدار زیادی نوشیدنی های شیرین عرضه میشود. از خود شروع کنید؛ با پذیرایی سالم و آب میوه طبیعی از میهمانان خود پذیرایی کنید. به یاد داشته باشید بهترین نوشیدنی بعد از مسابقات ورزشی، فقط آب است.
6- تعادل برقرار کنید
اگر چنانچه شیرینی ها و آب نبات ها را در کمد و دور از چشم فرزندتان قرار می دهید، باعث یک اشتیاق ناخوشایند برای مصرف شکر در آنها میشوید. گاه گاهی میتوانید از یک دسر شیرین در اوقات خوش استفاده کنید تا بتدریج مصرف صحیح آن را فرا بگیرند. در انتها همانطور که متخصصین همیشه توصیه میکنند، ویزیت مرتب (سالی دو بار) نزد دندانپزشک فراموش نشود و اگر چنانچه به دلیل برگزاری میهمانی، فرزنتان نوشیدنی شیرینی مصرف کرد، او را تشویق کنید که حتما با استفاده از مسواک، خمیر دندان مناسب، نخ دندان و دهان شویه های استاندارد این مروارید های گرانبها را بیشتر محافظت کند.
برگردان: سیما آزادفلاح
هرگونه کپی برداری با نام دکتر سلام و لینک دهی مستقیم مجاز است
