امروزه افراد بسیاری وجود دارند که از نقص عضو که ممکن است به صورت اکتسابی و یا مادرزادی باشد رنج می برند. نقص عضو به دلایل مختلفی ممکن است به وجود آید اما نکته حائز اهمیت این است که چگونه می توان به این مشکلات غلبه کرد و آنها را درمان نمود. در ادامه به بررسی روشی جدید برای درمان نقص عضو خواهیم پرداخت. با دکتر سلام همراه باشید.

دانشمندان گام مهمی به سوی هدف رشد اندام‌های جایگزین بدن انسان برداشته‌اند که می‌تواند امید تازه‌ای را پیش روی بیماران منتظر در فهرست پیوند عضو قرار دهد.

دانشمندان به‌تازگی گام مهمی به سوی هدف رشد اندام‌های جایگزین بدن انسان برداشته‌اند. آنها با شناسایی پروتئینی موسوم به Meox1 دریافتند که این پروتئین در سلول‌های بنیادی نقش اصلی را در تقویت رشد عضلانی ایفا می‌کند.

درک چگونگی رشد این اندام‌های جایگزین می‌تواند انقلابی در سلامت بشر ایفا کند به طوری که می‌تواند سالانه جان هزاران نفر را که همچنان در فهرست پیوند عضو هستند و اندامی دریافت نمی‌کنند، از خطر مرگ نجات دهد.

محققان دانشگاه «موناش» در استرالیا از طریق مطالعه گورخرماهی‌ها که نوعی ماهی کوچک با سرعت رشد بسیار بالا هستند، این ارتباط را دریافتند. این نوع ماهی بومی آسیای جنوبی است و اغلب به علت شباهت‌های بیولوژیکی که با بدن انسان دارد، به عنوان مدلی از انسان مورد آزمایش قرار می‌گیرند.

گورخرماهی نیز ما انسان‌ها دو چشم، یک دهان، یک مغز و نیز ماهیچه، خون، استخوان و دندان دارد. این ماهی اندام‌هایی مشابه انسان مانند کلیه و قلب دارند و دانشمندان موفق شده‌اند 70 درصد ژن‌های انسان را در گورخرماهی بیابند. محققان به‌تازگی اسراری از نحوه کار سلول‌های بنیادی و پروتئین Meox1 را کشف کرده‌اند.

دانشمندان رشد اندام‌های را در شرایط آزمایشگاهی مورد مطالعه قرار دادند اما تولید بافت زنده توسط سلول‌های بنیادی در بدن همچنان یک راز باقی مانده بود و تا زمانی که آنها به این راز پی نبردند، قادر نبودند اندام‌های جایگزین را رشد دهند. محققان در این تحقیقات، تغییراتی غیرجنسی را در گورخرماهی‌ها یافتند بدان معنا که سلول‌ های بنیادی به طور اتفاق تقسیم نمی‌شوند و رشد نمی‌کنند اما هدایت آنها به سوی شمار اندکی از سلول‌های بنیادی به رشد ماهیچه‌ها کمک می‌کند.

به عبارت دیگر، تنها سلول‌های بنیادی خاصی هستند که برای رشد بافت‌های اندام‌های مورد نیاز مورد استفاده قرار می‌گیرند و پروتئین Meox1 به انتخاب این سلول‌ها کمک می‌کند.

دانشمندان هنوز هم می‌توانند طبق نیاز افراد، قلب و کبد را طبق تقاضا در شرایط آزمایشگاهی تولید کنند اما آنها در حال حاضر به منظور تولید بافت بیشتر در داخل بدن، درک بهتری از چگونگی تغییر پوشش‌های مولکولی دارند.

این فرآیند چگونگی رشد اندام‌ها را سلول‌های بنیادی تنظیم می‌کند که یکی از آخرین مرزهای رشد بیولوژیک است. تاباندن نور روی این مکانیسم، با آسیب وارده به بافت مانند بروز بیماری‌هایی از جمله سرطان مبارزه می‌کند. محققان به طور مستمر در حال رشد در این حوزه هستند. سال گذشته محققان با موفقیت توانستند بافت در حال فعالیت قلب انسان را تولید کردند.

منبع: آنا