افرادی که دچار بیماری دیابت هستند به دلیل عدم استفاده درست بدن از گلوکز با مشکلاتی رو به رو می شوند که درمان آن ها به کندی صورت می پذیرد، یکی از بیماری های افراد مبتلا به دیابت زخم پای دیابت است که در این مقاله به روش های درمان آن اشاره می کنیم.

زخم پای دیابتی چیست؟

زخم های پای افراد مبتلا به دیابت مناطقی در پا هستند که پوست آنها بشدت ضخیم شده و پینه بسته است. این زخم ها می توانند علل مختلفی داشته باشند و باعث عفونت پاها شوند که می توان با معاینه زخم ها توسط پزشک و تشخیص علت آن و با توجه به علائم، برای درمان زخم پای دیابتی اقدام کرد. علائم و نشانه های مختلف آن می تواند شامل ورم، سوزش، تاول، ترک پوست، بی حسی و گزگز پا، سیاه شدن و کبودی پا و درد باشد.

علت‌ها زخم پای دیابتی

دیابت یک بیماری مزمن است که در اثر آن، بدن شما نمی‌تواند از گلوکز یا قند خون به درستی استفاده کند. این بیماری می‌تواند منجر به بروز مشکلات و عوارضی برای بیمار شود که برخی از این عوارض باعث سخت‌تر شدن فرایند بهبودی زخم‌ها و جراحت‌ها می‌شوند. این عوارض عبارتند از:

آسیب‌دیدگی عصب (نوروپاتی)

وقتی که شما به نوروپاتی دچار می‌شوید، ممکن است نتوانید درد ناشی از یک زخم یا تاول را تا وقتی که شرایط آن خیلی وخیم شود و عفونت پیدا کند، احساس کنید.روش های متعددی برای درمان نوروپاتی محیطی ارائه شده است؛ به عنوان مثال تمرینات تقویتی برای درمان  نوروپاتی محیطی قدرت عضلانی در افراد مبتلا به نوروپاتی محیطی را نسبتاً افزایش می‌دهد.

ضعیف شدن سیستم ایمنی

هنگامی که سازوکارهای دفاعی طبیعی بدن شما ضعیف می‌شود، حتی یک زخم کوچک نیز می‌تواند به عفونت شدید دچار شود.

تنگ شدن عروق

افرادی که سرخرگ‌های پاهای آنها مسدود می‌شود، بیشتر در معرض تشکیل زخم‌ها، ابتلاء به عفونت‌های شدید و بروز مشکلاتی در فرایند بهبودی زخم‌ها هستند. تنگ شدن سرخرگ‌ها باعث می‌شود که خون نتواند به راحتی به محل زخم‌ها برسد.

علائم و نشانه ها

– درد و سوزش دائمی ناشی از زخم پای دیابتی می تواند علامتی از رگ به رگ شدن، گرفتگی، کوفتگی، خستگی مفرط پاها، نامناسب بودن کفش و وجود عفونت باشد.

– قرمزی می تواند علامت عفونت (بخصوص اگر اطراف زخم باشد) نشانه ی ساییدگی کفش یا دوخت جوراب بروی پا باشد.

– تورم پاهامی تواند علامتی از التهاب یا عفونت، نامناسب بودن کفش یا ضعف گردش خون در سیاهرگ ها باشد که در افراد مبتلا به دیابت، منجر به زخم پای دیابتی می شود. سایر علایم ضعف گردش خون عبارتند از:

– درد در پاها و کفل که به هنگام راه رفتن افزایش می یابد اما با استراحت از بین می رود.

– عدم رشد مو بروی قسمت های پائینی پاها

– ایجاد پوست سخت و براق بروی پاها

تشخیص زخم پای دیابتی

پزشک شما احتمالاً میزان وخامت زخم شما را بر اساس سیستم درجه‌بندی زیر تعیین می‌کند:

– درجه صفر: هیچ زخم بازی در پوست وجود ندارد. ممکن است بدشکلی یا سلولیت‌هایی در پوست دیده شود.

– درجه ۱: زخم‌های دیابتی سطحی (به اندازه تمام یا قسمتی از ضخامت پوست)

– درجه ۲: گسترش زخم به رباط، تاندون، کپسول مفصلی یا فاشیای عمقی بدون ایجاد آبسه یا عفونت استخوان

– درجه ۳: زخم عمیق همراه با آبسه، عفونت استخوان یا سپسیس مفصل

– درجه ۴: بروز قانقاریا در قسمتی از سینه یا پاشنه پا

– درجه ۵: قانقاریای شدید که تمام کف پا را درگیر می‌کند.

روش‌های درمانی مورد استفاده برای زخم دیابتی

کفش‌ها یا کفی‌های مخصوص:

می‌توان به‌ منظور مراقبت از زخم پاها و یا پاهایی که دچار تغییر شکل شده‌اند، از کفش‌های مخصوص و یا کفی‌های طبی استفاده کرد که به نرمی پا را در برمی‌گیرند. شما می‌توانید برای مشاوره در مورد خرید کفش‌های طبی، با پزشک خود تماس بگیرید.

اکسیژن درمانی پرفشار برای زخم‌های مزمن دیابتی:

اکسیژن درمانی پرفشار، یکی از راه‌های درمان زخم‌های مزمن و زخم پای دیابتی می‌باشد. در این روش، فرد اکسیژن خالص را با فشار بالا درون یک محفظه‌ی تک‌نفره دریافت می‌کند. این کار میزان پیوستگی اکسیژن با گلبول‌های قرمز خون را افزایش داده و موجب رسیدن بیشتر اکسیژن به محل زخم می‌شود. مطالعات نشان می‌دهند که اکسیژن درمانی پرفشار می‌تواند بهبودی را به‌طور میانگین تا ۲۵ درصد افزایش دهد.

دارودرمانی:

آنتی‌بیوتیک‌ها از داروهای همیشگی برای درمان عفونت پای دیابتی می‌باشند. بااین‌حال درمان با آنتی‌بیوتیک باید با در نظر گرفتن موارد مؤثر بر جمعیت میکروب‌ها مانند استفاده‌ی اخیر از آنتی‌بیوتیک، نهادینه‌سازی، درجه‌ی واگنر و وضعیت عروقی انجام شود. عفونت در بافت‌های نرم برای درمان زخم پای دیابتی معمولاً نیازمند یک دوره‌ی درمانی ۲ تا ۳ هفته‌ای با آنتی‌بیوتیک می‌باشد در حالی‌ که استئومیلیت یا عفونت استخوان به دوره‌های چند ماهه‌ی آنتی‌بیوتیک نیاز خواهد داشت.

عمل جراحی:

درصورتی‌که روش‌های درمانی ذکرشده پاسخ مناسبی را در فرد ایجاد نکرده و یا درصورتی‌که فرد دچار عفونت یا درد شدید باشد، ممکن است نیاز باشد تا پزشک شما یک عمل جراحی قطع عضو را انجام دهد؛ عملی که در طی آن قسمتی از بدن مانند انگشت پا برداشته می‌شود. برداشتن بافت آسیب‌دیده به‌منظور کنترل عفونت و ایجاد یک محیط مناسب برای بهبودی و همچنین بیشینه ساختن ثبات فیزیکی و ساختاری پا، از اهداف اصلی عمل جراحی در درمان عفونت دیابتی پا می‌باشند.

انواع عمل‌های جراحی طیف وسیعی را پوشش داده و از یک عمل دبریدمان ساده تا عمل قطع عضو با گیوتین در افراد مبتلا به عفونت‌های مرگبار، متفاوت می‌باشند. جراح عمل جراحی را در بیمارستان انجام می‌دهد. قبل از عمل به فرد داروی بیهوشی داده‌شده و در طول عمل خواب خواهد بود.

پیشگیری از ابتلا به زخم پای دیابتی

شما می‌توانید با رعایت موارد زیر، پاهای خود را سالم نگه‌ دارید:

– اگر سیگار می‌کشید، آن را ترک کنید.

– حداقل سالی یک بار برای معاینه‌ی پا به پزشک خود مراجعه کنید و در صورت بروز هر مشکلی با او تماس بگیرید.

– میزان گلوکز خون خود را تا حد امکان نزدیک به مقدار هدف نگه‌دارید.

– هر روز پاهای خود را به دنبال بریدگی، زخم، تاول، قرمزی، پینه، ناخن عفونت کرده و مشکلات دیگر معاینه کنید.

هر گونه استفاده با درج نام مجله پزشکی دکتر سلام (لینک دهی مستقیم) مجاز می باشد.