یکی از وسایلی که برای آرام کردن نوزاد از آن استفاده می شود، پستانک است. نوزادی که تازه متولد می شود، میل به مکیدن دارد. بعضی از نوزادان حتی قبل از تولد هم انگشتان و شست خود را می مکند. اما آیا پستانک به راستی برای کودکان مفید است؟ اگر چه پاسخ به این سوال هنوز مشخص نیست، اما متخصصان اجازه استفاده از آن را در اولین سال تولد نوزاد بدون مانع می دانند. ما در این مطلب شما را با مزایا و عوارض استفاده از پستانک آشنا خواهیم نمود.
مزایا
برای بعضی کودکان استفاده از پستانک، روشی رضایت بخش در فاصله بین شیردهی می باشد. مزایایی که برای این کار در نظر گرفته شده عبارتند از:
1) پستانک آرامش می‌دهد:
قبل از تولد و در شکم مادر، مکیدن، یکی از اولین وظیفه‌های حرکتی جنین بوده است. مکیدن باعث می‌شود او شب آرام‌تر و راحت‌تر بخوابد و خیلی بی‌سر و صدا و آرام‌تر، منتظر وعده بعدی غذایش باشد. همچنین پستانک، خود به خود، خوابیدن را آسان‌تر می‌کند.
2) برای نوزادهای نارس، بسیار مفید است:
پستانک به سریع‌تر رشد کردن و توسعه یافتن عضله‌های دهان کمک می‌کند و به كودك اجازه می‌دهد عمل مکیدن را زودتر بیاموزد. طبق تحقیقات انجام شده در آمریکا، مکیدن پستانک، زمان نگه داشتن نوزادان نارس را در بیمارستان، یک هفته کاهش می‌دهد.
3) خطر مرگ ناگهانی نوزاد را کاهش می‌دهد:
طبق آخرین تحقیقات انجام شده، پستانک خطر مرگ ناگهانی کودک را هنگام خواب، 25 تا 30 درصد کاهش می‌دهد. حرکت‌های ناشی از مکیدن، ماهیچه‌های حلق را تقویت می‌کند. همچنین نفوذپذیری راه‌های تنفسی توسط همین حرکت‌ها تضمین می‌شود. در صورت عفونت هم، نوزاد بهتر واكنش نشان می‌دهد.
4) پستانک دور انداختنی است:
اگر زمانی رسیده که کودک باید این عادت را ترک کند، شما می توانید به راحتی پستانک را دور بیاندازید، ولی اگر کودک عادت به مکیدن انگشتان داشته باشد ترک آن بسیار مشکل تر است.
سایر فواید پستانک:
– پستانک روشی برای ایجاد حواس پرتی موقت است. زمانی که کودک گرسنه است تا آماده شدن برای شیر دادن و یا درست کردن شیشه شیر برای او می توان پستانک را واسطه قرار داد. همچنین در هنگام تزریق واکسن و غیره می تواند کودک را تا حدودی آرام کند.
– پستانک به خوابیدن کودک کمک می کند. (از پستانک به عنوان اولین وسیله برای آرام کردن کودک استفاده نکنید.)
مضرات پستانک
1) اختلال در شیر دهی:
نوزادی که از همان ابتدا عادت به مکیدن پستانک کند، در شیر خوردن صحیح دچار مشکل خواهد شد.
2) کودک وابسته به پستانک می شود:
اگر کودک از پستانک در هنگام خواب استفاد کند، چنانچه نیمه شب از دهان وی افتاد با گریه از خواب بیدار می شود.
3) افزایش خطر ابتلا به عفونت گوش میانی:
سرعت ابتلا به عفونت گوش میانی از زمان تولد تا ۶ ماهگی بسیار اندک است و این درست زمانی است که خطر بروز ناگهانی سندرم مرگ نوزاد بالا است.
4) بروز مشکلات فک و دهان:
پستانک هم مثل مکیدن انگشت دست، شکل فک و دندان نوزاد را تغییر می‌دهد. در واقع پستانک باعث می‌شود دندانهای بالایی، جلوتر از دندانهای پایینی قرار گیرند و روی آن‌ها بیفتند. در نتیجه یک حفره بین فک بالایی و پایینی به وجود می‌آید. این تغییر شکل ممکن است در دراز مدت باعث به تعویق افتادن آموختن قدرت بلعیدن، دیر به حرف افتادن یا نوک زبانی صحبت کردن کودک شود.
5) بروز مشکلات دندانی:
استفاده نرمال از این وسیله دراولین سالهای تولد مشکل چندان جدی برای سلامت دندانها ندارد. اما اگر کودک سماجت به استفاده از پستانک داشته باشد، به مرور زمان دندانهای جلو و بالا به سمت بیرون کج شده و فک بالا و پایین ناهمتراز می شود.
با توجه به آنچه گفته شد، اگر به کودک خود پستانک می دهید نکات زیر را همیشه به خاطر داشته باشید:
1- تا زمانی که فرآیند شیردهی به طرز صحیح انجام نشده است، از دادن پستانک به کودک اجتناب کنید. ممکن است چند هفته طول بکشد تا فرآیند شیردهی به طرز صحیح انجام شود. بنابراین به طور کلی توصیه می شود که تا 1 ماهگی به نوزاد پستانک ندهید.
2- اجازه دهید کودک پیشگام شود. اگر کودک علاقه ای به پستانک ندارد، او را وادار به این کار نکنید.
3- پستانک یک قطعه ای انتخاب کنید. پستانک های دو تکه ای چنانچه بشکنند، خطر خفگی نوزاد را در پی دارند. بنابراین مدل یک قطعه آن را انتخاب کنید.
4- پستانک را تمیز نگه دارید. قبل از استفاده ، پستانک را با آب و صابون بشویید. برای پیشگیری از عفونت قارچی هر روز به مدت چند دقیقه پستانک را در مقدار مساوی آب و سرکه و سپس در هوای خشک قرار دهید. از قرار دادن پستانک در دهان خود به منظور شست و شو اجتناب کنید، زیرا با این کار میکروب بیشتری وارد دهان نوزاد می کنید.
5- مراقب علائم مربوط به تخریب پستانک باشید. در صورت هر نوع خرابی در پستانک سریعا آن را تعویض کنید.
تا زمانی که فرآیند شیردهی به طرز صحیح انجام نشده است از دادن پستانک
به کودک اجتناب کنید. به طور کلی توصیه می شود که تا یک ماهگی به نوزاد پستانک ندهید.
6- هرگز از زنجیر و نوار برای ثابت کردن پستانک به گردن استفاده نکنید.
7- از روش های دیگر برای آرام کردن کودک استفاده کنید. از پستانک به عنوان اولین وسیله برای آرام کردن کودک استفاده نکنید. شاید عوض کردن حالت و وضعیت کودک به تنهایی برای آرام کردن او کافی باشد.
اگر کودک گرسنه است تا جایی که ممکن است، سریعا پستان یا شیشه شیر را به او بدهید.
8- بدانید که چه زمانی عادت مکیدن پستانک باید ترک شود. اغلب کودکان در فاصله سنی 2 تا 4 سال عادت مکیدن را ترک می کنند.
9- شب هنگام اگر پستانک در حین خواب از دهان کودک افتاد تا عکس العملی نشان نداده است، پستانک را داخل دهان او قرار ندهید.
هرگونه کپی برداری با نام دکتر سلام و لینک دهی مستقیم مجاز است.
بیشتر بخوانید:
آسیب های شیشه شیر برای دندان ها
انتخاب شیشه و پستانک برای کودک
