یکی از روش های درمانی دردهای شانه و کتف استفاده از تکنیک و روش جراحی آرتروسکوپی شانه است که این نحوه درمان نسبت به روش های دیگر بسیار کم دردتر بوده و درمان و بهبود آسیب های ناشی از کتف را مناسب تر ترمیم می نماید.
آرتروسکوپی شانه
آرتروسکوپی روشی است که در سال 1970 ابداع شد و جراحان ارتوپد برای بررسی،تشخیص و درمان مشکلات درون مفصلی از آن استفاده می کنند. واژه آرتروسکوپی از دو کلمه یونانی” آرترو” به معنی مفصل و “اسکوپین” به معنی نگاه کردن گرفته شده است.
آرتروسکوپی شانه چه زمانی پیشنهاد می‌شود؟
اگر شما از عارضه‌ی دردناکی رنج می‌برید که به روش‌های درمانی بدون جراحی پاسخ نمی‌دهد، ممکن است عمل آرتروسکوپی شانه را به شما توصیه کند. روش‌های درمانی بدون جراحی عبارت‌اند از استراحت، فیزیوتراپی و داروهای خوراکی یا تزریقی که می‌توانند التهاب را کاهش دهند. التهاب یکی از پاسخ‌های طبیعی بدن انسان نسبت به آسیب یا بیماری است. در شانه‌ی آسیب دیده و یا بیمار، التهاب می‌تواند موجب ورم، درد و گرفتگی شود.
آسیب، استفاده‌ی بیش از حد و فرسایش با گذشت زمان، از جمله موارد مسئول برای پیدایش مشکلات شانه‌اند. آرتروسکوپی شانه می‌تواند علائم دردناک بسیاری از عارضه‌ها که باعث آسیب به تاندون‌های روتاتور کاف، لابروم، غضروف‌های مفصلی و دیگر بافت‌های نرم اطراف مفصل می‌شوند را رفع کند.
علت جراحی آرتروسکوپی
دلایل آرتروسکوپی شانه از قرار زیر است:
پارگی تانون روتاتور کاف: این ساختار تاندون شانه است که مسئولیت بالا بردن بازو از سر را برعهده دارد.
التهاب تاندون دو سر بازو: التهاب یا تضعیف تاندون دو سر بازو
التهاب تاندون شانه كلكيفيک- رسوب کلسیم در تاندون روتاتور کاف
سابقه دررفتگی یا جابجا شدگی شانه
پارگی های لابروم شانه (لابروم ساختاری در شانه است که به نگه داشتن شانه در سر جای خود کمک می کند. لابروم می تواند ضعیف، پاره یا جدا شود و به دبریدمان یا ترمیم نیاز دارد).
آرتریت مفصل آکرومیوکلاویکولر- مفصل بین استخوان ترقوه و استخوان کتف ملتهب یا دچار آرتریت می شود.
سینوویت و بورسیت- غشای مفصل پوشاننده تاندون ملتهب یا ضخیم می شود.
اجسام آزاد: قسمتی از غضروف پوشش مفصل را جدا می کند و آزادانه در مفصل می چرخد و باعث درد و بیماری مسری می شود.
گیر افتادن شانه: معمولا با ضعف یا باریک شدن فاصله بین راس شانه ای و استخوان اخر کتف بوجود می آید. زمانی که بازو بالاتر از سر آورده می شود، درد ایجاد می شود.
اقسام جراحی‌های آرتروسکوپی
از جراحی‌های رایج آرتروسکوپی می‌توان موارد زیر را نام برد:
– ترمیم روتاتور کاف
– برداشتن خارهای استخوانی
– برداشتن یا ترمیم لابروم
– ترمیم رباط‌ها
– برداشتن بافت ملتهب یا غضروف‌های سست شده
– عمل ترمیمی برای جلوگیری از دررفتگی‌های مکرر شانه
اعمال جراحی دیگری مانند برداشتن فشار از روی عصب، ترمیم شکستگی‌ها و برداشتن کیست نیز می‌توانند به روش آرتروسکوپی انجام شوند، گر چه مانند اعمال ذکر شده در بالا رایج نیستند. برخی از عمل‌های جراحی مانند تعویض مفصل شانه، هنوز به عمل جراحی از نوع باز و با بریدگی‌های بزرگ نیاز دارند.
عمل جراحی آرتروسکوپی شانه
تعیین وضعیت و آماده سازی:
زمانی که شما در اتاق عمل هستید جراح، آرتروسکوپ را برای تماشای درون شانه شما تنظیم میکند. دو وضعیت شایع برای بیماران در جراحی آرتروسکوپی شانه وجود دارد:
1) وضعیتی که بیماربه صورت نیمه نشسته بر روی صندلی خمیده می نشیند.
2) وضعیتی که بیمار در کنار تخت عمل جراحی دراز می کشد و شانه خود را روی تخت عمل جراحی می گذارد.
هر وضعیتی مزیت خود را دارد. جراح بر اساس نوع عمل ،وضعیت عمل را انتخاب میکند.
هنگامی که وضعیت عمل مشخص شد، تیم جراحی در صورت نیاز موهایی که در محل عمل وجود دارند را برمی دارند و سپس پوست شما را ضد عفونی می کنند. تیم جراحی شانه وبازوی شما را با پارچه استریل می پوشانند و برای اینکه بازو شما تکان نخورد ساعدتان را با وسیله ای ثابت نگه می دارند.
نحوه عمل جراحی آرتروسکوپی
برنامه‌ریزی برای عمل جراحی:
ممکن است از شما بخواهد که قبل از انجام عمل به پزشک خود مراجعه کنید تا در صورت وجود هرگونه مشکل پزشکی از آن باخبر شوید. ممکن است آزمایشاتی چون آزمایش خون، الکتروکاردیوگرام و یا عکس‌برداری از سینه با اشعه‌ی ایکس، به‌منظور انجام ایمن عمل جراحی موردنیاز باشند.
عمل آرتروسکوپی شانه معمولاً به وسیله‌ی داروهای بلوک عصبی که دست و شانه را بی‌حس می‌کنند، انجام می‌شود. این داروی بی‌حسی به قسمت پایین گردن و یا بالای شانه تزریق می‌شود. این‌ها محل عبور اعصاب کنترل‌کننده‌ی شانه می‌باشند. داروهای بلوک عصبی علاوه بر داشتن استفاده به‌عنوان داروی بی‌حس‌کننده در عمل جراحی، می‌توانند تا چند ساعت پس از پایان آن نیز درد فرد را کنترل کنند.
تثبیت موقعیت و آماده‌سازی:
وقتی به اتاق عمل منتقل می‌شوید، موقعیت بدن شما در حالت خاصی تثبیت می‌شود تا بدین ترتیب جراح بتواند به آسانی آرتروسکوپ را تنظیم کرده و دید مناسبی به درون مفصل شانه داشته باشد. دو موقعیت رایج برای عمل آرتروسکوپی شانه عبارت‌اند از:
صندلی ساحلی: در این حالت فرد حدوداً نشسته بوده و به پشت تکیه می‌دهد.
خوابیدن به پهلو: در این حالت فرد بر روی تخت جراحی به پهلو می‌خوابد.
هر یک از این موقعیت‌ها، مزایای کوچکی دارند که دکتر بسته به نوع عمل انجام‌شده، یکی از آن‌ها را انتخاب میکند.
روند عمل جراحی شانه:
ابتدا به‌منظور باد کردن مفصل، مایعی را به درون آن تزریق میکند. این کار باعث می‌شود تا همه‌ی ساختارهای درون شانه به وسیله‌ی آرتروسکوپ دیده شوند. سپس او یک سوراخ به‌اندازه‌ی سوراخ دکمه‌ی پیراهن، بر روی شانه ایجاد میکند تا آرتروسکوپ از طریق آن وارد بدن شود. به‌منظور جلوگیری از خون‌ریزی و همچنین داشتن دید مناسب، مایعی در درون آرتروسکوپ جریان دارد. تصاویر فرستاده‌شده از طرف آرتروسکوپ، بر روی یک صفحه‌ی نمایش نشان داده‌شده و بدین ترتیب دکترمی‌تواند درون مفصل شانه و آسیب‌های موجود را مشاهده کند.
دوره نقاهت پس از جراحی
بعد از عمل شما به مدت یک تا دو ساعت در اتاق ریکاوری هستید. پرستاران مراقب شما هستند و اگر نیاز به دارویی باشد به شما می دهند. شما به فردی برای اینکه شما را به خانه برساند و در شب اول پیش شما باشد نیازمندید.
هر گونه استفاده با درج نام مجله پزشکی دکتر سلام (لینک دهی مستقیم) مجاز می باشد.
