در سال های گذشته زمانی که فردی دندان خود را از دست می داد، دندانپزشکان تجربی از روش متحرک تک دندان یا چند دندان استفاده می کرده اند. بعدها که این رشته از لحاظ تاریخچه ای به صورت آکادمیک درآمد، دندان پزشکان عمومی هم به این قضیه تاکید کردند و این موضوع را ادامه دادند. تاریخچه ی ایمپلنت تقریبا به 30 سال پیش برمی گردد. این روش جایگزین مناسبی برای روشهای قبلی که همان دندانهای متحرک مصنوعی هستند، می باشد.
فواید ایمپلنت
1- ثابت است و متحرک نیست و برای بیمار مثل یک دندان طبیعی می ماند و بیمار نیاز ندارد آنها را دربیاورد و تمیز کند و مانند یک دندان طبیعی در دهانش ثابت است. نخ می کشد و مسواک می زند.
2- استخوان و بافت استخوانی را برای بیمار حفظ می کند. از دست دادن دندانها باعث تحلیل استخوان می شوند و بیمار به مرور استخوان از دست می دهد و به مرور زمان کار به جایی می رسد که هیچ جایگزینی نمی تواند داشته باشد ولی ایمپلنت می تواند بافت استخوانی را حفظ کند، مانع تحلیل آن بشود، زیبایی را به بیمار برمی گرداند، فانکشن دارد و به خوبی می تواند با آن غذا بخورد، صحبت کند و حتی از نظر زیبایی در روابط عمومی هیچ تفاوتی با دندان طبیعی ندارد.
روش های انجام ایمپلنت از زبان دکتر آزادمنش
برای این کار روشهای مختلفی انجام می شود. مثلا اگر بیمار همان موقع دندان خرابی دارد آن را می کشد و بلافاصله ایمپلنت را انجام می دهد. الان به روشهای جدید حتی می توانند همان موقع روکش را نیز به صورت موقت انجام دهند و بعد از یک مدت آن را به روکش دائم تغییر بدهند.
روش دیگر این است که ریشه ی دندان که فاسد است کشیده می شود و یک مدت زمان مشخصی می گذرد و بافت در آنجا ساخته می شود و برای ایمپلنت گذاشتن آماده می شود که بیمار با تهیه ی اسکن می تواند این کار را انجام دهد و بعد از آن روکشش را انجام دهد.
تفاوت قیمتی در چه چیزی است و جنس ایمپلنت چقدر می تواند مهم باشد؟
تمامی شرکتهای تولید کننده ی ایمپلنت اصول کلی طراحی های ایمپلنت را متوجه شده اند که به چه صورت است. در کار از نوع ایمپلنت خیلی تفاوتی وجود ندارد، قیمتها اگر متفاوت است به این خاطر است که یک سری از شرکتها و برندها در زمینه ی ایمپلنت پیشرو هستند، یک سری بابت این قضیه پتنز دارند و اصالت کاری آنها برای تولیداتشان تائیدیه ی بیشتری دارد ولی هم اکنون تمامی سیستمها در بازار سیستمهای خوبی هستند، برندهای اروپایی به خاطر کاراییشان قابل توجه تر هستند ولی برندهای کره ای هم وجود دارد که برندهای خوبی هستند. خیلی از شرکتهای اروپایی هستند که اصلا در ایمپلنت های کره ای با وجود اینکه کره ای هستند سرمایه گذاری نمی کنند، یعنی از نظر نوع برند خیلی متفاوت نیست و آن چیزی که خیلی اهمیت دارد دقت عمل کننده است. جراحی که این کار را انجام می دهد و کسی که روکش این کار را طراحی و می سازد، اهمیت بیشتری دارد.
از چه لحاظی اهمیت بیشتری دارد؟
از لحاظ اینکه روش های جراحی به چه صورت است، نوع پیوندهایی که گذاشته می شود، تکنیک های جراحی ها، برشها، اصلاح بافتهای از دست رفته مثل استخوان، لثه این چیزها در دوام این کار اهمیت دارد البته این را نیز باید قبول کرد که ایمپلنتی که برند است تحقیقات بیشتر وآکادمیکی در آن انجام شده است و جواب بیشتری پس داده است نسبت به برندهایی که صرفا کپی سازی است ولی در کل عملکرد جراحی و طراحی های پروتز برای دوام ایمپلنت تعین کننده ی نهایی است به علاوه ی بیماری های زمینه ای که خود بیمار می تواند داشته باشد مثلا اگر دیابت، پوکی استخوان یا بیماری های خود ایمنی داشته باشد اینها می توانند در اینکه ایمپلنت چند سال عمر می کند و اینکه می شود به عنوان یک درمان دائمی روی آن می شود حساب کرد، تعین کننده باشند.
اگر شرایط کاملا نرمال باشد طول عمر ایمپلنت حداکثر چقدر است؟
دکتر آزادمنش گفت: حداقل و آن چیزی که در تحقیقات به دست آمده است یک ایمپلنت مناسب حداقل باید 15 سال عمر داشته باشد یعنی ما ایمپلنتی را که 15 سال در فک عمر داشته باشد می گوییم یک کار موفق است ولی تعیین نهایی نشده که مثلا اگر ایمپلنتی 20 سال عمر کند عجیب باشد می گویند لایف تایم است یعنی تا آخر عمر به عنوان یک دندان طبیعی کار می کند و اگر مشکلی برای فرد ایجاد نشود بیماری هایی پیدا نکند که باعث فیل ایمپلنت شود مشکلی برای آن پیش نمی آید.
زیبایی به چند دسته تفکیک می شود
لمینیت ترمیم های معمولی با مواد هم رنگ است که شامل کامپوزیت ها هم می شود که روشهای مختلفی برای این کار وجود دارد غیر از اینها ترمیم هایی است که با سرامیک انجام می شود ترمیمهایی که به آن لمینیت می گویند در صورتی که در دنیا هم لمینت کامپوزیتی وجود دارد و هم لمینیت پورسلنت که دو تا روش مختلف هستند ولی از هر دو به عنوان لمینیت ذکر می شود.
راجع به آنها توضیح بدهید و تفاوت آنها را نیز بگویید؟
دکتر آزادمنش افزود: ترمیم های زیبایی کلا برای درست کردن شکل دندانها به طور طبیعی، رنگ دندانها، موقعیت آنها در فک و احیانا اگر فواصلی بین دندانها وجود داشته باشد برای بستن آن فواصل کل این موارد را به عنوان ترمیم های زیبایی تلقی می کنند که هم می تواند زیبایی را در حد و انداره ای که لبخند بیمار تعین می کند به بیمار برگرداند چون ما چیزی به عنوان خط لبخند داریم که شایعه است و الان در تمامی دندان پزشکان و تبلیغات خط لبخند گفته می شود، خط لبخند خطی است که در یک لبخند عادی آن مقدار از دندانهایی که بیمار به بیننده نشان می دهد آن را تحت عنوان خط لبخند می گوییم که معمولا در بیشتر موارد 10 تا دندان جلویی است معدود مواردی هم وجود دارد که ممکن است دندانهای کرسی بزرگ اولیه هم دیده شود ولی معمولا 10 یا 8 دندان جلویی است که بیشتر در لبخند دیده می شود فرم آنها از یک اصول خاصی تبعیت می کند ارتفاع، عرض، اندازه و شیبی که دارند. این چیزی است که به عنوان یک لبخند استاندارد ما با طراحی آنها را به حالت استاندارد نزدیک می کنیم ممکن است صددرصد نشود و با توجه به اینکه دلایل مختلفی برای درهم ریختگی دندانی وجود دارد ما سعی می کنیم آن را به استاندارد نزدیک کنیم رنگ دندانها هم که معمولا رنگ به صورت طبیعی گفته می شود ولی الان شایع شده است خیلی از بیماران دوست دارند که رنگهای خیلی سفید داشته باشند که به خاطر اینکه متقاضی این قضیه خیلی زیاد است شرکتهای تولید کننده ی مواد آنها را هم در بازار اضافه کرده اند ولی درست این است که به صورت رنگ طبیعی استفاده شود و زیبایی در این است که مشخص نشود شما دندانهایتان را ترمیم کرده اید اگر مشخص است ترمیم شده دیگر نمی شود اسم زیبا را روی آن گذاشت حتی اگر خیلی خوش رنگ باشد.
مورد دوم غیر از مواد ترمیمی استفاده از سرامیک هایی است که لابراتوارها اینها را با طراحی هایی که می کنند درست می کنند چند مدل این کاراها را می توان به چند مدل انجام داد از طریق سیستم های کامورشنال قدیمی که شما قالب می گیرید و به لابراتوار می دهید و لابراتوار روی آن طراحی می کند و بازسازی می کند بعد می فرستد و چک می شود و بعد براق می شود و بعد به بیمار می دهند، مورد دیگر استفاده از روشهای دیجیتال است که جدیدا در بازار آمده است با اسکن خاصی که دندانها را اسکن می کنند فرم و شکلش را به کامپیوتر می دهند کامپیوتر با یک دستگاه تراش کار فرمان می دهد و از روی بلوک های پیش ساخته آنها را تراش می دهد و آماده می شود این سه روش برای طراحی خط لبخند استفاده می شود.
از بین این سه روش اولویت با کدام است و کدام بهتر است؟
چون کار زیبایی است بهترین روش آن است که زیباتر است استفاده از پورسلنت سرامیکی می باشد.
روش سوم هم سرامیک است اما با طراحی کامپیوتر، یک مدل هست به روش قدیمی قالب می گیرید و به لابراتوار می دهید و آن را طراحی می کند که آن هم چینی است مورد دوم چینی کامپیوتر است که برای شما طراحی می کند و تراش می دهد که مسلما دقت روش کامپیوتری خیلی بیشتر و زیباتر است که البته الان خیلی روی آن کار شده است یک سری نقاط ضعف داشته الان در دستگاه های جدید این موضوع تقریبا حل شده است و در آینده هر مطبی مجبور می شود یکی از این دستگاه ها را تهیه کند چون آنقدر در بازار جا می افتد و آنقدر دقت بالایی دارد که اعتماد به لابراتوار شاید یک مقدار کم بشود مورد اول هم که گفتم استفاده از مواد ترمیمی است که به صورت دستی در مطب توسط خود دندان پزشک کار می شود که یک خورده زمان گیرتر است که همان کامپوزیت های طراحی شده برای زیبایی هستند و با کامپوزیتهایی که شما برای ترمیم استفاده می کنید فرق می کند.
این سرامیک همان لمینیت هستند؟
همه ی آنها لمینیت هستند، دو جور کامپوزیت می شود کار کرد و بسته به این دارد که بد شکلی دندان به چه صورت باشد اگر صرفا دندانها مرتب باشد و فقط یک تغییر رنگ ناجور داشته باشد و ما بخواهیم اصلاح تغییر رنگ کنیم شاید از تراش استفاده کنند ولی اگر دندانها تا حدودی چرخش داشته باشند و ناصاف باشند مجبوریم آن قسمتها را تراش بدهیم وآن را با مواد کامپوزیتی بازسازی کنیم و اینطور نیست که حتما تراش نخورند بسته به این است که آن دندان از نظر موقعیتی که در فک قرار گرفته است به چه صورت باشد ولی در کامپوزیت ها هم این عنوان لمینیت استفاده می شود معنی لمینیت یعنی یک پوسته ای که روی دندان اضافه کنیم این پوسته می تواند سرامیک باشد می تواند کامپوزیت باشد هر دو عنوان لمینیت را دارد منتهی در مورد کامپوزیت ها این کار به صورت دستی در مطب انجام می شود بازسازی کردن آن خیلی در دست تر هست چون خود دندان پزشک در آنجا می تواند اصلاح، اضافه یا کم کند ولی در پورسلنها معمولا چون قالب گیری هست نمی شود به آن اضافه کرد مگر اینکه دوباره بازسازی انجام شود یعنی کار لابراتواری آن بیشتر است.
در مورد افرادی که نامرتبی دندانی دارند همه ی اینها بدون استثنا می توانند از لمینیت برای مرتب سازی استفاده کنند یه نه؟
نه همه نمی توانند بستگی به این دارد که آن نا مرتبی در کجا و چه حدی باشد چون شما در تراش دندان محدودیت دارید نمی توانید هر جابه جایی دندانی را با تراش اصلاح کنید اولویت دندان برای اینها ارتودنسی است در صورتی که بیمار تمایل به ارتودنسی نداشته باشد و تراش مختصری مشکل دندان را حل کند ما می توانیم از این طریق انجام دهیم ولی بیشتر لمینیت های پورسلنتی را ما برای بستن فاصله ی دندانی و بد رنگی دندانها و یا یک کم بلند کردن طول دندانها استفاده می کنیم تنها موردی که خیلی تغییر موضع دندانی زیاد است بهتر است با کامپوزیتها اصلاح شود تا با پورسلنتها.
افرادی که لبخند لثه ای دارند می توانند از این کار استفاده کنند؟
تا حدودی شاید با جراحی ها، معمولا اگر شدید باشد با جراحی هم امکان پذیر نیست کاری که برای اینها می شود انجام داد استفاده ی موقتی از بوتاکسها که می تواند روی لب تزریق کند و لب کمتر بالا برود و لثه ها کمتر دیده شود و معمولا 4 تا 6 ماه یکبار باید تکرار کنند.