بهتر است با عارضه آتلکتازی که یکی از مهمترین بیماری های ریوی است آشنا شوید این بیماری در چه افرادی مشاهده می شود روش های درمانی موثر برای این بیماری به چه صورت می باشند راهکارهای موثر برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری خطرناک را در ادامه در اختیارتان قرار خواهیم داد .

◊ آتلکتازی چیست؟

آتلکتازی اختلال شایعی است که در آن ریه ها خالی از هوا شده و روی هم می خوابند. همانطور که میدانیم وظیفه ی اصلی ریه تبادل گاز های خونی و هوا می باشد به این صورت که اکسیژن را وارد خون کرده و دی اکسید کربن را از آن می گیرد تا به بیرون از بدن منتقل کند.

برای تبادل گاز ها نیاز است تا کیسه های هوایی موجود در ریه باز باشند و هوا را در خود جای دهند. این کار به توسط بافت ریه که خاصیت ارتجاعی دارد صورت می گیرد. همچنین ماده ای بر سطح داخلی کیسه های هوایی وجود دارد که مانع از بهم چسبیدن کیسه های هوایی یا آلوئول ها می شود.

نفیس عمیقی که معمولا به صورت دوره ای و غیر ارادی انجام می شود، نیز به باز ماندن آلوئول ها یا کیسه های هوایی کمک می کند. حال اگر به هر دلیلی این کیسه ها روی هم بخوابند و نتوانند در مبادله ی گاز ها شرکت کنند اصطلاح آتلکتازی اطلاق می شود.

هرچه تعداد این کیسه های روی هم خوابیده بیشتر باشد میزان اکسیژن وارد شده به خون کمتر می شود. البته سیستم بدن نیز طوری طراحی شده است که وقتی یک کیسه هوایی بسته می شود جریان خون آن قسمت نیز کمتر شده و به قسمت هایی که هوا بیشتر وارد می شود منتقل می شود.

◊ علت آتلکتازی چیست؟

آتلکتازی می تواند به دلیل موارد زیر ایجاد شود:

Θ انسداد مجاری هوایی: هر عاملی که سبب بسته شدن مجاری هوایی شود و مانع جریان هوا به داخل آلوئول ها شود می تواند سبب کلاپس و روی هم خوابیدن آنها شود.
از عواملی که سبب انسداد می شوند می توان به تومور های داخل یا خارج مجاری، جسم خارجی و یا خلط بیش از حد اشاره کرد. در کودکان نارس ممکن است به دلیل کمبود ماده ای به اسم سورفاکتانت در سطح کیسه های هوایی، روی هم بخوابند و منجر به آتلکتازی شود.

Θ تنفس سطحی: هر عاملی که سبب شود فرد نتواند به راحتی نفس بکشد می تواند موجب آتلکتازی شود از جمله ی این عوامل می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• جراحی ها
• مصرف زیاد سیگار
• دارو های آرام بخش
• ضربه به قفسه سینه و یا درد پشت
• بریدگی های نافذ در قفسه سینه
• بیهوشی عمومی

◊ علائم آتلکتازی

باید توجه داشت آتلکتازی به خودی خود علامت خاصی ندارد. الته بسته به میزان گستردگی وضعیت ممکن است بیمار احساس تنگی نفس کند. معمولا علائم بیماری زمینه ای که موجب آتلاکتازی شده اند در نهایت منجر به تشخیص این اختلال می شود. گاها آتلکتازی می تواند موجب عفونت ریه و بروز علائم شود که در بررسی بیشتر آتلکتازی مشخص می شود.

◊ درمان آتلکتازی چیست؟

درمان آتلکتازی معمولا بر دو پایه استوار است :

Θ تنفس عمیق

Θ رفع انسداد احتمالی: برای رفع انسداد از ساکشن استفاده می شود که طی آن مواد گیر کرده در مسیر مجاری توسط دستگاهی بیرون کشیده می شود. اگر این اقدام چاره ساز نباشد از برونکوسکوپی و یا حتی از جراحی استفاده می شود.

گردآوری و تنظیم: ساناز مطلبی خامنه کارشناس تغذیه و رژیم درمانی

لینک مرتبط: استفاده از سلول های بنیادی برای ترمیم ریه های آسیب دیده