عمل لیزیک جزء دسته ی عمل های زیبایی است. افرادی که در خصوص استفاده از عینک با مشکل رو به رو هستند و یا شماره چشم های آن ها بالاست، می توانند تحت نظر پزشک با استفاده از عمل لیزیک برای همیشه با عینک خداحافظی کنند. خشکی چشم یکی از شایع ترین عارضه های عمل لیزیک است. البته خشکی چشم بعد از عمل لیزیک غالبا خفیف می باشد و عموما بین سه تا شش ماه از بین می رود، اما در برخی مواقع هم ممکن است این عارضه شرایطی ناراحت کننده برای فرد به وجود آورد و تا مدت ها فرد را درگیر کند.

سطح قرنيه چشم ما دائما توسط يک لايه بسيار نازک از اشک پوشيده شده است. اين لايه نه تنها سبب حفظ سلامتی قرنيه چشم می گردد، بلکه بعلت ايجاد يک سطح صاف کمک به شفافيت بينايی نيز می کند. اين قسمت از اشک چشم بدون اينکه ما متوجه آن باشيم، دائما و بطور آرام در چشم ترشح می گرددو پس از گردش در سطح چشم و مرطوب نگاه داشتن سطح قرنيه، از دو مجرای خروجی که در لبه های پلک در گوشه داخلی چشم قرار دارند خارج می گردد. وجود اين لايه نازک اشک در چشم بقدری اهميت دارد که نبود آن با سلامت چشم منافات دارد و کم شدن ميزان آن يا اختلال در کيفيت آن سبب مشکلات عديده در چشم می گردد. بايد بدانيم اين قسمت از اشک با اشکی که در اثر تحريک و يا گريه کردن در چشم ترشح می گردد، از لحاظ کاری که در چشم انجام می دهد متفاوت است.

خشکی چشم علل متفاوتی دارد که از مهمترين آنها می شود بيماريهای روماتيسمی را نام برد. سوختگی های شيميايی چشم و بعضی از بيماريهای نادر چشمی نيز از علل ديگر خشکی چشم محسوب می گردند. عمل لیزیک یکی دیگر از عواملی است که می تواند باعث خشکی چشم شود.

تحقیقات نشان داده که تقریبا نیمی از بیمارانی که تحت عمل لیزیک قرار گرفته اند، بعد از عمل دارای درجاتی از خشکی چشم هستند، و گاهی اوقات علائم می تواند برای هفته ها، ماه ها یا حتی برای همیشه باقی بماند. خوشبختانه، غربالگری برای لیزیک به پیشرفت در تشخیص خشکی چشم و درمان بهتر منجر شده است.

چگونه لیزیک باعث خشکی چشم میشود؟

لیزیک ممکن است در بعضی افراد باعث خشکی چشم شود. این مشکل بخصوص زمانی پیش می آید که قبل از عمل لیزیک زمینه خشکی چشم وجود داشته باشد. دلیل عارضه خشکی چشم در اثر عمل لیزیک این است که در طی عمل لیزیک، لایه ای از قرنیه بنام فلپ بلند شده و بستر قرنیه به منظور اصلاح نزدیک بینی، دور بینی و آستیگماتیسم با لیزر تراش داده می شود. از نظر آناتومیک، زمانی که فلپ لیزک برداشته می شود؛ طبعا اعصاب قرنیه نیز بریده می شوند. سلامت این اعصاب برای تحریک ترشح اشک ضروری است. بنابراین، در بعضی مواقع، به طور موقت تحریک ترشح اشک کم شده و ترشح اشک کاهش می یابد و در نتیجه منجر به خشکی چشم بعد از عمل لیزیک می شود.

خشکی چشم پس از لیزیک می تواند سبب ایجاد ناراحتی و گرفتن نتایج بهبود کمتری در بینایی شود.

• در برخی از موارد که در آن خشکی چشم نگران کننده است، روش اصلاح بینایی انتخاب میشود که شامل برداشتن فلپ نازک از روی سطح چشم نیست همانند روش پی آر کی.

غربالگری چشم خشک و بیماران لیزیک

کیفیت و کمیت اشک تولید شده توسط چشم هایتان از جمله عوامل توسعه دهنده خشکی چشم هستند، که می تواند بر بهبود چشم بعد از عمل جراحی تاثیر بگذارد.

• از آنجا که جراحان چشم در حال حاضر به طور فزاینده تشخیص داده اند که بهترین نتیجه برای عمل لیزیک به کنترل خشکی چشم بستگی دارد، با این شرایط شما احتمالا غربالگری را انجام خواهید داد.

تشخیص خشکی چشم عبارتند از:

1- آزمون شرمر. یک نوار نازک از کاغذ زیر پلک پایین برای اندازه گیری تولید اشک قرار داده می شود.

2- زمان فروپاشی اشک. مقدار کمی رنگ بر روی سطح چشم برای نظارت بر نحوه توزیع اشک و زمانی که آنها در حال  “شکستن” بر روی سطح چشم هستند.

3- تصویربرداری. Keratometers یا دستگاه های دیگر که یک نما از فیلم اشک را بدون دست زدن به سطح چشم فراهم می کنند.

4- تست MMP-9. انجام این تست بدون درد است، دکتر شما یک نمونه کوچک از اشک شما را داخل پلک پایین شما جمع آوری می کند. در عرض چند دقیقه، شما می فهمید که آیا شما دارای سطوح بالایی از پروتئین هستید که می تواند باعث شود شما به راحتی با خشکی التهابی چشم پس از لیزیک مبارزه کنید.

• در حالی که ارزیابی شما به عنوان یک کاندید احتمالی برای عمل لیزیک، جراح چشم شما ممکن است نیاز به تعیین این که آیا شما یک بیماری  زمینه ای برای خشکی چشم  داشته باشید.

چه کسی بیشتر در معرض خطر خشک شدن چشم پس از عمل لیزیک  قرار دارد؟

افرادی با درجه بالایی از نزدیک بینی در معرض خطر بیشتری از خشکی چشم پس از لیزیک نسبت به افراد با درجه کمتر از نزدیک بینی قبل از عمل جراحی قرار دارند.

علل دیگر سندرم خشکی چشم قبل یا بعد از لیزیک عبارتند از:

1. اگر شما در حال حاضر خشکی چشم دارید، شما هنوز هم می توانید عمل لیزیک را انجام دهید البته اگر شما درمان هایی مانند قطره های چشمی را دریافت کنید.
2. سن های بالا، به خصوص اگر شما زن هستید و در حوالی یائسگی قرار گرفته اید.
3. داروهای ضد حساسیت (آنتی هیستامین ها)، برخی داروهای فشار خون و ضد افسردگی که می تواند رطوبت چشم را کاهش دهند.
4. بیماری های خود ایمنی مانند سندرم شوگرن.
5. آب و هوای خشک و یا غیر منتظره در محیط، مانند یک اتاق بسیار گرم و یا مطبوع.

• چشم خشک قبل از عمل لیزیک به طور خودکار شما را از نامزدی عمل خارج می کند. اما جراح چشم شدت وضعیت شما و امکان درمان موثر قبل از معرفی را بررسی می کند.

درمان عارضه خشکی چشم قبل از عمل لیزیک

برای پیشگیری از انواع شدید این عارضه، همه افرادی که کاندید عمل جراحی لیزیک هستند علاوه بر معاینات دیگر، باید بدقت از نظر لایه اشکی معاینه گردند. یکی از تستهایی که کمک کننده است تست اندازه گیری میزان اشک چشم است که با گذاشتن نوارهای کاغذی مخصوص در چشم، بسادگی قابل انجام است.

جراحان لیزیک برای افرادی که دچار خشکی چشم هستند، ممکن است درمان قبل از عمل لیزیک و یا روش های دیگر را در نظر بگیرند و یا حتی اسم فرد را از داوطلبان این عمل حذف کنند. جراح چشم شما ممکن است شما را تحت درمان قرار دهد و برای خشکی چشم قبل از عمل لیزیک اقدامات احتیاطی لازم را تجویز کند، حتی اگر تولید اشک به طور طبیعی باشد.

دکتر شما ممکن است شما را به مصرف روغن دانه کتان یا روغن ماهی به صورت خوراکی به مدت چند هفته قبل از عمل جراحی برای تصحیح بینایی  و برای بهبود لایه ی اشکی شما  تجویز کند.شما همچنین ممکن است نیاز به استفاده ازمرطوب کننده و قطره های چشمی قبل و بعد از عمل لیزیک را داشته باشید. جراح چشم شما همچنین ممکن است قطره ی چشمی را مانند Restasis که سبب کاهش التهاب و کمک به بدن برای تولید اشک بیشتر میشود را تجویز کند. دیگر درمان های رایج برای خشکی چشم شامل punctal،plugs که کانال های اشک آور را برای افزایش رطوبت بر روی چشم بلوکه می کنند، و داروهای ضد التهاب مانند کورتیکواستروئیدها به عنوان قطره چشم تجویز می کنند.

درمان عارضه خشکی چشم بعد از عمل لیزیک

جلوگیری از خشکی چشم پس از لیزیک

هنگام ملاقات با جراح لیزیک خود در طول ارزیابی به عنوان یک نامزد، مطمئن شوید که شما هر گونه علائم چشم که می تواند مشکل خشکی چشم را ، نشان دهد را ذکر کنید مانند احساس جسم خارجی و یا سوزش چشم. حتی اشک بیش از حد می تواند نشان دهنده خشکی چشم باشد.

• افراد مسن تر، به خصوص کسانی که داروهایی مانند ضد افسردگی مصرف می کنند، بیشتر در معرض خطر خشکی چشم پس از لیزیک قرار دارند.

مطالعات نشان داده که مصرف مکمل های اسید چرب امگا ۳ و خوردن غذای حاوی این “چربی های خوب”، مانند ماهی آزاد، می تواند به حفظ لایه اشکی سالم کمک کند. نوشیدن مقدار زیادی آب نیز می تواند به حفظ بدن و چشم  و هیدراته شدن آن کمک کند.

همچنین، مطمئن شوید که شما یک بحث صریح را با یک جراح لیزیک خود راه بیاندازید و در مورد احتمال ابتلا به خشکی چشم درباره این روش بحث کنید. بپرسید چه مراحل خاصی را برای خشکی  چشم انجام دهید و چگونه لایه ی اشکی چشم را بازگردانید  و بهبودی کامل را کسب کنید.

باز هم، به خاطر داشته باشید که بسیاری از علائم خشکی چشم به دنبال یک روش جراحی انکساری معمولا نسبتا خفیف هستند و بعد از مدتی ناپدید می شود. با این حال، برخی از بیماران لیزیک مشکلات شدید و مستمری را در رابطه با خشکی چشم گزارش کرده اند.

درمان خشکی چشم بعد از عمل لیزیک در شرایطی که قطره های اشک مصنوعی هم جوابگو نیست

افراد معدودی هستند که عارضه خشکی چشم با شدت بیشتری در آنها بروز می یابد که سبب علائم شدیدتر گشته و برای بهبودی نیز زمان طولانیتری را نیاز دارند. باید بدانیم که اینگونه افراد که گرفتار خشکی شدیدتر چشم بعد از عمل لیزیک می شوند، حتما قبل از عمل جراحی، درجات خفیفی از خشکی را در چشم خود داشته اند ولی بعلت نداشتن علامت در چشم، مخفی مانده و در هنگام معاینه قبل از عمل هم به آن توجهی نشده است. اگر قبل از عمل خشکی چشم تشخیص داده شود، برای جلوگیری از خشکی بیشتر پس از عمل لیزیک، بهتر این است که بجای عمل لیزیک از اعمال جراحی لیزر در سطح قرنیه یعنی عمل (PRK)، عمل لازک (LASEK)، و یا اپی لیزیک (Epi-LASIK) استفاده گردد.
برای درمان عارضه خشکی خفیف چشم پس از عمل لیزیک، قطره های اشک چشم کفایت می کند. انواع قطره های اشک که بدون ماده نگهدارنده هستند موثر تر می باشند. در انواع شدید تر آن، بستن موقت مجرای خروجی اشک کمک کننده است که با گذاشتن یک وسیله بسیار کوچک وظریف به اسم Plug در مدخل مجرا اشک به سادگی قابل انجام است.
همچنین در انواع شدیدتر می توان از دارویی بنام Restasis استفاده نمود.
یک روش موثر دیگر استفاده از سرمی است که از خون خود فرد تهیه می گردد. بعلت مواد تغذیه ای موجود در سرم خون خود فرد، پاسخ درمانی سریعتر و بهتر از قطره های اشک مصنوعی خواهد بود.

از کجا بدانیم دچار خشکی چشم شده ایم؟

بهترین زمان برای عمل چشم

برخی پیامدهای ناشی از عمل لیزیک چشم

دانستنی های مهم در مورد عمل لیزیک

گرد آوری و تدوین: مهدیه انیسی

هرگونه استفاده با درج نام دکتر سلام و با لینک دهی مستقیم مجاز می باشد.