برخی زمان ها هنگام راه رفتن و انجام فعالیت ورزشی زانو دچار قفل شدگی یا خالی کردن می شود که این عارضه ممکن است باعث آسیب های شدید به ورزشکار یا افراد شود،در این مقاله دکتر سلام به بررسی دلایل قفل کردن زانو می پردازد.
دلیل خالی کردن زانو
دلایلی متعددی برای خالی شدن زانو وجود دارد که باید به دقت مورد معاینه و ارزیابی قرار گیرند.
آسیب رباط‌های صلیبی: هر یک از رباط‌های زانو نقش مهمی در حرکات زانو به خصوص انجام حرکات در جهت‌های مختلف دارند. هر ورزش پربرخورد یا حرکت شدیدی که باعث کشیده شدن ساختار این رباط‌ها شود می‌تواند به آنها آسیب رسانده یا باعث پارگی آنها شود که در نتیجه زانو ناپایدار می‌شود.
پارگی مینیسک: احساس خردشدگی زانو یا خالی کردنان ممکن است با پارگی مینیسک همراه باشد. پارگی مینیسک در خلال حرکات چرخشی ایجاد شده و می‌تواند باعث قفل کردن حرکات زانو یا احساس خالی شدن زانو شود. متناسب با شدت و ماهیت آسیب‌دیدگی، ممکن است در اطراف زانو درد، تورم و کبودی ایجاد شود.
آرتروز زانو: برخی بیماری‌ها مانند آرتروز زانو باعث فرسایش و سایش مفصل زانو یا آسیب‌دیدگی آن می‌شود که نتیجه آن، بی‌ثباتی و خالی شدن زانو است. برخی از بیماران مبتلا به استئوآرتریت ملایم تا متوسط ممکن است احساس کنند که زانوهای آنها خالی می‌کند؛ به خصوص در زمانی که از پله‌ها پایین می‌آیند.
بی‌ثباتی کشکک زانو: ضعیف شدن عضلات و رباط‌ها و بی‌ثباتی کشکک زانو هم می‌تواند باعث کاهش ثبات زانو شود که ممکن است باعث ایجاد احساس خالی شدن زانو در هنگام انجام برخی حرکات شود.
کشیدگی یا رگ به رگ شدن زانو : آسیب‌دیدگی‌ها به خصوص در بین ورزشکاران از علل شایع خالی شدن زانو است. مشکل معمولاً بعد از بروز یک آسیب‌دیدگی حاد یا به صورت تدریجی پس از فشارها و رگ به رگ شدن‌های مکرر زانو ایجاد می‌شود.
خارهای شکسته یا متلاشی شدن استخوانی: بیماری‌های دیگر که در آنها آسیب‌دیدگی یا زوال و دیژنراسیون منجر به متلاشی شدن استخوانی، شکستگی خارها یا شناور شدن قسمت‌هایی از بدن در مفصل زانو می‌شود نیز ممکن است باعث ایجاد احساس خالی شدن زانو در هنگام حرکت دادن آن می‌شود.
کُندروکَلسینوز:در برخی موارد کلسیم ممکن است در بافت زانو جمع شده و باعث التهاب شود که به این عارضه، کُندروکَلسینوز گفته می‌شود. در حالی که برخی از انواع آرتروز ممکن است باعث خالی شدن زانو شوند، مفاصل و بافت‌های بسیار حساس نیز ممکن است باعث خالی شدن و بی‌ثباتی زانو شوند.
درمان قفل شدن زانو
مدیریت خالی شدن زانو به علل زمینه‌ای آن بستگی دارد. در مواردی که آسیب‌دیدگی یا التهاب حاد باعث تورم، درد و خالی شدن زانو شده باشد، انجام اقدامات زیر می‌تواند به کاهش مشکل کمک کند:
استراحت:
استراحت دادن به زانوی آسیب دیده به از بین رفتن تدریجی التهاب زانو کمک می‌کند. همچنین انجام برخی تمرینات ورزشی خاص به بهبود و در تناسب ماندن زانو کمک می‌کند. به صورت تدریجی فعالیت‌های خود را دوباره آغاز کنید.
قرار دادن یخ روی زانو:
با قرار دادن یخ و کاهش گردش جریان خون در ناحیه آسیب‌دیده می‌توان التهاب و تورم را کاهش داد. مراقب باشید که از یخ بیش‌ازحد استفاده نکنید!
دارو:
پس از مشخص شدن محل و علت، پزشک متخصص داروهای عمومی ضد درد مانند استامینوفن یا داروهای قوی‌تر ضدالتهابی غیراستروئیدی را تجویز می‌کند. کرم‌های موضعی ضد درد نیز می‌تواند درد را در زانوی آسیب‌دیده کاهش دهد.
تزریق:
اگر شما به آرتروز زانو مبتلا هستید، ممکن است پزشک متخصص تزریق استروئید یا هیالورونان را برای شما تجویز کند. داروهای دیگر که به آنها داروهای تعدیل‌کننده بیماری روماتیسم گفته می‌شود نیز می‌توانند به کاهش درد ناشی از آرتروز مانند پسوریاتیک و روماتیسم مفصلی کمک کند.
زانوبند طبی:
زمانی که بی‌ثباتی و دررفتگی کشک زانو علت خالی شدن زانو باشد، چندین روش جراحی برای درمان این عارضه به کار برده می‌شود. تا زمانی که بافت آسیب‌دیده بهبود یابد، استفاده از زانوبندهای طبی برای درمان خالی کردن زانو و حفاظت از آن در حین حرکت توصیه می‌شود.
فیزیوتراپی برای درمان خالی کردن زانو
فیزیوتراپی به تقویت زانو کمک می‌کند. برخی انواع تمرینات کششی برای خالی کردن زانو توصیه می‌شود به خصوص حرکاتی که به تقویت و کشش عضلات نگهدارنده زانو یا عضلات اصلی کمک می‌کند. در فیزیوتراپی از روش‌های درمانی زیر نیز استفاده می‌شود:
- ماساژ درمانی
- درمان‌های دستی
- تراکشن
- الکتروتراپی
- اولتراسوند تراپی
- لیزر درمانی
تمرینات ورزشی برای درمان خالی کردن و بی‌ثباتی زانو
علت و مداخلات درمانی برای درمان خالی شدن زانو هر چه که باشد، تمرینات ورزشی یک بخش مهم از درمان و برنامه پیشگیری از خالی کردن زانو است. تقویت عضلات و رباط‌های زانو می‌تواند به افزایش ثبات مفصل و پیشگیری از خالی شدن زانو کمک کند.
عضلاتی که باید روی آنها کار شود عبارتند از عضلات چهار سر (ران)، عضلات همسترینگ (پشت ران)، عضلات گلوتئوس (سرینی) و عضلات ساق پا.
تقویت عضلات اداکتور برای ثبات قسمت داخلی زانو:
برای تقویت عضلات اداکتور در قسمت داخلی زانو به پهلو دراز کشیده و پایی که در زیر قرار گرفته را دراز کنید. زانوی بالایی را خم کرده و کف پای خود را جلوی پای زیری روی زمین قرار دهید. برای شروع نفس خود را داخل بکشید. در هنگام بازدم، قسمت داخلی ران را فشار داده و پای زیری را از روی زمین بلند کنید. این حرکت را در یک ست ۱۵ تایی برای هر پا انجام دهید. اگر شما از وزنه‌هایی که به مچ پا بسته می‌شود استفاده می‌کنید می‌توانید این حرکت را در سه ست ۱۲ تایی انجام دهید.
تقویت عضلات همسترینگ برای تعادل زانو:
پل همسترینگ با استفاده از توپ علاوه بر تقویت عضلات همسترینگ به بهبود تعادل نیز کمک می‌کند. برای انجام حرکت پل، به پشت دراز بکشید و زانوهای خود را خم کرده و کف پاهای خود را که به اندازه عرض ران‌ها باز کرده‌اید با حفظ تعادل روی توپ قرار دهید. مهره‌های کمر را یکی‌یکی از روی تشک بلند کنید تا ستون فقرات شما در حالت پل قرار گیرد. تا آنجایی که می‌توانید در حالت پل بمانید و زانوهای خود را با حرکت دادن توپ ۸ مرتبه خم کنید. این حرکات را در سه ست تکرار کنید.
ابداکشن پا:
برای تقویت عضلات ابداکتور، به پهلو بخوابید به طوری که پای زیری خم شده و پای رویی صاف باشد. زانوی بالایی باید به سمت جلو باشد و پای شما با سطح زمین موازی باشد، پا را از ران بلند کنید. این حرکت را ۱۵ مرتبه تکرار کنید. اگر شما از وزنه‌هایی که به مچ پا بسته می‌شود استفاده می‌کنید می‌توانید این حرکات را ۱۲ مرتبه تکرار کنید.
عضله واستوس مدیالیس:
عضله واستوس مدیالیس با انجام حرکت مینی اسکوات تقویت می‌شود. تعادل خود را روی یک پا حفظ کنید و زانویی را که روی آن ایستاده‌اید به مقدار کمی خم کنید. این حرکت را در سه ست ۱۲ تایی برای هر پا تکرار کنید. برای تقویت بیشتر ثبات، این حرکت را روی تخته تعادل انجام دهید.
هرگونه استفاده با درج نام مجله پزشکی دکتر سلام (لینک دهی مستقیم) مجاز می باشد.
مطالب مرتبط: بررسی پارگی رباط زانو