47

درماتیت پوستی اکثریت در آشپزهای حرفه ای دیده می شود زیرا این افراد بیشتر با حرارت و چیزهایی دیگری نیز سر و کار دارد آیا درماتیت پوستی درمانی دارد؟

درماتیت پوستی یکی از بیماری ها و التهابات آلرژیک پوستی است که در نوع های مختلف بروز می کند . در این بخش به طور خلاصه و مفید به بررسی علائم و انواع درماتیت پوستی می پردازیم یک متخصص پوست و مو در مجله دنیای زنان نوشت: شاید برای شما هم پیش آمده باشد گاهی در تماس با ماده غذایی خاصی دچار خارش یا قرمزی پوست شوید. ممکن است برای ما که در منزل غذا درست می کنیم، آسان باشد که از دست زدن به یک ماده غذایی پرهیز یا کار با آن را به یکی از اطرافیان واگذار کنیم اما این کار برای کسانی که به صورت حرفه ای به کار آشپزی مشغول هستند و به آن به عنوان یک شغل نگاه می کنند، جدی تر است. درماتیت ها در همه افراد ایجاد نمی شود و ممکن است پوست افراد، به مواد مختلف واکنش نشان دهد.بدون تردید بعد از آشپزها و نانواها که مدام با موادغذایی کار می کنند، خانم های خانه دار در معرض ابتلا به درماتیت هستند. در درماتیت یا التهاب پوست در اثر تماس با غذاها، اولین موضوع مهم، تماس طولانی و مکرر با مواد غذایی و ادویه هاست که با درماتیت پایدار در ناحیه دست ظاهر می شود. علت قابل توجه دیگری که در بروز انواع حساسیت های تماسی به غذاها بسیار اهمیت دارد، شستشو و تماس مکرر دست ها با مواد شوینده است. یعنی بیشتر افراد مستعد، علاوه بر تماس مکرر با مواد غذایی، به دلیل نوع کار خود مدام باید دستانشان را بشویند و به همین دلیل پوستشان در تماس مداوم با آب و مواد شوینده به تدریج لایه شاخی خود را از دست می دهد. این مساله می تواند عاملی موثر برای شیوع بیشتر درماتیت دست ها باشد. مکانیسم های متفاوتی برای ایجاد درماتیت تماسی با غذاها وجود دارد و بیشتر موادغذایی قادر به ایجاد این عارضه هستند اما بروز هریک از انواع آن در افراد مختلف به ویژگی های پوست فرد بستگی دارد.

درماتیت آلرژیک

شکل دیگر درماتیت تماسی، نوع آلرژیک آن است. شیوع این نوع درماتیت از نوع تحریکی کمتر است و عمده ترین عامل ایجادکننده آن سبزی ها و میوه هایی مثل انبه هستند. حساسیت به ادویه هایی مانند فلفل، دارچین، جوز هندی، زنجبیل، برگ بو و وانیل است که در بیشتر موارد به شکل التهاب پوست یا (بادکردن کف دست و انگشتان دست) تظاهر می کند.

درماتیت تماسی

علائم پوستی درماتیت تماسی با توجه به شدت حساسیت فرد (استعداد ذاتی)، نوع ماده ایجادکننده و میزان تماس با ماده مورد نظر متغیر است. مهم ترین علائم عبارتند از: کهیر، قرمزی پوست، پوسته ریزی، خارش، ترک خوردن پوست و گاهی تاول.

 درماتیت تحریکی

شایع ترین نوع درماتیت تماسی شغلی در مشاغلی که شاغلان در آن در تماس مکرر با مواد غذایی هستند، درماتیت تحریکی است که از اثر مستقیم تماس ماده غذایی با پوست ایجاد می شود. رایج ترین مواد غذایی ایجادکننده درماتیت تحریکی عبارتند از: آب مرکبات، سیر و پیاز، تربچه، خردل، ذرت و آناناس. از این میان، درماتیت تماسی ناشی از تماس پوست با سیر، بیشتر به شکل قرمزی و پوسته ریزی و ترک خوردن نوک انگشتان دیده می شود. افزودنی های غذایی، طعم دهنده ها و رنگ های غذایی نیز از دیگر عوامل ایجادکننده درماتیت تماسی – تحریکی هستند.

کهیر

شایع ترین نوع درماتیت تماسی شغلی در مشاغلی که شاغلان در آن در تماس مکرر با مواد غذایی هستند، درماتیت تحریکی است که از اثر مستقیم تماس ماده غذایی با پوست ایجاد می شود. رایج ترین مواد غذایی ایجادکننده درماتیت تحریکی عبارتند از: آب مرکبات، سیر و پیاز، تربچه، خردل، ذرت و آناناس. از این میان، درماتیت تماسی ناشی از تماس پوست با سیر، بیشتر به شکل قرمزی و پوسته ریزی و ترک خوردن نوک انگشتان دیده می شود. افزودنی های غذایی، طعم دهنده ها و رنگ های غذایی نیز از دیگر عوامل ایجادکننده درماتیت تماسی – تحریکی هستند.

 چه باید کرد؟

تشخیص درماتیت های تماسی با گرفتن شرح حال از بیمار و در صورت لزوم، بهر ه گیری از تست های از جمله پچ تست امکان پذیر است. درماتیت تماسی شغلی باعث کاهش کیفیت زندگی و کاهش رضایت فرد از محیط کار می شود و حتما باید در این موارد اقدام های پیشگیری کننده انجام شود. مهم ترین اقدام در این موارد، کاهش تماس با مواد تحریک کننده است. افراد مستعد، باید حتما از دستکش های مناسب استفاده کنند. اقدام های درمانی به شدت درماتیت بستگی دارند و به غیر از توصیه های مربوط به پرهیز از تماس، داروهایی مانند ضدخارش ها و استروئیدهای موضعی، خوراکی و تزریقی می تواند در کاهش علائم درماتیت تماسی در فرد مبتلا موثر باشد. در موارد شدید که احتمال بروز صدمه های جبران ناپذیر به فرد وجود دارد، حتی تعویض شغل برای فرد در معرض ابتلا به درماتیت تماسی با غذا ضروری است. بسیاری از خانم های خانه دار نسبت به ایمنی محیط کار خود بی توجه اند و مثلا هنگام جابجا کردن ظروف حاوی غذای داغ دچار سوختگی می شوند. توصیه می شود قبل از اینکه قابلمه حاوی برنج یا ماکارونی در حال جوش را بردارید و آماده آبکشی شوید، مسیر حرکت خود را وارسی کنید تا مبادا چیزی سر راهتان باشد. توصیه می شود قبل از اینکه چاقو به دست بگیرید و مواد غذایی را برش بزنید، چاقو و دسته اش را بررسی کنید. در محل مناسبی قرار بگیرید و احتیاط را فراموش نکنید. گاهی ممکن است به دلیل اینکه عجله دارید یا گمان می کنید قادرید ظرف داغ را به سرعت جابجا کنید، در استفاده از دستگیره های مناسب اهمال کاری کنید، اما سوختگی پوست از هر درجه ای که باشد، دردسرساز است. حتما هنگام آشپزی از دستگیره های مناسب استفاده کنید و اگر از فر استفاده می کنید، دستکش مخصوص فر را بپوشید. اگر به هر دلیل، پوست با ظرف یا بخارهای داغ تماس پیدا کرد، باید بلافاصله محل سوختگی را زیر آب سرد بگیرید. اگر تاول ایجاد شده، نباید آن را دستکاری کنید و بترکانید. استفاده از پماد زینک اکساید بلافاصله پس از شستشوی پوست با آب سرد نیز کمک کننده است. بد نیست در آشپزخانه پماد زینک اکساید داشته باشید. سوختگی های جدی تر بررسی و مراجعه به مراکز درمانی را می طلبد.

منبع : سلامت نیوز