کسانی که علاقه دارند آبروی دیگران را با حرف و حدیث های خود در خطر بیندازند چه ویژگی های شخصیتی دارند و از چه ضعف های روحی رنج می برند این افراد چه خصوصیاتی دارند و چرا آبروی دیگران برای آن ها بی اهمیت است
موضوع آبرو بیشتر در روان شناسی اجتماعی مطرح است و وقتی صحبت از آبرو می شود اولین چیزی که به ذهن می رسد محافظت کردن از اطلاعاتی در خانواده است که می بایست پوشیده نگه داشته شود و هرگز مطرح نشود. شاید بتوان تا حدودی آبرو را با رازداری هم سو دانست. همان چیزی که ما روان شناسان به عنوان اولین گام در حیطه درمان، مسئولیتی را در قبال مراجع حس می کنیم و تحت عنوان رازداری حرفه ای از آن یاد می کنیم.
دکتر میناپورفرخ، روان شناس گفت: همچنین می توانیم بگوییم که حفظ آبرو یعنی حفظ حریم های شخصی و در درجه اول هر فرد باید در جهت حفظ آبروی خود تلاش کند و مسلما لازم است که در روابط خانوادگی و اجتماعی اش طوری رفتار کند که با ارزش های اخلاقی هماهنگ باشد. در احادیث هم آورده شده که طوری رفتار کن که خداوند را هر لحظه ناظر بر اعمال و رفتارت بدانی. برای این فرد با چنین ادراکی، حفظ آبرو امری بدیهی و عجین شده با زندگی اوست. پس داشتن زندگی سالم از ارکان اولیه در جهت حفظ آبروست. در مباحث روان شناختی، یکی از مهمترین عواملی که باعث اضطراب شدید می شود پنهان کاری می باشد. زمانیکه فردی رفتار نادرستی انجام می دهد که به هر دلیل مجبور به پنهان کردن است تا آبروی خود را حفظ کند دچار اضطراب شدید شده که گاهی می تواند به ترس شدید (Panic) منجر شود و ممکن است با خود مسخ شخصیت را به همراه داشته باشد. این فرد حتی از موضوع اضطرابی خود در سطح هشیار آگاهی نداشته و وقتی با گرفتن شرح حال به بررسی می پردازیم متوجه خواهیم شد که اضطراب همزمان با پنهان کاری بوجود آمده است.
آنچه که باید مورد توجه قرار گیرد این است که فرد در برابر حفظ آبرو چه بهایی را از دست خواهد داد و آیا موضوعی که به خاطرش پنهان کاری نموده و فکر می کرده آبرویش در خطر است آنقدر مهم بوده که ارزش پنهان کاری را داشته باشد و پیامد آن دچار عوارض نا مطلوب اضطرابی شود؟ پس لازم است یکبار دیگر بعضی مرزها و ارزش ها دوباره تعریف شود و و با افزایش واقعیت گرایی، فرد بتواند در مواجهه با مسائل مختلف، منطقی تر و سالم تر فکر کند.
از آنجایی که ارزش های اخلاقی در هر خانواده با توجه به فرهنگ و نقشی که در تعیین ارزش ها وجود دارد متفاوت است و شاهد این مسئله هستیم که موضوعی در خانواده ای بار ارزشی داردو برایش چارچوب و خط قرمز تعیین می شود و برای حفظ و نگهداری آن تلاش می شود ولی ممکن است همان مسئله در خانواده ای دیگر بار ارزشی نداشته باشد و جزو لایه های پوشیده و حریم فرد محسوب نشود. پس می توانیم بگوییم توصیفی که از آبرو می شود در افراد و موقعیت های مختلف متفاوت است.
اما ما به عنوان یک عضو خانواده، به عنوان دوست، همکار و شهروند چه وظیفه ای در مقابل حفظ آبروی دیگران داریم؟ افرادی که حس مسئولیت پذیری بالایی دارند و خودشان را در برابر حفظ آبروی دیگران مسئول می دانند، اگر اتفاق غیر منتظره و ناخوشایندی برای فرد رخ دهد یا سهوا خطایی صورت پذیرد، تلاش می کنند که در جهت حفظ آبروی آن فرد کاری را انجام بدهند دقیقا همان حسی را که به اعضای خانواده خودشان دارند. فقط افرادی در چنین وضعیتی می خواهند آبروی دیگران را ببرند که برای خودشان ارزش های درونی قائل نیستند یا به عبارتی عزت نفس کمی دارند و می خواهند افراد دیگر را تا سطح خودشان پایین بیاورند تا ضعف های خود را بپوشانند.
در دین ما هم تاکید زیادی بر ناپسند بودن غیبت و قضاوت شده است. شاید همه ما بارها در محافل و جمعی که حضور داریم با افرادی روبرو شده ایم که بدگویی می کنند یا موضوعی پنهانی را برملا می کنند و هدف آنها کوچک کردن و تحقیر نمودن فرد مقابل است. در این لحظه، اولین چیزی که به ذهن می رسد این است که فردی که بدگویی می کند با حس حقارتی که دارد و با احساس خلا درونی برای جبران کمبودهای خود، دیگران را تا سطح خود پایین آورده تا بتواند نقص های درونی خود را پنهان کند. پس یکی از ارکان اصلی برای آبروداری کردن و رازدار بودن، داشتن عزت نفس بالاست و افرادی که در جهت حفظ آبروی دیگران، خود را مسئول می دانند از این خصیصه برخوردارند.
قابل ذکر است که سه دسته از افراد در حفظ آبروی دیگران ناتوان هستند: 1) افراد هیستریونیک و نمایشی که به دنبال جلب توجه هستند و هر حرفی را بدون در نظر گرفتن عواقب آن مطرح می کنند تا توجه دیگران را به خود معطوف نمایند. 2) افراد خودشیفته که همدلی کمی دارند و برای بالا بردن جایگاه خود، دیگران را تحقیر کرده و درصدد از بین بردن آبروی دیگران می شوند. 3) افراد شخصیت وابسته به دلیل نداشتن مرز برای خود که هنوز از ابژه های اولیه خود یعنی پدر و مادر از نظر روانی جدا نشده اند؛ برای اطمینان از حس تعلق، هر حرفی را با اعضای خانواده در میان می گذارند حتی اگر به قیمت از دست رفتن آبروی دیگری باشد.
رادیو سلامت