استفاده از مواد مخدر اختلالات بسیار زیادی را چه از لحاظ جسمی و چه از لحاظ روحی برای فرد ایجاد می کند. در این مطلب به بررسی اختلالات استافده از مواد مخدر می پردازیم . از سری مهم ترین این اخلالات خلق افسرده ، عصبی شدن ، بی خوای و عوارض جسمی جبران ناپذیر آن است. با ما همراه باشید.
شكايات منجر به مراجعه
• خلق افسرده
• عصبي شدن
• بي خوابي
• عوارض جسماني استفاده ازمواد
• حوادث يا صدمات ناشي از استفاده از مواد
• ممكن است تقاضاي نوشتن نسخه جهت داروهاي ناركوتيك يا ديگر داروها را بكند.
• مشكلات حقوقي يا اجتماعي ناشي از مصرف مواد (مشكلات زناشويي، ازدست دادن شغل)
نكته: ممكن است منكر استفاده از مواد شده يا ميزان مصرف را كم‌تر ذكر كند.
علايم بازگيري مواد عبارتنداز:
مشتقات ترياك: تهوع، تعريق، لرزش
تسكين بخش‌ها: اضطراب، لرزش، توهم
محرك‌ها: افسردگي، كج خلقي (Moodiness)
– خانواده ممكن است قبل از بيمار تقاضاي كمك كند(براي مثال در خانه تحريك پذير است، شغل خودرا ازدست داده)
– انگيزه بيمار از ترك هرچه باشد، هدف از درمان، كمك به بيمار براي سالم شدن تا زماني است كه از انگيزه وكمك وحمايت كافي براي زندگي بدون مواد پيدا كند.
نماهاي تشخيصي
استفاده زياد يا مكرر
با وجود خطر جسماني مشخص (همچون صدماتي كه درحين مسموميت حادث مي‌شوند) يا عواقب اجتماعي بارز (همچون از دست دادن شغل) به استفاده ازمواد ادامه مي‌دهد.
ناتواني دركنترل مصرف يا قطع مصرف مواد
اشتياق زياد به استفاده از مواد
تحمل (مي‌تواند مقادير زياد مواد را بدون اين‌كه مسموميت به نظر آيد، استفاده كند).
بازگيري (اضطراب، لرزش، يا ديگرعلايم بازگيري بعداز قطع مصرف)
تشخيص افتراقي
علايم اضطراب يا افسردگي ممكن است با مصرف زياد مواد ايجاد شوند. درصورتي‌كه اين علايم بعدازدوره ترك نيز ادامه يابند، به بخش‌هاي مربوط به افسردگي F32 و اضطراب منتـشر F41.1 مراجعه شود.
اطلاعات مورد نياز براي بيمار وخانواده
1) سو مصرف مواد مشكلي راجعه ومزمن است وكنترل يا قطع آن اغلب نيازمند تلاش‌هاي متعدد است. عود امري شايع است .
2) ترك قطعي را بايد هدفي طولاني مدت ديد. دركوتاه وميان مدت كاهش صدمه (به ويژه كاستن از مصرف داخل وريدي) واقع بينانه است .
3) قطع يا كاهش استفاده از مواد فوايد جسماني ورواني به‌همراه دارد .
4) استفاده از مواد در حاملگي اثرات سو روي بچه خواهد داشت.
5) هدف ترك مي‌باشد، بيمار وخانواده بايد توجه خودرا حول اين محور متمركز كنند.
6) براي معتادين داخل وريدي، خطر ابتلا يا انتقال عفونت هپاتيت و HIVرا تشريح كنند.
مشاوره با بيمار وخانواده
1- براي كساني‌كه خواهان توقف فوري هستند:
– روزي مشخص رابراي توقف مصرف تعيين كنيد.
– درمورد روش‌هاي اجتناب از مصرف وهمچنين راه‌هاي مقابله با موقعيت‌هاي مشكل (نظير برخوردهاي اجتماعي يا حوادث استرس آور ) به بحث بپردازيد.
– براي كمك به بيمار در جلوگيري از مصرف مواد درباره روش‌هايي براي كنار آمدن با حوادث استرس آور بدون استفاده از مواد ويا طرز برخورد وپاسخ‌گويي به دوستاني كه هنوز الكل مي نوشند، طرح‌هاي خاصي ارايه دهيد.
– اعضاي خانواده يا دوستاني را كه از قطع مصرف مواد حمايت مي‌كنند، بشناسيد.
2- درصورتي‌كه بيمار تمايلي به قطع ندارد، باوي به بحث درمورد راه‌هاي كاستن از ميزان مصرف بپردازيد:
– درباب هدفي معين براي كاهش مصرف باوي مذاكره كنيد(همچون حداقل سه روزفاصله بين دوره‌هاي استفاده از مواد)
– درمورداستراتژي‌هاي احترازياکنار آمدن باموقعيت‌هاي خطرناک (همچون موقعيت‌هاي اجتماعـي حوادث استرس زا ) به بحث بپردازيد.
– به معرفي روش‌هاي مراقبت (تداعي كننده Meditalica) شخصي (self-monitoring) يا استراتژي‌هاي كنترل مصرف مواد بپردازيد(همچون محدود كردن زمان درمورد استفاده از مواد مخدر، استفاده از مقادير كم‌تر)
3- براي بيماراني كه درحال حاضر علاقه‌مند به قطع يا كاستن از مصرف نيستند:
– آن‌هارا طرد يا سرزنش نكنيد.
– مشكلات طبي يا اجتماعي ناشي از مصرف مواد را برايشان روشن كنيد.
– براي آينده قرار ملاقاتي بگذاريد تا دوباره به بحث درمورد استفاده ا ز دارو بپردازيد.
4-براي بيماراني كه موفق نمي شوند يا عود مي‌كنند:
– هرگونه موفقيت را شناسايي كرده، وآن‌راتشويق كنيد.
– به بحث درمورد موفقيت‌هايي بپردازيد كه منتهي به عود نشدند.
– مراحل قبل را تكرار كنيد.
– سازمان‌هاي خودامدادگر (همچون Narcotics Anonymous) اغلب مفيدمي باشند.
درمان دارويي
1. دربازگيري از داروهاي آرام بخش ممكن است نياز به استفاده از داروهاي ضداضطراب باشد(بنزوديازپين‌ها نظير لورازپام 2ميلي گرم تا سقف 4 باردرروز) اما تجويز در بيمارن سرپايي بايد به دقت نظارت شود.
2. بازگيري از داروهاي محرك، كوكايين يا مشتقات ترياك ممكن است ناراحت كننده باشد، اما به ندرت خطرناك مي‌باشد. بازگيري از مشتقات ترياك دربعضي از مراكز با استفاده از متادون درمان مي‌شود.
3. داروهاي توهم زا ومشتقات حشيش سبب واكنش بازگيري جسماني نمي شوند.
مشاوره با متخصص
درصورت شدت علايم ناشي از بازگيري از داروهاي آرام‌بخش (همراه با توهم وناپايداري سيستم عصبي خودكار ) ممكن است به بستري كردن در بيمارستان واستفاده از دوز بالاتر داروهاي ضداضطراب نياز باشد.
