9598
چه نوع مواد غذایی می توانند در تقویت سیستم ایمنی بدن ما نقش داشته باشند مصرف مواد غذایی فیبردار چه تاثیرات مختلفی روی سبک غذایی ما میگذارند با استفاده از این قبیل مواد غذایی برای چه افرادی مضر است و چه رده سنی باید بیشتر از آن ها مصرف کنند

چه تابستان باشد، چه زمستان، چه در محیط آلوده زندگی کنید و چه در محیطی استریل، بیماری در کمین شماست. حتی اگر آنقدر محتاط باشید که نگذارید هیچ عامل بیماری‌زایی از بیرون وارد بدنتان شود، باز ممکن است بیماری از درونی‌ترین بخش‌های بدن شما، یعنی سلول‌هایتان شروع به رشد و توسعه کند. در این بین، سیستم ایمنی بدن شما به‌عنوان اصلی‌ترین سپر دفاعی که در مقابل بیماری‌ها دارید به کارتان می‌آید. اما اگر همین سپر دفاعی را از دست بدهید چه؟ چطور می‌توان سیستم ایمنی بدن را تقویت کرد؟ سیما تاجدینی، کار‌شناس ارشد تغذیه به سؤالات ما در این‌باره پاسخ می‌دهد.

آنتی‌اکسیدان در میان است

تقریبا هر جا که صحبت از بالا بردن سیستم ایمنی بدن می‌شود، پای آنتی‌اکسیدان در میان است. آنتی‌اکسیدان‌ها، مؤثر‌ترین ماده غذایی در بالا بردن ایمنی بدن هستند که از تشکیل رادیکال‌های آزاد در سلول‌ها جلوگیری می‌کنند و مانع از ابتلا به طیف گسترده‌ای از بیماری‌ها می‌شوند. کاری که آنتی‌اکسیدان‌ها در بدن انجام می‌دهند، جارو کردن رادیکال‌های آزاد است. اگر بخواهیم به بیان ساده بگوییم، اینطور است که در بدن ما مولکول‌های مضری به نام رادیکال آزاد وجود دارد که فعل و انفعال‌های شیمیایی بسیاری حول آنها صورت می‌گیرد و سیستم ایمنی بدن را ضعیف می‌کند. رادیکال‌های آزاد باعث بروز سرطان، بیماری قلبی، آلزایمر، دیابت، ضعف ماهیچه، تخریب DNA و… می‌شوند و به همین دلیل است که ما نیاز به خوردن آنتی‌اکسیدان داریم تا با آنها مقابله کنیم.

آنتی‌اکسیدان از کجا بیاوریم؟

آنتی‌اکسیدان‌ها را در کدام منابع غذایی می‌توان پیدا کرد؟ آنطور که کارشناس تغذیه ما می‌گوید، آنتی‌اکسیدان‌ها در گیاهان سبز، میوه‌های تازه، آجیل و… پیدا می‌شوند. مرغوب‌ترین آنتی‌اکسیدان‌ها ویتامین‌های E، C، A و بتاکاروتن هستند. بنابراین هرچیزی که این ویتامین‌ها و مواد معدنی را در خود داشته باشد، یک ایمن‌کننده قوی بدن به‌حساب می‌آید.

1- ویتامین A و کاروتنوئید‌ها: این دو، از اصلی‌ترین آنتی‌اکسیدان‌ها هستند که آنها را باید در جگر، کدو، کلم‌بروکلی، گوجه‌فرنگی، کلم، کاهو، شاهی و طالبی پیدا کنید. ویتامین A بین میوه‌جات بیش از همه در گیلاس، موز، خرما، هلو و زردآلو وجود دارد.

5 ستاره‌ها: در میان مواد غذایی که ویتامین A دارند، هویج سرآمد است. در هویج ماده‌ای به نام کاروتن وجود دارد که بدن آن را تبدیل به ویتامین A می‌کند. بعد از هویج، اسفناج و شلغم سرشار از ویتامین A هستند. میان منابع غیرگیاهی هم بیشترین ویتامین A را باید در روغن ماهی، جگر بوقلمون و جگر گاو پیدا کنید.

2- ویتامینC: این ویتامین فقط برای درمان سرماخوردگی شما مؤثر نیست. ویتامین C هم یک آنتی‌اکسیدان قوی است که سیستم ایمنی بدن شما را قوی می‌کند و برای جنگ با بیماری‌ها باید سراغشان بروید. اسفناج، مرکبات، فلفل دلمه‌ای، کلم‌بروکلی، گوجه‌فرنگی و کیوی از منابع خوب این ویتامین هستند. البته باید بدانید که نگهداری طولانی‌مدت این مواد غذایی در یخچال، پختن، گرمای هوا، نور و دخانیات باعث ازبین رفتن این ویتامین می‌شود. پس اگر قرار است آنتی‌اکسیدان را از ویتامینC دریافت کنید، بیشتر مراقب سلامت موادی که می‌خورید باشید.

5 ستاره‌ها: میان مواد غذایی دارای ویتامین C، لقب 5ستاره به فلفل قرمز تعلق می‌گیرد. ویتامین C فلفل قرمز 3‌برابر پرتقال است. رتبه‌ بعدی به کیوی تعلق می‌گیرد که ۲ برابر پرتقال و ۶ برابر لیموترش ویتامینC دارد.

3- ویتامینE: نام ویتامین E را با جوانسازی پوست شنیده‌اید. درست است، این ویتامین مانع از تخریب سلول‌های پوست می‌شود، خاصیت آنتی‌اکسیدانی دارد و به تقویت سیستم ایمنی شما کمک می‌کند. برای دریافت ویتامینE باید هر روز مقداری آجیل بخورید و در برنامه غذایی‌تان جای ویژه‌ای برای حبوبات و غلات کامل، سبوس، کنجد و تخمه و روغن‌زیتون باز کنید.

5 ستاره‌ها: تخمه آفتابگردان بیشترین میزان ویتامین E را دارد. بعد از آن بادام، گردو و روغن‌زیتون هستند.

4- سلنیوم: سلنیوم‌ها به پروتئین‌سازی‌، باروری و البته دفع رادیکال‌های آزاد و بهبود مقاومت و ایمنی بدن کمک می‌کنند. سلنیوم یک ماده معدنی است که در ماهی، گوشت قرمز، تخم‌مرغ، حبوبات، مرغ و لبنیات وجود دارد. در سیر، گردو، جوانه گندم و آجیل‌ها هم مقادیر قابل‌توجهی سلنیوم پیدا می‌شود. اما شاید جالب باشد که بدانید میزان سلنیوم موجود در گیاهان، بستگی به میزان سلنیوم موجود در خاکی دارد که در آن رشد کرده‌اند.

5 ستاره‌ها:گردوی برزیلی در دنیا به‌عنوان غنی‌ترین ماده از سلنیوم شناخته شده اما این گردو کمتر در ایران پیدا می‌شود. بنابراین بهتر است شما به سراغ دومین ماده غذایی ۵ستاره بروید: جگر! در هر ۱۰۰ گرم از جگر بره حدود ۱۱۶ میکروگرم سلنیوم وجود دارد. بعد از جگر نوبت به سبوس، جوانه گندم و خاویار می‌رسد.

طب سنتی چه می‌گوید؟

پزشکان امروز، اگرچه خوردن برخی خوراکی‌ها را برای سالم‌تر ماندن توصیه می‌کنند اما از نگاه طب سنتی، تغذیه مناسب به‌تنهایی نمی‌تواند باعث حفظ سلامت بدن و مقاومت در برابر بیماری‌ها شود بلکه عواملی مثل آب و هوا، تعادل بین خواب و بیداری، ورزش، تعادل موادجذبی و دفعی بدن و وضعیت روانی فرد هم در حفظ سلامتی او مؤثرند. این عوامل، اصول حفظ تندرستی هستند که در طب سنتی ایران به اصول حفظ‌الصحه معروفند و می‌توانند طبیعت بدن انسان را تقویت کرده و کمک کنند تا درصورت ورود عامل بیماری‌زا بتواند با آن دست‌وپنجه نرم کرده و از میدان به درش کند. جالب است بدانید ابوعلی سینا مهم‌ترین عامل حفظ سلامتی را ورزش و مهم‌ترین راه درمان بیماری را اصلاح تغذیه می‌داند. دکتر مهشید چایچی، دستیار طب سنتی می‌گوید: سیستم ایمنی در طب سنتی، با عنوان «طبیعت مدبره» نام برده شده است که می‌تواند باعث حفظ سلامتی، پیشگیری از بیماری یا دفع آن شود. آنچه طبیعت مدبره بدن را تقویت می‌کند، سبک زندگی هماهنگ با طبع بدن است؛ یعنی برای حفظ سلامتی لازم است ابتدا طبع خود را بشناسیم و براساس سردی و گرمی یا خشکی و تری عمل کنیم. در واقع نمی‌توان توصیه‌های کلی زیادی در این‌باره داشت و بهتر است برای هر نوع طبعی، نسخه مناسب خودش را بپیچیم. دکتر چایچی می‌گوید: در منابع طب سنتی گفته شده که باید به طبیعت مدبره که یک قوه هوشمند است، فرصت دهیم تا به شیوه خودش بدن را از بیماری حفظ کند؛ مثلا اگر سرما می‌خوریم، بلافاصله جلوی علائم سرماخوردگی مثل تب، آبریزش بینی، اسهال، سرفه و عطسه را نگیریم چون اینها شیوه‌های طبیعی بدن برای دفع بیماری هستند و اگر با مداخله دارو، سعی در حذف علائم داشته باشیم، عامل بیماری به‌طور پنهان در بدن ما باقی می‌ماند و در زمانی که طبیعت مدبره به‌علت رعایت نکردن سبک صحیح زندگی ضعیف شود، دوباره به‌صورت بیماری بروز پیدا می‌کند.
همشهری آنلاین