8

تغذیه کودک تا شش ماهگی فقط شیر مادر است و پس از آن نیز کم کم باید از خوراکی های جامد به او بدهیم، اما آیا شیر گاو می تواند جایگزین شیر مادر باشد ؟ مسلما جواب این سوال نه است. بدن نوزاد به شیر مادر نیاز دارد نه به شیر فرآوری نشده ی گاو. اگر مادری به هر دلیلی نمی تواند شیر خود را ه کودکش بدهد بهتر است شیر خشک را جایگزین کند.

حقیقت این است كه در تولید شیرهای خشك، شیر گاو به عنوان منبع پروتئین، چربی و كربوهیدرات استفاده می شود. اما مواد دیگری نیز هنگام تولید به آن افزوده می شود.

اگر به جای شیر خشك، به نوزاد شیر گاو فرآوری نشده داده شود، بعد از مدتی ممكن است علایم كمبود بعضی از مواد مغذی نظیر آهن، اسیدهای چرب ضروری و ویتامین E  ظاهر گردد. شیر گاو همچنین دارای مقادیر بیش از حد نیاز سدیم است كه این مقدار اصلا برای نوزاد نیاز نیست. همچنین از آنجایی دستگاه گوارشی نوزاد هنوز تكامل نیافته است، لذا مصرف مقادیر زیاد پروتئین موجب از دست دادن خون از ناحیه روده ای معده ای و به تبع آن كاهش ذخیره آهن  در بدن نوزاد گردد. بنابراین قبل از سن یك سالگی تنها مصرف شیر خشك فرآوری و غنی شده می تواند نیازهای تغذیه ای نوزادان را برآورده نماید.

كودكانی كه دارای سابقه ابتلا به آلرژی یا دیابت وابسته به انسولین هستند، نباید به هیچ عنوان قبل از پایان یك سالگی، به غیر از شیر مادر و شیر خشك هیچ نوع شیری را مصرف نمایند.

لازم است بدانید که شیر گاو یکی از مواد غذایی آلرژی زا(حساسیت زا) است. لذا در مورد كودكانی كه ممكن است بطور ارثی آمادگی ابتلا به آلرژی غذایی  را داشته باشند، عدم مصرف هر نوع شیری غیر از شیر مادر می تواند باعث شود كه دستگاه گوارشی آنها بخوبی تكامل یافته و احتمالا در سنین بعد ار یك سالگی بتواند بدون ابتلا به عوارض این آلرژی، از هر نوع شیر و غذایی كه تمایل دارند استفاده نماید.

اگر چه هنوز بطور كامل اثبات نشده است، اما دلایل زیادی وجود دارد که بیان می کند مصرف زود هنگام شیرهایی غیر از شیر مادر- قبل از یك سالگی- در كودكانی كه بطور ارثی استعداد ابتلا به دیابت وابسته به انسولین(دیابت نوع 1)  را دارند، می تواند یك عامل تسهیل كننده و تسریع بخش درابتلا به این بیماری باشد. همچنین بیان می شود كه مجموعه ای از استعداد ارثی و مصرف زود هنگام از شیر گاو میتواند موجب بروز دیابت كودكان گردد.
چه وقت و چه مقدار می توانید به كودك خود شیر گاو بدهید؟

برای اولین سال زندگی، شیر مادر یا شیر خشك مهم ترین منبع غذایی نوزاد به شمار می آیند. شیر گاو برای اولین سال زندگی اصلا مناسب نیست، اما از حدود 7 ماهگی به بعد، مقدار كمی شیر گاو یا غذاهایی كه حاوی مقادیر كمی شیر گاو هستند می توانند به عنوان یك غذای كمكی مورد استفاده قرار بگیرند.

راه های زیادی برای شروع استفاده از شیر گاو وجود دارد. شما می توانید فرنی کودک خود را با شیر گار تهیه کنید. همچنین می توانید شیر را با غذاهای جامد مثل پوره سیب زمینی یا برنج مخلوط كنید یا می توانید مقدار كمی شیر را با میوه های تازه مخلوط نمایید. با افزودن ادویه و پوره سبزیجات به شیر میتوانید یك غذای لذیذ و خوشمزه برای كودكتان تهیه كنید.

شیر گاو برای اولین سال زندگی اصلا مناسب نیست، اما از حدود 7 ماهگی به بعد، مقدار كمی شیر گاو یا غذاهایی كه حاوی مقادیر كمی شیر گاو هستند می توانند به عنوان یك غذای كمكی مورد استفاده قرار بگیرند.

هر چه سن كودك افزایش می یابد، نگرانی از كمبود كلسیم نیز افزایش می یابد. بیش از 20 درصد كودكان مقادیر ناكافی از كلسیم را دریافت می كنند. این امر بدان علت است كه اكثر كودكان از نوشیدنی هایی استفاده می كنند كه حاوی مقادیر ناكافی کلسیم می باشد.

سال های اول زندگی كودك، زمان رشد و تكامل استخوان های اوست، لذا مصرف مواد غذایی حاوی كلسیم زیاد در این سن بسیار مفید می باشد. در این مورد شیر یك نوشیدنی خوب و مفید است، زیرا قند موجود در شیر(لاكتوز) و همچنین ویتامین D  موجود در آن از عواملی هستند كه موجب افزایش جذب كلسیم می شوند.

نكات مهم در مورد تغذیه كودك با شیر گاو :

* نباید قبل از یك سالگی، شیر پرچرب گاو را به كودك خود بدهید.

*كودكانی كه دارای سابقه ابتلا به آلرژی یا دیابت وابسته به انسولین هستند، نباید به هیچ عنوان قبل از پایان یك سالگی، به غیر از شیر مادر و شیر خشك هیچ نوع شیری را مصرف نمایند.

*مصرف شیر گاو به عنوان یك غذای مكمل، تنها بعد از هفت ماهگی توصیه میشود.

* بعد از یك سالگی، دریافت مقادیر كافی شیر موجب می شود كه کلسیم مورد نیاز کودک تامین شود.
استفاده از شیر مادر به جای شیر خشك، می تواند از بروز چاقی جلوگیری کند

به تمام مزیت های استفاده از شیر مادر بجای شیرخشك این نكته را هم اضافه كنید كه استفاده از شیر مادر میتواند از ایجاد چاقی در سال های بعدی زندگی كودك جلوگیری کند. بر طبق نتایج آزمایشی كه در مجله انجمن پزشكی آمریكا (THE JOURNAL OF AMERICAN MEDICAL ASSOCIATION)درج شده است، كودكانی كه در شش ماه اول زندگی شان با شیر مادر تغذیه شده اند، در سن 14 سالگی 22 درصد كمتر از كودكانی كه با شیر خشك تغذیه شده اند، به عارضه چاقی دچار می گردند. علاوه بر این هر چه مدت زمان شیردهی با شیر مادر بیشتر باشد، احتمال ابتلای كودك به عارضه چاقی در سنین نوجوانی كاهش می یابد.