29-29

در مطلب قبلی در رابطه با ماه سوم بارداری و تغییرات خلقی مادر صحبت کردیم. در این مطلب در رابطه با شرایط روحی روانی مادر در ماه چهارم بارداری صحبت می کنیم. سه ماهه ی دوم بارداری دوره ای پر فراز و نشیب و تغییرات برای مادر محسوب می شود. اصلی ترین دلیل این تغییرات به هم ریختگی تعادل هورمونی است.

در سه ماهه دوم او تحرك زيادي دارد و احساس ضعف و سنگيني مخصوص دوران بارداري كمتر به چشم مي‌خورد، از اين رو اين دوره بهترين زمان براي خريد وسايل كودك است. زن باردار در هفته‌هاي اول و يا حتي تا پايان سه ماهه اول بارداري حالت‌هاي ابتداي بارداري‌اش را مانند گذر از يك مرحله بيماري مي‌پندارد اما پس از ورود به سه ماهه دوم تغييرات هورموني را در خود كمتر مي‌بيند. اين تحول بزرگ رواني در زن باردار باعث مي‌شود تا او ادامه راه بارداري را به‌‌رغم برخي دردها و رنج‌هاي جسمي راحت‌تر تحمل كرده و بيشتر به لذت مادر شدن بينديشد. در سه ماهه دوم هر چند ديگر خبري از حالت‌هاي تهوع صبحگاهي، خستگي و… نيست اما به دليل بزرگتر شدن كيسه آب دور جنين و رشد كردن جفت برخي رباط‌ها و ماهيچه‌هايي كه از رحم و روده‌ها محافظت مي‌كنند، دچار كشيدگي شده و اين كشيدگي منجر به احساس دردهاي موقتي مي‌شود. اكثر زن‌ها از اين فرايند بي‌خبر بوده و دچار دغدغه و نگراني مي‌شوند. البته اين نكته بدان معنا نيست كه زن باردار نسبت به هر دردي بي‌توجه باشد. اطلاعاتي كه خود و همسرش مي‌توانند در اين دوره به دست آورند به مادر باردار كمك زيادي مي‌كند. بهتر است به او گوشزد شود كه اگر درد مداوم بود و با تغيير حالت و وضعيت بدني كمتر و يا قطع نشد مي‌بايست به پزشك زنان و زايمان مربوطه مراجعه كند. در غير اين صورت بهتر است با گرفتن برخي اطلاعات پزشكي علت اصلي دردهاي خود را درك كند. روانشناسان مي‌گويند همسر در هدايت او به سمت پذيرش بارداري نقش مهمي دارد. اگر همسر نقش حمايت كننده داشته و همدردي و همدلي بيشتري با او داشته باشد مشكلات عاطفي زن باردار كاهش پيدا كرده و در نتيجه با تغييرات ناشي از بارداري راحت‌تر كنار مي‌آيد. يكي از اتفاقات خوبي كه براي زن باردار در اين دوره مي‌افتد، افزايش اشتها در او است. برخلاف سه ماهه اول او تمايل بيشتري به خوردن انواع خوراكي‌ها پيدا كرده و همين نكته ممكن است احتمال ابتلا او به بيماري ديابت را افزايش دهد. در اين زمان نيز نقش شوهر باز پررنگ‌تر شده و مي‌بايست از همسر خود بخواهد تا وعده‌هاي غذايي خود را به چند وعده در روز كاهش داده تا به يكباره قند خونش افزايش پيدا نكرده و احتمال ابتلا به ديابت در او كاهش پيدا كند. جنين در هفته چهاردهم از اين هفته حركات جنين بيشتر آشكار مي‌شود اما آنقدر زياد و محسوس نيست تا زن باردار آن را حس كند. نكته جالبي كه ممكن است زوجين منتظر را در عين تعجب به شادي وادارد. اين است كه در اين هفته كرك‌هاي مويي مانند روي تمام بدن جنين را پوشانده و اين مسئله نقش محافظتي در برابر سرما براي او ايجاد مي‌كند. البته اين كرك‌هاي محافظت كننده پس از اين كه بدن جنين در ماه هشتم بارداري چربي بيشتري گرفت خود به خود ريزش كرده و تنها قسمتي از آن باقي مي‌ماند. انتخاب نام عده‌اي از والدين براين تصورند كه تا جنسيت مسافركوچكشان مشخص نشده است نبايد اسمي براي او انتخاب كرد و يا اين كه تا هفته‌هاي اول پس از به دنيا آمدن كودك هم فرصت براي انتخاب نام كودكشان دارند. اما متخصصان روانشناسي و رفتارشناسي برخلاف اين باور معتقدند انتخاب نام كودك در هفته‌هاي اول بارداري و قبل از تعيين جنسيت براي پذيرش جنسيت از سوي پدر و مادر و نيز هويت بخشي به كودك‌شان نكته كليدي است كه غالب والدين مي‌بايست به آن توجه كنند. معمولاً در هفته‌هاي اول بارداري زن و مرد هر يك تصور خاصي از جنسيت فرزندشان دارند. آنها هر يك ممكن است دوست داشته باشند صاحب فرزند با جنسيتي خاص باشند و اين مسئله باعث فكر كردن هر يك از آنها به آن جنسيت خاص شده و با اين شيوه تصورهاي قالبي را در سر مي‌پرورانند و به محض اين كه متوجه جنسيت فرزندشان مي‌شوند ممكن است آرمان‌هايشان با انتظارات همخوان نبوده و در نتيجه هر يك از آنها براي پذيرش جنسيت جديد به مدت زمان زيادي نياز داشته و يا حتي تا پس از تولد فرزند تفكرات كليدي‌شان را در پرورش نقش جنسيتي فرزند به كار گرفته و او را با بحران هويت جنسي روبه‌رو كنند. از اين رو توصيه مي‌شود والديني كه تا قبل از هفته پانزدهم بارداري نام فرزندشان را انتخاب نكرده‌اند حتماً يك نام دخترانه و يك نام پسرانه براي فرزندشان انتخاب كنند و حتي جنين را با هر دو نام خطاب كنند. اين وضعيت باعث باور و پذيرش هر دو جنسيت براي مرد و زن باردارش مي‌شود و تا هفته‌هاي آتي كه جنسيت از طريق سيستم‌هاي سونوگرافي قابل تشخيص است آنها با ذهني آماده فرزند خود را مي‌نامند. علاوه بر اين تعيين نام جنين و صدا زدن مكرر او با نامش باعث مي‌شود تا او هويت مستقل پيدا كرده و والدين واقعيات مربوط به او را راحت‌تر مي‌پذيرند. تغييرات بارداري در هفته 15 يكي از عوارضي كه ممكن است در اين هفته رخ بنمايد ايجاد التهابات لثه‌اي و درد دندان است. اين تغييرات باعث افزايش احتمال تشكيل پلاك‌هاي باكتريايي در ناحيه لثه شده و آن را مستعد خونريزي مي‌كند. اين تحولات بر اثر تغييرات هورمون پروژسترون است و جاي هيچگونه نگراني نيست زيرا پس از مدتي خود به خود اثر آن از بين مي‌رود. زن باردار در اين هفته و هفته‌هاي بعد ممكن است به طور متوسط هفته‌اي 453 گرم وزن اضافه كند. سردردهاي گاه و بيگاه نيز آزاردهنده است. به دليل قطع مصرف مسكن‌ها در اين دوره بهتر است با كمپرس آب سرد در ناحيه پيشاني و گردن دردهاي او را كاهش داد. غلبه بر تغييرات هورموني يكي از راه‌هاي غلبه بر اثرات تغييرات هورمون‌ها اين است كه زن و شوهر بدانند چه اتفاقي در جنين در حال شكل‌گيري است. همسر اگر توجه داشته باشد كه زن باردارش اينك بيش از هر چيز به سلامت كودكش فكر مي‌كند با او به گونه‌اي رفتار مي‌كند كه اثرات تغيير هورمون‌ها برايش كمتر محسوس شود. جنين در هفته پانزدهم بارداري ديگر اندازه يك پرتقال است، گوش‌هايش در دو طرف سر كاملاً شكل گرفته مردمك چشم‌هايش به سمت بالا حركت مي‌كند. او در اين هفته كاملاً مي‌تواند انگشت‌هايش را بجنباند و حركات تنفسي از خود بروز دهد.