777

هیدرات کراتین یک مکمل بدن سازی است. بسیاری از ورزشکاران و مربیان  از آن به منظور افزایش کارکرد ورزشی استفاده میکنند.  کراتین متابولیت  را به طور طبیعی در بافت ماهیچه ذخیره میکند. یک قدرتمند نیروزا است که نقش مهمی در انرژی عضلانی دارد.کراتین یک اسید آلی نیتروژنی  است که از گلایسین اسیدهای آمینه، آرژنین و متیونین بدست می آید

کراتين و گلوتامين جزو آمينواسيدهایی هستند که در بدن توليد مي‌شوند. کراتين، نوعي آمينواسيد است که در کبد ساخته و در عضلات بدن ذخيره مي‌شود.

بدنسازان در مورد کراتين و نحوه عملکرد آن در بدن چه چيزهايي را بايد بدانند؟

کراتين و گلوتامين جزو آمينواسيدهایی هستند که در بدن توليد مي‌شوند. کراتين، نوعي آمينواسيد است که در کبد ساخته و در عضلات بدن ذخيره مي‌شود. کراتين به توليد مولکول‌های ATP يا آدنوزين تري‌فسفات در بدن کمک مي‌کند. تمام خوراکي‌هايي که در طول روز مصرف مي‌کنيم، بايد آنقدر در بدن خرد و کوچک شوند تا به گلوکز و اين گلوکز هم به ATP تبديل شود.

به‌طور کلي، منبع انرژي بدن برای هرگونه فعاليت درون و برون‌سلولي هم ATP است. کراتين، يکي از اساسي‌ترين آمينواسيدهايي است که باعث توليد ATP در بدن مي‌شود. معمولا کراتين، در ورزش‌هاي قدرتي براي افزايش روند سنتز ATP در بدن استفاده مي‌شود.

آيا ادعاي بدون عارضه بودن مصرف کراتين، درست است؟

مصرف کراتين در به دست آوردن حجم عضلاني،‌ عملکرد و قدرت بيشتر يا افزايش وزن، به‌خصوص در ورزشکاراني که دوست يا نياز دارند در زماني کمتر به وزن بيشتري برسند، موثر است. تاکنون تحقيقات بسيار زيادي در مورد عوارض جانبي کراتين يا مکمل‌هاي حاوي کراتين در سراسر دنيا انجام شده است و محققان به اين نتيجه رسيده‌اند که مصرف کراتين هيچ‌ عارضه جانبي‌اي براي مصرف‌کنندگان آنها ندارد. البته به شرطي که زير نظر متخصص و با دوز مشخص مصرف شوند، اصل، بدون ناخالصي و ترکيب‌هاي آلوده باشند.

منظورتان اين است که مصرف بي‌رويه و خودسرانه کراتين باعث ايجاد عوارضي مي‌شود؟

بله، کاهش عملکرد جنسي در اثر مصرف طولاني‌مدت و بي‌رويه کراتين از عوارض اين ماده محسوب مي‌شود. ضمن اينکه وقتي ورزشکار بدون نظر متخصص و پزشک، خودسرانه و بي‌رويه کراتين مصرف کند، توليد کراتين به‌شکل طبيعي در کبد او کاهش مي‌يابد. در اين صورت بدن ديگر نمي‌تواند آن را توليد کند. به‌همين دليل معمولا مصرف کراتين به‌صورت دوره‌اي و با دوزهاي مشخصي تجويز مي‌شود و براي پيشگيري از افت يا کاهش توليد آن در بدن، بايد بعد از هر دوره مصرف، مدتي دور استفاده از آن را خط کشيد تا بدن به دريافت کراتين عادت نکند.

چرا برخي ورزشکاران بر اين باورند که کراتين، وضعيت عضلات آنها را برهم مي‌زند؟

کراتين يک ماده فعال و جاذب آب است. يعني مصرف آن باعث مي‌شود سلول‌هاي عضلاني آب بيشتري به خود جذب کنند. به‌همين علت ورزشکاراني که دوست دارند در کنار افزايش قدرت خود، عملکرد بهتري هم داشته باشند و مفاصلشان هم آسيب نبيند، کراتين مصرف مي‌کنند. اين در حالي است که ورزشکاراني که دوست دارند بافت عضلاني تفکيک‌شده‌اي داشته باشند، سراغ کراتين نمي‌روند زيرا اين ماده مي‌تواند باعث ايجاد حالتي بادکنکي در عضلات شود. حالتي که باعث افزايش حجم عضلات مي‌شود اما تفکيک عضلات را در پي ندارد.

چرا به ورزشکاراني که کراتين يا گلوتامين مصرف مي‌کنند، توصيه مي‌شود آب بيشتري در طول روز بنوشند؟

هرچند مصرف کراتين و گلوتامين استاندارد و خالص، عوارض جانبي چنداني ندارند اما مصرف خودسرانه و بي‌رويه آنها‌ مي‌تواند سنتزشان را در بدن دچار اختلال کند. از طرف ديگر، وقتي بدن بيش از حد کراتين و گلوتامين دريافت مي‌کند، نمي‌‌تواند اين مواد را نگه ‌دارد يا ذخيره کند در نتيجه، سعي مي‌کند با تبديل آنها به اوره و نيتروژن، به‌نوعي از طريق ادرار دفعشان کند. اين نوع دفع با ادرار مي‌تواند فشار مضاعفي بر کليه‌ها وارد کند و در مواردي هم باعث رسوب اين مواد در کليه شود و عوارضي دارد. به همين دليل هم به تمام ورزشکاراني که کراتين، گلوتامين يا مکمل‌هاي پروتئيني استفاده مي‌کنند يا به‌تازگي مصرف آنها را شروع کرده‌اند، توصيه مي‌شود آب بيشتري در طول روز مصرف کنند تا کليه‌هايشان عملکرد بهتري داشته باشد و آسيب نبينند.

بعضي ورزشکاران هفته‌اي 30 کيلومتر مي‌دوند و مکمل‌هاي کراتين و گلوتامين هم مصرف مي‌کنند. آيا مصرف اين مکمل‌ها برايشان ضرري ندارد؟

به‌طور کلي،‌ فردي که بيش از حد در طول روز و روي زمين صاف و بدون شيب مي‌دود، بيش از حد هم عرق مي‌کند. تعريق بيش از حد، به معناي از دست دادن آب بدن است. کم‌آبي بدن در اثر دويدن و تعريق هم مي‌تواند مرگ سلول‌هاي عضلاني را در پي داشته باشد. از طرف ديگر، براي پيشگيري از تخريب عضلاني، کراتين هم مصرف مي‌کنند. براي چنين فردي مصرف گلوتامين که براي بازسازي عضلات تجويز مي‌شود، ضرورتي ندارد زيرا بدن به‌طور طبيعي ريکاوري مي‌شود و به رساندن مواد اضافه به آن نياز نيست.

کراتين مي‌تواند باعث نگه‌داشتن حجم و شکل عضلات چنين فردي بشود اما مصرف گلوتامين ضرورتي ندارد. البته مصرف کراتين هم براي فردي که هفته‌اي 30 کيلومتر مي‌دود، چندان ضروري نيست اما ورزشکاراني که در حال مصرف کراتين هستند، بايد مصرف آب را افزايش دهند تا مشکل کم‌آبي برايشان ايجاد نشود.

کمي بيشتر درباره گلوتامين هم توضيح مي‌دهيد؟

معمولا گلوتامين، در مقابله با آثار جانبي درمان‌هاي پزشکي (مخصوصا درمان‌هاي بعضي سرطان‌ها) استفاده مي‌شود. مثلا گاهي گلوتامين را براي کاهش دردهاي عضلاني،‌ درد مفاصل و اسهال ناشي از شيمي‌درماني يا مصرف داروهاي سرطان، تجويز مي‌کنند. گلوتامين در عضلات بدن به‌طور طبيعي ساخته مي‌شود و به‌وسيله خون به سلول‌هاي هدف راه پيدا مي‌کند. نکته مهم اينجاست که گلوتامين براي محافظت از سيستم ايمني و سيستم هاضمه هم استفاده مي‌شود.

معمولا ورزشکاران براي بازتواني سلول‌هاي عضلاني از گلوتامين استفاده مي‌کنند و به‌طور کلي ريکاوري و استراحت دادن به بدن بعد از انجام ورزش‌هاي سنگين براي پيشگيري از تخريب عضلات لازم است. مثلا اگر در ورزش خاصي، عضلات سينه را به مدت يک روز درگير کنيم، بايد 96 ساعت يا 4 روز به آنها استراحت بدهيم تا سلول‌هاي تخريب‌شده، بازسازي بشوند.

اصلا ضرورت استفاده از گلوتامين چيست؟

متاسفانه با اينکه گلوتامين در عضلات ساخته مي‌شود اما عضلات بدن هم محدوديتي در توليد آن دارند. حالا اگر فردي مانند يک ورزشکار قدرتي يا بيمار مبتلا به سرطان که تحت درمان است، بخواهد بيش از آنچه در عضلاتش توليد مي‌شود، گلوتامين استفاده کند، مجبور مي‌شود براي پيشگيري از آتروفي عضلاني (تحليل و تخريب سلول‌هاي عضلاني)، به مصرف مکمل‌هاي گلوتامين روي بياورد. در يک کلام اينکه مصرف گلوتامين باعث بازسازي سريع‌تر عضلات مي‌شود.

حرف آخر؟

به‌عنوان يک متخصص ورزشي به‌صراحت مي‌گويم تقريبا تمام داروهاي مختلف بدنسازي که در ايران وجود دارند (به‌جز آنهايي که داراي تاييديه از سوي وزارت بهداشت هستند)، به‌صورت قاچاق و غيرمجاز وارد کشور مي‌شوند. از آنجا که هيچ سيستم نظارتي روي اين داروها و ترکيب‌هاي موجود در آنها وجود ندارد، مي‌توانند آلوده به انواع آلودگي‌هاي هورموني يا مواد غيرمجاز باشند.

 مصرف اين داروها و مکمل‌هاي غيرمجاز و آلوده هم انواع ناراحتي‌ها و مشکلات رواني و جسماني را در پي خواهد داشت بنابراين هرچند که در ميزگرد اين شماره از خوبي‌هاي کراتين و گلوتامين و موارد مصرف آنها گفتيم، اما بايد يادآوري کنيم که متاسفانه هيچ اعتمادي به مکمل‌هاي کراتين و گلوتامين يا تمام مکمل‌ها و داروهاي ديگر بدنسازي موجود در کشور ما وجود ندارد و نمي‌توان استفاده از آنها را عاقلانه دانست.

منبع- سایت پزشکی درستی