222دررفتگی مفاصل،  هنگامی رخ میدهد که یک جدایی غیر طبیعی در مفصل بوجود آید.دررفتگی جزئی یعنی نیمه دررفتگی . دررفتگی مفاصل می تواند آسیب به بافت نرم اطراف، تاندون ها، عضلات و اعصاب می شود.  دررفتگی می تواند در هر مفاصل بزرگ رخ دهد  (شانه، زانو، و غیره) و یا  در مفاصل کوچک  (انگشتان پا، انگشتان دست، و غیره). جابجایی شایع ترین مفاصل دررفتگی شانه استاگر دررفتگی مفصل استخوان، بدون آسیب اعصاب و … باشد، مفصل در محل اصلی خود جا انداخته می شود. اما اگر سعی کنید خیلی زود این کار را انجام دهید، ممکن است مجدداً دچار دررفتگی آن مفصل شوید.راه های تشخیص، درمان و جلوگیری از دررفتگی استخوان را برایتان می گوییم.

 

راه های تشخیص دررفتگی

– معاینه محل دررفتگی توسط پزشک

 

– عکسبرداری با اشعه ایکس: این عکسبرداری، دررفتگی مفصل، شکستگی استخوان و سایر آسیب های مفصل را نشان می دهد.

 

– ام آر آی (MRI): این روش به پزشک کمک می کند تا آسیب بافت های اطراف مفصل را بررسی کند.

 

درمان دررفتگی

نوع درمان بستگی به محل و شدت دررفتگی مفصل دارد و عبارتند از:

 

1- جا انداختن مفصل: در این روش، پزشک سعی می کند به آرامی استخوان دررفته را جای خودش بیندازد. بسته به میزان درد و ورم محل دررفتگی، قبل از جا انداختن مفصل نیاز به بی حسی موضعی و یا حتی بیهوشی وجود دارد.

 

2- بی حرکت کردن مفصل: بعد از جا انداختن درست استخوان، پزشک با استفاده از وسایل مخصوصی مثل آتل، محل مفصل را برای چندین هفته ثابت و بی حرکت می کند. مدت زمان ثابت نگه داشتن مفصل، بستگی به نوع و محل دررفتگی دارد.

 

3- داروهای مسکن: بعد از جا انداختن استخوان دررفته، هر نوع درد شدیدی باید بهبود پیدا کند. اما اگر درد ادامه داشت، ممکن است پزشک داروی مسکن برای شما تجویز کند.

 

4- عمل جراحی: اگر اعصاب یا رگ های خونی اطراف مفصل آسیب دیده باشند و یا پزشک نتواند استخوان دررفته را جا بیندازد، نیاز به عمل جراحی است. همچنین در مواردی که به طور مکرر دچار دررفتگی یک مفصل خاص می شوید، عمل جراحی لازم است به خصوص در مورد مفصل شانه.

 

5- توانبخشی: بعد از برداشتن آتل و یا گچ، به تدریج برنامه توانبخشی را برای بهبود حرکت و قدرت مفصل دررفته شروع می کنید. برخی دررفتگی ها مثل دررفتگی لگن، نیاز به چند ماه زمان برای بهبودی دارند.

 

اگر دررفتگی مفصل استخوان، بدون آسیب اعصاب و … باشد، مفصل در محل اصلی خود جا انداخته می شود. اما اگر سعی کنید خیلی زود این کار را انجام دهید، ممکن است مجدداً دچار دررفتگی آن مفصل شوید.

 

درمان خانگی دررفتگی

بعد از درمان و جا انداختن مفصل دررفته، برای کاهش ناراحتی و افزایش روند بهبودی به توصیه های زیر عمل کنید:

 

1- به استخوان دررفته استراحت دهید. کاری را که باعث دررفتگی مفصل شما شده است، دیگر تکرار نکنید و از حرکات بدنی دردآور خودداری کنید.

 

2- از یخ و گرما استفاده کنید. گذاشتن کیسه یخ روی محل دررفتگی، باعث کاهش درد و ورم آن می شود. 15 تا 20 دقیقه کیسه یخ را روی محل درد بگذارید. طی یک تا دو روز اول بعد از دررفتگی، هر دو ساعت یک بار این کار را تکرار کنید.

بعد از 2 تا 3 روز و بهبود یافتن درد و ورم، برای بهبود درد و سفتی عضلات از کمپرس گرم مثل کیسه آب گرم استفاده کنید. فقط 20 دقیقه و یک بار کیسه آب گرم را روی محل دررفتگی قرار دهید.

 

3- قرص مسکن بخورید. اگر درد زیادی دارید، می توانید از قرص های مسکن مثل بروفن و یا استامینوفن استفاده کنید. ولی بعد از بهبودی درد، دیگر این قرص ها را نخورید.

 

4- مفصل را حرکت دهید. بعد از یک یا دو روز بهبودی، تحت نظر پزشک و یا متخصص فیزیوتراپی، تمرینات ورزشی آرامی را انجام دهید تا مفصل آسیب دیده، حرکت کند. حرکت ندادن مفصل برای مدت طولانی باعث خشکی و کاهش دامنه حرکتی آن می شود.

 

جلوگیری از دررفتگی

1- دقت کنید زمین نخورید. اگر چشم های شما مشکلی دارند و کم می بینید، به طور منظم نزد بینایی‌سنج یا چشم پزشک بروید تا چشم های شما را معاینه کند. اگر دارو مصرف می کنید، از پزشکی که دارو را برای شما تجویز کرده بپرسید که آیا هیچ کدام از این داروها باعث سرگیجه می شوند یا خیر. همچنین سعی کنید اتاق های خانه شما کاملا روشن باشند تا به خوبی اطراف و اشیاء را ببینید و هر نوع وسیله یا مانعی را که در مسیر راه رفتن شما در خانه وجود دارد، از سر راه بردارید تا زمین نخورید.

 

2- موقع انجام ورزش های برخوردی، از لباس مخصوص و وسایل محافظتی استفاده کنید تا آسیبی نبینید.

 

3- از دررفتگی مجدد مفصل جلوگیری کنید.

اگر یک بار دچار دررفتگی یک مفصل خاص مثلا انگشت دست شده باشید، احتمال دررفتگی مجدد آن وجود دارد. لذا بعد از بهبودی دررفتگی، به طور مرتب ورزش های استحکام دهنده و ثابت کننده مفصل را تحت نظر پزشک یا متخصص پزشکی ورزش انجام دهید تا از دررفتگی مجدد آن جلوگیری کنید.

دررفتگی باعث بدشکلی و بی حرکتی مفصل و در نتیجه بروز درد ناگهانی و شدید می شود.

 

دررفتگی می تواند در مفاصل بزرگ بدن مثل شانه، لگن، زانو، آرنج و مچ پا و یا در مفاصل کوچک بدن مثل مفاصل انگشتان دست و انگشتان پا رخ دهد.

 

هنگام دررفتگی مفصل، فورا به پزشک مراجعه کنید تا استخوان دررفته را جای خودش بیندازد، بدون اینکه مفصل آسیبی ببیند.

 

هنگامی که دررفتگی به درستی درمان شود، بعد از چند هفته استراحت و توانبخشی، مفصل مجددا حالت و عملکرد طبیعی خودش را به دست می آورد. اما گاهی اوقات مثل مفصل شانه، خطر دررفتگی مجدد وجود دارد.

 

علائم دررفتگی

– بدشکلی و یا خارج شدن استخوان از محل خود

– ورم و تغییر رنگ مفصل

– درد زیاد

– عدم حرکت مفصل

گذاشتن یخ باعث کاهش درد و ورم محل دررفتگی می شود که این کار با جلوگیری از خونریزی داخلی و احتباس مایعات در اطراف مفصل آسیب دیده انجام می شود

 

همچنین در نزدیکی محل دررفتگی، احساس سوزش و بی حسی می کنید، مثلا موقع دررفتگی زانو در پای خود و هنگام دررفتگی آرنج، در دست خود این احساس را دارید.

 

چه موقع نزد پزشک برویم؟

تشخیص دررفتگی استخوان از شکستگی آن مشکل است. لذا در این گونه موارد فورا نزد پزشک بروید و قبل از رسیدن به پزشک:

1- مفصل دررفته را تکان ندهید.

مفصل را توسط وسایل شکسته بندی در محل خودش محکم نگه دارید. هرگز مفصل را تکان ندهید و یا سعی نکنید آن را جا بیندازید. این کار باعث آسیب مفصل و عضلات، رباط، اعصاب و حتی رگ های خونی اطراف مفصل می شود.

 

2- یخ روی مفصل دررفته بگذارید.

گذاشتن یخ باعث کاهش درد و ورم محل دررفتگی می شود که این کار با جلوگیری از خونریزی داخلی و احتباس مایعات در اطراف مفصل آسیب دیده انجام می شود.

 

علل دررفتگی

1- آسیب های ورزشی: دررفتگی مفصل در ورزش های برخوردی مثل فوتبال و هاکی روی یخ و در ورزش هایی که امکان زمین خوردن و افتادن وجود دارد، مثل اسکی، ژیمناستیک و والیبال، شایع است.

دررفتگی مفاصل انگشتان دست در فوتبالیست ها و بسکتبالیست ها به علت برخورد توپ، زمین خوردن و برخورد به بازیکن دیگر شایع است.

 

2- حوادث غیرورزشی: وارد آمدن ضربه شدید به مفاصل در طی تصادفات رانندگی، علت شایع دررفتگی هاست.

 

3- افتادن: امکان دررفتگی مفصل در طی افتادن و زمین خوردن وجود دارد.

 

عوامل خطر دررفتگی

عوامل افزایش دهنده خطر دررفتگی مفصل عبارتند از:

 

1- در معرض افتادن بودن: اگر موقع افتادن، از دست های خودتان برای جلوگیری از وارد آمدن ضربه استفاده کنید و یا روی یک قسمت از بدن خود مثل شانه یا لگن، محکم روی زمین بیفتید، امکان دررفتگی مفصل وجود دارد.

 

2- زمینه ارثی: برخی افراد به طور ارثی دارای رباط های شل تر و ضعیف تری نسبت به بقیه هستند. لذا امکان دررفتگی مفصل در آن ها بیشتر است.

اگر رباط ها و تاندون هایی که مفصل را نگه می دارند، کشیده و یا پاره شوند و یا اگر اعصاب و رگ های خون اطراف مفصل آسیب ببیند، برای ترمیم آن ها نیاز به عمل جراحی دارید

 

3- شرکت در فعالیت های ورزشی: بسیاری از دررفتگی ها، در طی ورزش های برخوردی و با ضربات زیاد مثل ژیمناستیک، کشتی، بسکتبال و فوتبال رخ می دهند.

 

4- تصادفات رانندگی: تصادفات از علل شایع دررفتگی استخوان لگن هستند، ولی شما می توانید با بستن کمربند ایمنی این خطر را کاهش دهید.

 

عوارض دررفتگی مفصل

– پارگی عضلات، رباط ها و تاندون های مفصل

– آسیب اعصاب و رگ های خونی مفصل و اطراف آن

– اگر دچار دررفتگی شدید و یا تکرار شونده شوید، مستعد دررفتگی های مجدد خواهید بود.

– ابتلای مفصل دررفته به آرتروز با افزایش سن

 

اگر رباط ها و تاندون هایی که مفصل را نگه می دارند، کشیده و یا پاره شوند و یا اگر اعصاب و رگ های خون اطراف مفصل آسیب ببیند، برای ترمیم آن ها نیاز به عمل جراحی دارید.