يک گروه بين المللي از محققان روز يکشنبه اعلام کردند يک داروي درمان سرطان خون، مي تواند عوارض داروي درمان شايعترين نوع سکته مغزي را کاهش دهد و اثربخشي درمان را بالا ببرد.

مطالعات انجام شده بر روي موش ها نشان مي دهد دادن قرص “گليويک” (Gleevec) يا “ايماتينيب” (imatinib)، ساخت شرکت “نوارتيس اي.جي” ، مي تواند خونريزي مغزي ناشي از مصرف داروي ضدلختگي خون به نام “فعال کننده پلاسمينوژن بافت” يا tPA را بطور قابل توجهي کاهش دهد.
“دانيل لورنس” از “دانشکده پزشکي دانشگاه ميشيگان” که نتايج مطالعه وي در مجله ” پزشکي نيچر” منتشر شده است گفت،گليويک مي تواند عوارض جانبي مرتبط با مصرف tPA را بطور بالقوه کاهش دهد و شمار بيماراني را که قادر به استفاده از داروي tPA هستند، افزايش دهد.
لورنس با محققاني از “موسسه کارولينسکا” در استکهلم در سوئد همکاري داشته است. آنها قصد دارند آزمايش اين ترکيب دارويي را چند ماه ديگر بر روي انسان آغاز کنند.
داروي از بين برنده لخته خون tPA براي برطرف کردن لخته هاي خوني در سکته مغزي ايسکمي استفاده مي شود.
سکته مغزي ايسکمي زماني بروز مي کند که يک لخته خون جلوي جريان خون به مغز را مي گيرد.
طبق اعلام سازمان جهاني بهداشت، 80 درصد از 15 ميليون سکته مغزي که هر ساله در سراسر جهان روي مي دهد سکته مغزي ايسکمي است.
هنگامي که tPA در سه ساعت اول سکته مغزي به بيمار داده شود اين دارو مي تواند موجب از بين بردن لخته خوني شود و ميزان مرگ و مير و ناتواني را بطور قابل توجهي کاهش دهد.
اما tPA دو عيب عمده دارد اول اينکه اين دارو مي تواند باعث نفوذ خون به داخل مغز شود ديگر اينکه بايد طي سه ساعت اول پس از آغاز سکته مغزي مصرف شود.
از آنجا که اين دارو موجب خونريزي مي شود، tPA را نمي توان در يک نوع نادرتر سکته مغزي معروف به “خونريزي دهنده مغزي” مصرف کرد. اين نوع سکته در اثر پارگي يک رگ خوني در ناحيه سر ايجاد مي شود.
اين نوع سکته مغزي زماني بروز مي کند که يک رگ خوني در سر پاره مي شود.
لورنس گفت، آنها اکنون بهتر دريافته اند که چرا tPA موجب بروز خونريزي مي شود.
وي گفت، زماني که ‌tPA از طريق رگ هاي آسيب ديده بر اثر سکته مغزي به درون مغز تراوش مي کند، به نظر مي رسد که بر روي پروتئين سازنده عروق خوني به نام PDGF-CC و گيرنده آن به نام PDGF-alpha تاثير مي گذارد.
اين روند ساز و کار پيچيده اي را که از مغز در برابر سموم موجود در خون محافظت مي کند ضعيف مي کند و باعث مي شود رگ هاي خوني متخلخل و دربرابر تراوش خون آسيب پذير شوند.
اما گليويک با مسدود کردن گيرنده PDGF-alph اين تاثير را خنثي مي کند.
محققان اين فرضيه را در يک سلسله آزمايشها بر روي موش ها آزمايش کردند. در يکي از اين آزمايشها محققان در موش ها سکته مغزي ايجاد کردند و يک ساعت بعد به برخي از موش ها يک دوز گليويک دادند.
موش هايي که اين دارو را مصرف کرده بودند 33 درصد کمتر دچار خونريزي مغز داشتند. 72 ساعت بعد 34 درصد آسيب کمتري به مغز آنها وارد شد.
سپس محققان براي جلوگيري از خونريزي مغزي ، گليويک را به عنوان يک پيش درمان قبل از دادن tPA آزمايش کردند.
آنها گليويک را يک ساعت پس از آغاز سکته مغزي به موش ها دادند، اما قبل از دادن tPA چهار ساعت ديگر صبر کردند که از مدت زمان انتظار 3 ساعته قبلي براي مصرف tPA طولاني تر بود.
محققان براي آزمايش خونريزي سطح هموگلوبين پروتئين خون را در مغز اندازه گرفتند.
در اين مطالعه ديده شد، هموگلوبين موش هايي که به آنها گليويک داده شده بود 50 درصد کمتر از آنهايي بود که گليويک دريافت نکرده بودند.
اين مطالعه نشان مي دهد که گليويک مي تواند در پيشگيري از خونريزي مرتبط با tPA جلوگيري کند و مي تواند مدت زمان انتظار براي مصرف tPA را طولاني تر نمايد.