Alzheimer’s disease (بیماری آلزایمر) که آلزایمر نامیده میشود،نوعی اختلال در عملکرد مغز میباشد که به تدریج و بر مروز زمان اثراتش بیشتر میشود و در نهایت فرد را دچار فراموشی میکند.زوال عقل که دمانس هم نامیده میشود،عواملی مانند بیماریهای ناشایع اما معروف همانند جنون گاوی،دلیریوم ناشی از توکسیک شدن بدن در اثر مواد مخدر و روان گردان و سکته مغزی دارد.حالا این 2 چه تفاوتی با هم دارند؟
در حالت عادی، روند سالخوردگی با کم شدن قدرت حافظه همراه است، اما این مشکل با زوال عقل کاملا تفاوت دارد.
بر اساس کتاب «راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی»، زوال عقل اغلب به عنوان «کاهش قدرت حافظه به خاطر اختلال در حداقل یک عملکرد شناختی مانند حرکات ماهرانه، عملکردهای زبانی یا اجرایی مانند برنامه‌ریزی، استدلال انتزاعی» تعریف میشود. هم‌چنین در این کتاب آمده است که این کاهش را نمی‌توان ناشی از سایر بیماریهای روان‌پزشکی مانند افسردگی، اختلالات روحی و یا روان‌پریشی دانست.
علائم شایع زوال عقل عبارت است از:
-کم شدن قدرت حافظه
-کاهش چشمگیر در مهارت‌های ارتباطی
-سردرگمی نسبت به زمان و مکان
-دشواری در تفکر انتزاعی
-استدلال اشتباه و سردرگمی و حواس‌پرتی
-قضاوت نادرست و اشتباه و یا ضعیف
در حالت عادی، روند سالخوردگی با کم شدن قدرت حافظه همراه است، اما این مشکل با زوال عقل کاملا تفاوت دارد. در واقع در این وضعیت، افرادی که دچار زول عقل هستند نمی‌توانند نمونه‌ها یا نشانه‌های خاصی را به یاد بیاورند؛ در واقعا آنها بیشتر دچار سردرگمی و حواس‌پرتی هستند؛ این افراد اغلب موقع صحبت کردن مکث می‌کنند تا کلمات مناسب را پیدا کنند؛ از طرفی ممکن است در مکان‌های آشنا هم گم شوند.
با شناسایی به موقع برخی از انواع خاص زول عقل، می‌توان روند آن را کند کرده یا متوقف نمود. اما مشکلی در کار است. تشخیص علائم زوال عقل در مراحل اولیه کار دشواری است. در این زمینه، محققان هندی گزارش دادند که تشخیص علائم اولیه زوال عقل در هند بسیار مشکل‌ساز بوده است چرا که فراموشی و نسیان در قالب علائم طبیعی سالخوردگی محسوب میشود و در شرایطی که مسئولیت‌های مربوط به فعالیت‌های خانه‌داری، تبادلات مالی و فشار کاری بالا بر عهده نسل جوان‌تر در خانواده است، زوال عقل زودهنگام در سالخوردگان اغلب شناسایی نمی‌شود.
در کل باید گفت که عوامل خطرزا برای زوال عقل عبارت است از سالخوردگی، آسیب، سابقه خانوادگی، بی‌سوادی، بیماریهای مربوط به سبک زندگی مانند فشار خون و دیابت، سکته مغزی، تغذیه نامناسب، مصرف مواد مخدر. با این حال، یکی از علل عمده زوال عقل بیماری‌هایی مانند آلزایمر، پارکینسون و هانتینگتون است که به سلولهای مغزی حمله می‌کنند.
۱.بیماری آلزایمر: این بیماری یکی از شایع‌ترین انواع زوال عقل است. در این بیماری، ساختار و شیمیِ مغز تغییر یافته و منجر به مرگ سلولهای مغزی خواهد شد.
۲.زوال عقل عروقی: زمانی که ذخیره اکسیژن و پمپاژ آن به مغز مثلا بعد از سکته مغزی دچار مشکل میشود، سلولهای مغزی می‌میرند و همین منجر به زوال عقل عروقی خواهد شد.
۳.زوال عقل لِوی: در این نوع زوال عقل، ساختارهای کوچک کروی که به آنها اجسام لوی می‌گویند داخل سلولهای عصبی گسترش پیدا کرده و باعث زوال و نابودی بافت‌های مغزی خواهند شد.
۴.زوال عقل پیشانی‌گیجگاهی: که آن را به نام بیماری پیک هم می‌شناسند، بر بخش پیشانی مغز آسیب وارد کرده و بر شخصیت و رفتارهای فرد تأثیر می‌گذارد.
آلزایمر چگونه تشدید پیدا میکند؟
اگرچه دانشمندان هنوز به طور کامل از این مسئله مطمئن نیستند که چه چیزی به طور دقیق منجر به بیماری آلزایمر میشود، اما بر این باورند که رسوبات و پیچ‌خوردگی‌هایی در مغز دیده شده که با کم شدن بافت‌های مغزی مرتبط است. پیش از آغاز یا بروز علائم بیماری آلزایمر، توده‌های غیرعادی پروتئین‌های چسبنده‌ای به نام پلاک‌ها (یا رسوب) در میان سلولهای عصبی مغز تجمع پیدا می‌کنند. این رسوبات باعث مختل شدن سیگنال‌دهی سلولی در مغز شده و به مرگ سلولی می‌انجامند. هم‌چنین این رسوبات می‌توانند سلولهای سیستم ایمنی را فعال کنند که مسبب التهاب خواهند بود.
با بالا رفتن سن در بسیاری از افراد، رسوبات و پیچ‌خوردگی‌های مغزی بیشتر میشود، اما در افرادی که دچار آلزایمر هستند، میزان تراکم این پروتئین‌ها به شکلی غیرعادی زیاد است. جرم‌ها و پیچ‌خوردگی‌ها در نواحی‌ای از مغز شکل می‌گیرد که با قدرت یادگیری و حافظه مرتبط است و به مرور پخش شده و به سایر نواحی مغزی هم می‌رسد.
فردی که دچار آلزایمر میشود، در موارد زیر با مشکل روبه‌رو خواهد بود:
-به خاطر آوردن رویدادهای اخیر
-فراموش کردن اسامی و یا مسیرهای آشنا
-گم کردن اشیاء، مانند کلید یا لیوان در اطراف خانه
-یادگیری اطلاعات جدید
-افرادی که دچار آلزایمر می‌‌شوند فراموش می‌کنند که کجا هستند و یا چطور به آنجا رسیده‌اند. در واقع در یافتن کلمه مناسب و دقیق برای صحبت کردن مشکل پیدا می‌کنند.
-بروز تغییرات بصری؛ تشخیص فواصل، تفکیک و تمایز رنگ‌ها و خواندن نوشته‌های ریز برای فرد دشوار خواهد شد.
منبع : الو دکتر
