تنبلی چشم یا آمبلیوپی نوعی از بیماری های مربوط به چشم است که در آن چشم‌ها از همه نظر سالم هستند اما در یک چشم و یا در برخی مواقع در دو چشم دید، کامل وجود ندارد.علت اصلی این بیماری این است که بیمار در ابتدای دوران کودکی از به‌کارگیری یک چشم یا هر دو چشم محروم باشد و تصویر واضحی روی شبکیه تشکیل نشود.
بدین معنی که در معاینات انجام شده چشم از نظر آناتومیک سالم است، قرنیه شفاف است، شبکیه و عصب چشم و مسیرهای بینایی اطراف مغز هیچ‌گونه بیماری ندارد ولی دید بیمار کاهش دارد و با عینک اصلاح نمی‌شود.
علت تنبلی چشم <amblyopia>یا آمبلیوپی وقتی ایجاد می‌شود که بیمار در ابتدای دوران کودکی از به‌کارگیری یک چشم یا هر دو چشم محروم باشد و تصویر واضحی روی شبکیه تشکیل نشود.
مثلا چشم به هر علتی بسته بماند، کدورت داشته باشد یا دچار انحراف باشد. این محرومیت باعث تنبلی می‌شود و حتی اگر در زمان دیگری و وقتی سن کودک بالاتر رفت، این مانع دید و محرومیت برطرف شود، به علت ایجاد تنبلی، دید برگشت نخواهد کرد و نیاز به اقدامات درمانی برای تنبلی که در قسمت‌های بعد توضیح داده خواهد شد، دارد. قبلا تصور می‌شد در تنبلی، ضایعه عضوی و آناتومیک در سیستم بینایی وجود دارد ولی مشخص شده که در اثر عدم کاربرد چشم و ایجاد تنبلی، سلول‌های بینایی قشر مغز، تکامل پیدا نمی‌کنند.
علائم
تنبلی چشم معمولاً در سنین زیر 6 سال ایجاد شده، در سنینی که کودک قادر به بیان مشکلات خود است ممکن است از ضعف بینایی، خستگی چشم یا سردرد شکایت داشته باشد. اما از آنجا که آمبلیوپی اغلب یک‌طرفه است، در اغلب موارد کودک شکایتی ندارد و ممکن است خیلی ازکودکان متوجه کاهش دید در چشم تنبل خود نباشند وحتی در انجام تکالیف مدرسه خود هیچ مشکلی نداشته باشند زیرا در واقع آنها تمام کارهای خود را با چشم سالم انجام می‌دهند و فقط زمانی متوجه این کاهش دید در چشم آمبلیوپ می‌شوند که مورد معاینه قرار بگیرند. این بیماران ممکن است در تشخیص فاصله و دید بعد دچار مشکل باشند.
پیش‌آگهی درمان
طی 6 سال اول زندگی، سیستم بینایی خیلی سریع رشد وتکامل می‌یابد و ارتباطات پیچیده‌ای بین چشم و مغز ایجاد می‌شود. در سن 9 سالگی تکامل و رشد راه‌های عصبی بینایی پایان می‌پذیرد. چنانچه تنبلی چشم تا این سن پیشگیری و درمان نشود، به کم‌بینائی دائمی و غیرقابل درمان منجر خواهد شد. بنابراین موفقیت در درمان آمبلیوپی وابسته به سن بیمار است.
در مجموع پیش‌آگهی درمان آمبلیوپی به سه عامل زمانی بستگی دارد:
1- سنی که در آن آمبلیوپی ایجاد شده است.
2- مدت زمانی که از ایجاد آمبلیوپی گذشته است.
3- سنی که در آن درمان آغاز شده است.سپید
منبع:شفا آنلاین
