معاون مركز ملي مطالعات اعتياد گفت: داروي ترامادول نسبت به ترياك و هروئين ماده مخدر سبك‌تري است اما درمان آن سخت‌تر است و البته هنوز علت افزايش مصرف اين داروي مسكن در ايران معلوم نيست.
آذرخش مكري پنجشنبه در همايش كنترل سوء مصرف ترامادول در تالار اجتماعات مركز قلب تهران، افزود: در صورتي كه افزايش مصرف داروي اعتياد آور ترامادول در ايران به علت گرايش معتادان به مواد مخدر سنگين مانند ترياك، هروئين و كراك به اين ماده باشد، اين خبر بدي نيست اما اگر به عنوان افزايش اعتياد به اين ماده به عنوان ماده اصلي مصرف باشد، نگران كننده است.
وي گفت: همه آمارها و تحقيقاتي كه در جمعيت معتادان كشور تاكنون انجام شده، در بين معتادان سنگين انجام شده است و آماري از سوء مصرف مواد مخدر سبك در كشور وجود ندارد، از طرفي تغيير الگوي مصرف معتادان نيز به درستي مشخص نيست بنابراين افزايش مصرف ترامادول در كشور ما به صورت يك معما درآمده است كه معلوم نيست پديده خوب يا بدي است.
معاون مركز ملي مطالعات اعتياد افزود: مواد مخدر از نظر توان اعتيادآوري با هم مساوي نيستند، مثلاً در مورد كوكائين گفته مي‌شود از هر 2 نفري كه اين ماده را مصرف كنند يكي معتاد و وابسته مي‌شود، در مورد هروئين از هر 4 نفر مصرف كننده يكي به آن معتاد مي‌شود، در مورد سيگار از هر 20نفري كه يكبار مصرف سيگار را تجربه كنند، يك نفر معتاد و به وابسته به سيگار مي‌شود و در مورد ترياك نيز از هر 8 نفر مصرف كننده يك نفر معتاد مي‌شود.
وي گفت: در كشور ما در مورد ميزان اعتياد به ترامادول و متادون بررسي نشده است و به همين علت آماري در اين زمينه وجود ندارد اما در آمريكا تحقيقات نشان داده است كه از هر 7 نفري كه داروي ترامادول استفاده مي‌كنند، يك نفر به اين دارو وابسته مي‌شود.
مكري افزود: به طور كلي مي‌توان مواد اعتيادآور را به 2 دسته مواد سبك و سنگين تقسيم كرد و در هر گروه اگر يك ماده ممنوع يا كمياب شود، مصرف ماده اعتياد آور ديگر در همان گروه افزايش مي‌يابد، البته مصرف مواد با ساير كارهاي خلاف نيز ارتباط دارد به عنوان مثال ممكن است ممنوع شدن كوكائين در يك كشور به افزايش قمار يا بي‌بند و باري جنسي منجر شود.
وي ادامه داد: بر اساس اين تئوري مواد سنگين با هم و مواد اعتياد آور سبك با هم رقابت دارند، ترامادول جزء مواد اعتياد آور سبك است، در اين گروه تفاوت مصرف بين مردان و زنان زياد نيست اما در گروه مواد اعتيادآور سنگين به طور مشخص ميزان مصرف در بين مردان به مراتب بيش از زنان است.
اين روانپزشك افزود: تحقيقات در دنيا نشان داده است كه 24درصد معتادان فقط داروهاي مخدر بدون نسخه مصرف مي‌كنند، 24درصد، اين داروها را در كنار مواد مخدر سنگين مصرف مي‌كنند، 35درصد، ماده اصلي مصرف آنها از دسته مواد مخدر سنگين است اما در كنار آن مواد سبك مانند ترامادول هم استفاده مي‌كنند و 17درصد ،فقط مصرف كننده مواد مخدر سنگين هستند.
وي گفت: معمولاً مصرف كنندگان مواد مخدر سبك مانند ترامادول در كنار آن مواد اعتيادآور ديگري را براي رسيدن به حداكثر لذت استفاده مي كنند، به همين علت اين افراد معمولاً به چند ماده اعتياد دارند بنابراين درمان آنها سخت‌تر است اما معتادان به مواد سنگين اگر تحت درمان ترك اعتياد ماده اصلي قرار گيرند، درمانشان راحت‌تر است.
مكري اضافه كرد: درمان اعتياد به ترامادول 3 روش دارد كه دو روش آن قابل قبول است، روش اول سم زدايي و درمان با بوپرنورفين، دوم سم زدايي و درمان با متادون كه روش قابل قبولي نيست و سوم درمان نگهدارنده و بلند مدت با داروي بوپرنورفين، از نظر من بايد 2 روش سم زدايي و درمان نگهدارنده با بوپرنورفين براي معتادان به اين دارو به ميزان50 درصد از هر كدام مورد استفاده قرار گيرد.
