اتانول را بهتر بشناسید

اتانول بر دستگاه عصبى مرکزى اثر چشم‌گیرى دارد، و بر خلاف آنچه تصور مى‌شد یک محرک عصبى نیست بلکه یک مادهٔ مضاعف است و با مصرف آن وابستگى روانى با درجه‌هاى گوناگون از خفیف تا شدید ایجاد مى‌شود و به‌همین جهت نباید آن را مصرف کرد. وابستگى جسمى آن به کندى بروز مى‌کند. وابستگى به اتانول بیمارى به‌شمار آمده، و از این‌رو آن را یک عامل بیمارى‌زا مى‌دانند که افزون بر مسمومیت حاد و مزمن موجب سیروز کبد، روان‌پریشى سمّی، آماس معده، آماس لوزالمعده، آسیب ماهیچهٔ قلب و آسیب اعصاب محیطى مى‌شود.

هم‌چنین شواهدى دالّ بر ارتباط سرطان حفرهٔ دهان، حلق، حنجره و مرى با آن هم در دست است. از اینها گذشته اتانول یک عامل سببى مهم در خودکشى‌ها، تصادف خودروها و حوادث دیگر، و ایراد جرح و مرگ به‌علت خشونت است.

دشوارى‌هاى بهداشتى حاصله از مصرف اتانول تنها بخشى از ضایعه‌هاى اجتماعى آن است. آسیب‌هاى اجتماعى دیگر عبارتند از: گسیخته‌شدن خانواده‌ها، جنایت، کاهش تولید و … از این‌رو امروزه بر این عقیده هستند که مصرف هر مقدار اتانول زیان‌آور است و نباید براى خوردن مصرف شود.

باید بیش از هر چیز به جلوگیرى از گسترش اعتیاد به الکل اولویت داده شود. آموزش همگانى دربارهٔ الکل و اثرهاى آنها براى جلوگیرى از گرایش به سوى راه‌حل‌هاى داروشناختى براى حل دشوارى‌هاى انسان مهم است.

کسانى که الکل را ترک مى‌کنند به بازتوانى نیاز دارند و باید آموزش دوباره به آنها داده شود تا زندگى بدون الکل را بیاموزند و اطمینان حاصل شود که دوباره به زندگى هنجار باز مى‌شوند. برخى اقدامات قانونى هم براى مبارزه با فروش این‌گونه داروها ضرورى است.

درمان

تا زمانى که شخص تمایل به درمان نداشته باشد نمى‌توان اعتیاد او را درمان کرد. باید شخص به امکان زندگى بدون مصرف الکل آگاه شود.

متأسفانه مصرف‌کنندگان داروهاى مخدر به‌طور معمول علاقهٔ چندانى به درمان شدن ندارند. الکلیک‌ها بیشتر گرایش دارند که ناهنجار بودن کار خود را حاشا کنند و دیگر معتادان از عادات خود دفاع مى‌کنند.

درمان درازمدت تنها یک دشوارى پزشکى نیست بلکه نیاز به همکارى روان‌شناسان و جامعه‌شناسان هم دارد. در همهٔ روش‌هاى درمانى میزان عود و بازگشت زیاد است.

عوامل زیست محیط

از جمله عوامل زیست محیطى منتسب به وابستگى دارویى یکى پیشرفت سریع فن‌آورى است که همراه با نیاز به دوره‌هاى آموزشى گسترده و به‌کارگیرى راه‌حل‌هاى قدیمى براى دشوارى‌هاى نوین است. تلویزیون، جهانگردی، ثروت، آزادى اندیشه و تجربه هم جوانان را به طرح پرسش‌هایى تشویق مى‌کند، و بیشتر اوقات ارزش‌ها و اهدافِ پدر و مادرها را طرد مى‌کنند.

برقرارى ارزش‌هاى اجتماعى نامناسب شناخته شده و باید همهٔ آنها به‌دور ریخته شوند. بخشى از این کار با سوء استفاده از داروها به منظور آشکار ساختن واقعى شخص، انسانیت واقعى و اهداف واقعى انسان انجام مى‌گیرد. بررسى‌ها نشان داده کسانى که دارو به‌کار مى‌برند جزء کوچکى از افراد اجتماع ستیز و بیشتر اوقات افراد بى‌فرهنگ و مجرم هستند.

عوامل مربوط به میزبان

براى تعریف عوامل میزبان کوشش بسیار شده است. در بررسى‌هایى که وسیلهٔ پرسش‌نامه یا مصاحبه انجام شده انگیزه‌هاى وابستگى دارویى همراه با واژه‌هاى توصیفى مانند: هوس، تجربه، خوشی، احساس ماجراجویی، تمایل به خودآگاهى و آرزوى رهایى گزارش شده است. مردم روزبه‌روز بیشتر حتى از ناراحتى‌هاى جزیى روگردان شده و براى حل آنها در جست‌وجوى مصرف داروها برمى‌آیند. بسیارى از مردم نشانه‌هاى ناسازگارى اجتماعى و روان‌شناختى حاصله از انواع ناتوانى‌هاى روانى را بروز مى‌دهند.

حجم مشکلات

مصرف غیر پزشکى الکل و دیگر داروهاى روان‌گردان در بسیارى از کشورها تبدیل به یک موضوع جدى شده است، در حالى‌که اعتیاد به الکل کم یا بیش یک مشکل جهانى است. بروز اعتیاد دارویى در جاهاى مختلف متفاوت است. برآورد شده است که ۱۲ تا ۲۰ میلیون نفر آمریکایى مارى‌جوانا مى‌کشند. ۳۰ تا ۵۰ درصد همهٔ دانش‌آموزان دبیرستان در آمریکا مارى‌جوانا را به‌عنوان بخشى از زندگى خود پذیرفته‌اند. بررسى‌هایى که در سوئد نشان داده که وابستگى به دارو در ۱۲ تا ۲۰ سالگى به اوج مى‌رسد و این مشکل در دختران کمتر وجود دارد. در بسیارى از کشورها وابستگى به دارو به حد همه‌گیرى رسیده است.پزشکان بدون مرز