نانوذرات ليپيدي با استفاده از موم‌هاي گياهي و زنبورعسل در دانشگاه تربيت مدرس در سال 88 توليد شد.
پژوهشگران بيوتكنولوژي گروه مهندسي شيمي دانشگاه تربيت مدرس موفق به تهيه نانوذرات جامد ليپيدي با استفاده از موم زنبور عسل و موم «كارنائوبا» شدند.
امروزه اگر اهميت سامانه‌هاي دارورساني به اندازه توليد داروهاي جديد نباشد، بدون شك كمتر از آن نيست. يكي از موادي كه امروزه كاربرد زيادي دارد در فرايندهاي توليد سامانه‌هاي رهش دارو پيدا كرده است، موم‌ها مي‌باشند.
در اين پژوهش از موم زنبور عسل كه يك موم حيواني است در كنار موم «كارنائوبا» به عنوان يك موم گياهي استفاده شد.
سهيلا خردمندنيا، دانش آموخته مهندسي شيمي (بيوتكنولوژي) كه اين تحقيق در قالب پايان نامه كارشناسي ارشد وي انجام و ارائه شد، در خصوص طرح خود گفت: نانوذرات جامد ليپيدي موم زنبور عسل و موم «كارنائوبا» بارگذاري شده با داروي «كتوپروفن» و تركيبي از «لسيتين» تخم مرغ و «تووين 80» به عنوان پايدار كننده با استفاده از روش ميكروامولسيون سازي تهيه شدند. آزمون‌هاي آماري نشان داد مقدار و تركيب مواد فعال سطحي و ليپيدهاي سازنده ساختار ذرات اثرهاي معني داري بر خواص ذرات توليدي ايجاد مي‌كند.
وي در ادامه افزود: بررسي تاثير پارامترهاي توليد از قبيل زمان همگن سازي بر روي نمونه‌اي با داروي افزوده شده معين نشان داد كه افزايش زمان همگن سازي از 5 به 15 دقيقه باعث افزايش اندازه ذرات از 82 به 150 نانومتر و افزايش سرعت همگن سازي از 11 هزار به 24 هزار راديان بر دقيقه باعث كاهش اندازه ذرات از 108 به 82 نانومتر شد. با افزايش مقدار داروي افزوده شده در همگن سازي 24 هزار راديان بر دقيقه از 5/0 به 5/1 درصد وزني به حجمي، درصد داروي به دام افتاده تغييري نكرد اما همانگونه كه قابل انتظار بود درصد داروي بارگذاري شده و اندازه ذرات به ترتيب از 7/10 به 6/26 درصد و 82 به 116 نانومتر افزايش يافت.
پژوهشگر دانشگاه تربيت مدرس با اشاره به مطالعه ترموگرام‌هاي گرماسنجي گفت: مطالعه ترموگرام‌هاي گرماسنجي روبشي تفاضلي نشان داد كه كتوپروفن به صورت مولكولي در نانوذرات بارگذاري شده و ساختار بلوري ندارد. نمونه‌هايي با 50 درصد موم كارنائوبا ساختار بلوري چند شكلي به وجود آوردند در حالي كه با افزايش مقدار اين موم در ماتريس ليپيدي درجه بلوري سامانه در زمان ذخيره سازي ذرات افزايش پيدا كرد و ساختار بلوري به تدريج به فرم پايدار تبديل شد.
وي در پايان اذعان داشت: نمودارهاي به دست آمده از آزمايش‌هاي برون تني رهايش دارو از نانوذرات داراي مقادير متفاوت از موم «كارنائوبا» نشان داد با افزايش مقدار اين موم در ماتريس ليپيدي رهايش دارو كندتر مي شود. مدل سازي رفتار رهاييش دارو از ذرات با استفاده از معادله تواني تاييد كرد كه رهايش دارو با مدل رهايشي نفوذ فيك مطابقت دارد.
گفتني است، اين پژوهش با راهنمايي دكتر محسن نصرتي و با مشاوره دكتر ابراهيم واشقاني فراهاني از اعضاي هيات علمي دانشكده فني مهندسي دانشگاه تربيت مدرس انجام شده است.
