مادرانی که تازه فرزندشان را به دنیا می آورند نیز مانند شیرخوارشان نیاز به مراقبت دارند و تا زمانی که بهبود پیدا نکرده و قوای جسمانی خود را بازنیافته اند؛ باید زیر نظر متخصص زنان باشند و هرگونه مشکل در شیردهی یا مشکل جسمانی خود مانند یبوست ، خونریزی، عفونت و تب را به پزشکشان اطلاع دهند .

دکتر الهام صدیقی مقدم پور: مادران بعد از زایمان سؤالات بسیاری در ذهن دارند.کی حمام بروند؟چه غذایی بخورند؟ چگونه از محل بخیه محافظت کنند؟ چه زمانی مجدداً مراجعه کنند؟ توصیه‌های دارویی چیست؟ و از همه مهم تر علائم خطر احتمالی برای مراجعه سریع کدام است؟
مادر اگر زایمان طبیعی داشته بخصوص اگر همراه با بخیه باشد بعد از ترخیص می‌تواند حمام کند و تا حدود یک هفته داخل آب و بتادین رقیق بنشیند و بعد محل بخیه را خشک کند.
اگر سزارین شده معمولاً بعد از ۴۸ ساعت می‌تواند پانسمان را باز و هر روز حمام کند و محل بخیه را خشک کند، البته اگر پانسمان ضد آب باشد از روز اول می‌تواند حمام کند.
رژیم غذایی مناسب رژیمی است که باعث یبوست نشود بخصوص بعد از سزارین غذاهایی استفاده شود که نفاخ نباشد. یبوست می‌تواند باعث بواسیر و شقاق شود، مصرف مایعات وغذاهای آبکی و فیبردار از یبوست جلوگیری می‌کند‌. در صورتی که با وجود تغذیه مناسب، مادر یبوست داشته باشد باید از داروهای ملین مجاز در شیردهی استفاده کند.
بهتر است مادر بعد از زایمان هر چه زودتر حرکت کند،حرکت زودهنگام باعث بهبودی سریع‌تر می‌شود.
مادر توصیه به شیردهی مناسب می‌شود. شیردهی باعث افزایش شیر می‌شود و از احتقان شیر در سینه که باعث تب در روزهای سوم وچهارم بعد از زایمان می‌شود جلو‌گیری می‌کند.
در زمان شیر دادن مادر باید سعی کند هاله اطراف سینه را داخل دهان نوزاد بگذارد اگر نوزاد فقط نوک سینه را بگیرد باعث زخم شدن سینه و دردناک شدن شیردهی می‌شود. شیر اولیه مادر که به آن آغوز گفته می‌شود برای نوزاد بسیار با اهمیت است اگر به هر دلیلی نوزاد برای مدتی بستری و شیردهی متوقف شد باید آغوز دوشیده و ذخیره شود.
یکسری علائم خطر وجود دارد که به مادر باید آموزش داده شود اگر مادر دچار خونریزی شدید، تب و لرز، تنگی نفس، ورم شدید و دردناک ساق پا شد باید سریع به پزشک مراجعه کند. یکی از خطرناک‌ترین عوارض بخصوص بعد از سزارین لخته شدن خون است که برای جلوگیری از آن به مادر، توصیه به فعالیت زودهنگام و مصرف مایعات می‌شود البته در بعضی از موارد پرخطر برای مادر داروی تزریقی ضد لخته شدن خون تجویز می‌شود.
داروهای بعد از زایمان معمولاً مسکن و در صورت لزوم آنتی بیوتیک است. مصرف قرص آهن تا چند ماه بعد از زایمان برای جبران خونریزی توصیه می‌شود. در صورت لزوم به مادر ویتامین دی و مولتی ویتامین داده می‌شود.

*متخصص زنان

ویژه نامه ایران بانو ضمیمه روزنامه ایران