تستوسترون يکی از چندين هورمون‌های متفاوت مردانه است که پزشکان به آنها آندروژن‌ها می گويند. تستوسترون يکی از مهم‌ترين آندروژن‌ها است که در بدن مردان ساخته می شود. تستوسترون به تقويت قدرت عضلانی، ميل جنسی و قدرت استخوان‌ها کمک می کند. کمبود تستوسترون زمانی رخ می دهد که توليد اين هورمون در بدن بسيار کاهش می يابد. اصطلاح پزشکی که برای اين وضعيت به کار می رود، «کمبود آندروژن» است.
علائم کم شدن هورمون تستوسترون
– به تدريج که سن يک مرد بالاتر می رود، طبيعی است که سطح تستوسترون در بدن کمی کاهش يابد، اما اگر سطح آن بسيار کاهش يابد، علائمی در مردان ظاهر می شود. اين علائم برحسب مدت زمانی که سطح اين هورمون پايين بوده، متفاوت است. در ابتدا، بيماری که دچار اين عارضه می شود معمولا با علائم زیر همراه است:
? احساس خستگی می کند، خصوصا در انتهای روز
? تمايل اندک يا هيچ تمايلی به فعاليت جنسی ندارد (کاهش ميل جنسی)
? احساس غمگينی يا افسردگی می کند.
– پس از مدتی که از کمبود سطح آندروژن در بدن فرد بيمار می گذرد، ديگر علائم و مشکلات هم ظاهر می شوند که شامل موارد زير هستند:
? تحليل عضلانی
? تحليل قوای استخوانی
? از دست دادن موی سر يا بدن
? افزايش حجم بافت پستان
علل ايجاد کاهش تستوسترون در بدن
? بالا رفتن سن
? صدمه يا عفونت بيضه ها
? اختلالاتی که غده هيپوفيز را در مغز تحت تاثير قرار می دهد.
? درمان های مشخصی که برای سرطان انجام می شود، مانند رادياسيون، شيمی درمانی و هورمون درمانی برای سرطان پروستات
? ديگر مشکلات پزشکی، مانند بيماری کبد و کليه، چاقی، ديابت و ايدز
? ديگر اختلالات ژنتيکی نادر
درمان کمبود تستوسترون
– کمبود تستوسترون با جايگزينی اين هورمون درمان می شود. تستوسترون به اشکال مختلف تزريقی، برچسب پوستی، ژل و قرص در دسترس قرار دارند. اما اين وضعيت هميشه هم قابل درمان نيست، خصوصا در مردان بيشتر از 60 سال. البته کاهش سطح تستوسترون در مردان با افزايش سن، طبيعی است. در واقع، با افزايش سن بعضی از اين تغييرات در مردان بروز می کند، که مستقل از کاهش سطح تستوسترون است، مانند کاهش انرژی و ميل جنسی.
– متخصصان در مورد درمان‌های تستوسترون نگران هستند، زيرا ممکن است، خطر حمله‌های قلبی و سکته مغزی را در مردان افزايش دهد. درمان جايگزين در مردان بيشتر از 60 سال سن، به شرط داشتن معيارهای زير انجام می شود.
? حداقل 2 يا 3 تست خونی کاهش شديد تستوسترون را نشان دهد.
? علائمی داشته باشند که آنها را آزار می دهد.
? علائم به دلايل ديگر قابل درمانی رخ نداده باشد.
? سابقه حمله قلبی يا سکته مغزی نداشته باشند.
? کاهش میل جنسی به علت کمبود تستوسترون ایجاد می‌شود.
در این مورد بیشتر بخوانید: یائسگی مردان راباهم مرور میکنیم
– کاهش میل جنسی از علائم اصلی کاهش تستوسترون در مردان میانسال است، تحلیل رفتن توده عضلانی بدن به همراه کاهش قدرت عضلانی، کاهش توان عملکرد فیزیکی و گاها ذهنی، افسردگی، تغییر در رفتار، خستگی، تحریک پذیری و در برخی موارد گرگرفتگی از علایم کاهش هورمون مردانه است.
– برخلاف خانم ها، شروع یائسگی در مردان غیر قابل پیش بینی و تدریجی است و سبب می شود که در تشخیص و درمان این مردان تعلل پیش آید.
– به طور طبیعی در سنین 25 تا 75 سالگی یک کاهش پیشرونده در عملکرد بیضه‌ها (که محل اصلی تولید هورمون مردانه است) اتفاق بیفتد، این کاهش در 45 تا 50 سالگی به حداکثر می رسد، به طوری که میزان تستوسترون آزاد خون 50 درصد کاهش می یابد. خطر افزایش کلسترول بد خون با کاهش تستوسترون بیشتر می شود هورمون مردانه یک عامل حفاظتی در مقابل تصلب شرائین است، در مردان 40 تا 70 ساله‌ای که میزان تستوسترون خون کاهش می یابد، خطر تصلب شرائین که پیش درآمد سکته قلبی و مغزی است، بیشتر می شود. بنابراین مردان میانسال باید بیش از پیش بر انجام ورش روزانه و رعایت رژیم غذایی مناسب توجه کنند.
منبع: دکتر سلام
