کم‌ کاری تیروئید به حالتی اطلاق می‌ شود که غده تیروئید شما مقادیر کافی را از هورمون‌ هایی مهم و خاص تولید نکند. کم‌ کاری تیروئید تعادل طبیعی واکنش‌ های شیمیایی بدن را مختل می‌ کند. در این مطلب به بررسی علل و راه های درمان این اختلال می پردازیم. با دکتر سلام همراه باشید.

علت

– غده تیروئید شما یک غده کوچک و پروانه‌ ای شکل است که در انتهای ناحیه جلوی گردن شما واقع شده است. هورمون‌ های مترشحه از غده تیروئید تاثیر گسترده‌ ای بر سلامت شما داشته و بر تمام جنبه‌ های متابولیسم بدنتان تاثر می‌ گذارد. به موازات اینکه غده تیروئیدتان بتواند مقادیر متناسبی را از هورمون‌ های تیروئیدی آزاد کند، عملکرد سیستم بدنتان روال طبیعی و مطلوب می‌ یابد، ولی برخی مواقع تیروئید هورمون‌ های کافی را تولید نمی‌ کند که سبب اختلال در تعادل واکنش‌ های شیمیایی بدنتان می‌ شود. این حالت تحت عنوان کم‌ کاری تیروئید شناخته می‌ شود.

هورمون های اصلی مترشحه از تیروئید

– غده تیروئید شما دو نوع هورمون اصلی را یعنی تیروکسین (T4) و تری‌ یدو تیرونین (T3) تولید می‌ کند. این هورمون‌ ها در تنظیم مصرف چربی و کربوهیدرات در بدن اثر دارند و نیز به کنترل درجه حرارت بدن کمک می‌ کنند. همچنین این هورمون‌ ها در کنترل میزان ضربان قلب دخیل بوده و به تنظیم سنتز پروتئین در بدن نیز کمک می‌ کنند.

– غده تیروئید همچنین کلسی‌ تونین را که هورمونی است که در تنظیم کلسیم خون اثر دارد، ترشح می‌ کند. میزان آزادسازی تیروکسین و تری‌ یدو تیرونین تحت کنترل غده هیپوفیز و هیپوتالاموس است (ناحیه‌ای در انتهای مغز که به مثابه یک ترموستات و تنظیم کننده برای کل سیستم بدن است). رسیدن سیگنال‌ های هیپوتالاموس به غده هیپوفیز منجر به ترشح هورمونی تحت عنوان هورمون محرک تیروئید (TSH) شده و سپس TSHاز غده هیپوفیز آزاد می‌ شود. مقدار TSH آزاد شده به میزان تیروکسین و تری‌ یدو تیرونین موجود در خون شما بستگی دارد. در نهایت غده تیروئید بر اساس مقادیر TSHدریافتی تولید هورمون‌ هایش را تنظیم می‌ کند. اگرچه پروسه مذکور اغلب به خوبی کار می‌ کند، برخی اوقات تیروئید در تولید مقادیر کافی از هورمون‌ ها ناتوان است.

 

در موارد نادرتری کم‌ کاری تیروئید می‌ تواند ناشی از یکی از علل زیر باشد:

بیماری مادرزادی

– به طور تقریبی یک کودک در هر 3000 کودک متولد شده در ایالات متحده با نقص در غده تیروئید یا بدون داشتن غده تیروئید متولد می‌شود. در اغلب موارد غده تیروئید به دلایل ناشناخته‌ای به میزان طبیعی رشد و نمو نمی‌کند ولی برخی کودکان به یک نوع ارثی از این اختلال مبتلا هستند. کودکان مبتلا به کم‌ کاری تیروئید ارثی اغلب در هنگام تولد طبیعی به نظر می‌ رسند و به همین علت است که امروزه نیازمند غربالگری تیروئید بر نوزادان تازه متولد شده هستیم.

اختلال غده هیپوفیز

– یک علت نادر مرتبط با کم‌ کاری تیروئید نارسایی غده هیپوفیز برای تولید مقادیر کافی TSH است (که معمولا از یک تومور خوش‌ خیم در غده هیپوفیز ناشی می‌ شود).

بارداری

– در برخی زنان طی دوران بارداری یا پس از بارداری‌ شان، کم‌ کاری تیروئید توسعه می‌ یابد و اغلب بدین دلیل است که بدن آنها آنتی‌ بادی‌ هایی را علیه غده تیروئید شان ترشح می‌ کنند. رها کردن کم‌ کاری تیروئید درمان نشده، خطر سقط جنین، زایمان زودرس و پره‌ اکلامپسی را افزایش می‌ دهد. پره‌ اکلامپسی حالتی است که منجر به یک افزایش چشم گیر در فشار خون زنان طی 3 ماهه آخر بارداری می‌ شود. این حالت همچنین می‌ تواند تاثیرات جدی ای را بر روند رشد و تکامل جنین داشته باشد.

کمبود ید

– ید یکی از عناصر معدنی جزئی است و عمدتا در غذاهای دریایی و گیاهان دریایی و گیاهانی که در خاک یددار و نمک‌ های غنی‌ شده با ید رشد کرده‌اند، یافت می‌ شود. ید برای تولید هورمون‌ های تیروئیدی ضروری است. در برخی مناطق دنیا کمبود ید رایج است و حقیقتا امروزه ید اضافه شده به نمک‌ های سر سفره و غنی کردن غذاها و نمک‌ ها با عنصر ید این مشکل را در کشورهای بسیاری برطرف کرده است.

گردآوری: ساناز مطلبی خامنه کارشناس تغذیه و رژیم درمانی

منبع: Your Doctor