امروزه همه ی افراد جامعه به نوعی در حال عکاسی کردن از محیط های اطراف خود می باشند فرقی نمی کند که دوربین حرفه ای داشته باشند یا با گوشی عکاسی کنند. در جدیدترین تحقیقی که در خصوص تاثیر عکاسی کردن بر حافظه توسط محققان دانشگاه فیرفیلد صورت گرفته است، به این نتیجه رسیده اند که عکاسی اثرات منفی بر روی حافظه می گذارد.
همه ما عادت کرده‌ایم فقط عکس بگیریم تا بعدا به آنها نگاه کرده و یاد خاطرات بیافتیم .اما معمولا چندان به سراغ عکس‌هایی که گرفته‌ایم نمی‌رویم و آنها را نگاه نمی‌کنیم. بدون شک داشتن دوربین عکاسی هوس عکاسی می‌آورد. این روزها هم که موبایل‌ها به دوربین‌های عکاسی پیشرفته مجهزاند همه مردم به صورت آماتور یا حرفه‌ای در حال عکاسی هستند.فرقی نمی‌کند موزه باشد،پارک باشد یا هر مکان و موقعیت دیگر. همه از اشیاء و اماکن پیرامون خود عکس می‌گیرند تا آنها را به خوبی ثبت کنند.اما اخیرا در خصوص تاثیر عکاسی روی حافظه هشدارهایی داده شده است.محققان دانشگاه فیرفیلد معتقدند افرادی که از اطراف خود عکس می‌گیرند به سختی می‌توانند اشیائی که در عکسهای خود ثبت کرده اند را به خاطر بیاورند.
عکس مانع از به یادسپاری
به طور متوسط سالانه میلیاردها عکس توسط افراد مختلف گرفته می‌شود و روزانه ۳۰۰ میلیون عکس در فیس بوک به اشتراک گذاشته می‌شود.همه ما عکس می‌گیریم تا لحظات مهم زندگی‌مان را به خاطر بسپاریم.اما سوال اینجاست:آیا عکسها واقعا باعث به یادسپاری حوادث و وقایع می‌شوند؟ نتایج پژوهشی که اخیرا در Psychological Science به چاپ رسیده نشان می‌دهد عمل عکس گرفتن مانع از آن می‌شود که جزئیات به درستی در حافظه ثبت شود. به عقیده محققان اکثر مردم تقریبا بدون فکر و در اولین واکنش دوربینها را از کیف در آورده و شروع به عکاسی می‌کنند.در واقع افراد برای به خاطر سپردن و ثبت جزئیات به تکنولوژی اعتماد می‌کنند اما به نظر می‌رسد این کار تاثیر منفی روی حافظه آنها می‌گذارد.
تماشای صرف موثرتر از عکاسی
محققان میخواستند بدانند آیا زمانیکه ما به اشیاء نگاه می‌کنیم آنها را بیشتر به خاطر می‌سپاریم یا زمانیکه از آنها عکاسی می‌کنیم؟ برای رسیدن به پاسخ این پرسش ۲۷ دانشجو برای بازدید از یک موزه هنری رفتند. در این بررسی دانشجوها باید از ۳۰ شی بازدید می‌کردند. از این تعداد نیز باید از ۱۵ شی عکاسی کرده و ۱۵ شی دیگر را فقط تماشا می‌کردند. شرکتکنندهها برای تماشای اشیا ۳۰ ثانیه و یا ۲۰ ثانیه برای تماشا و ۱۰ ثانیه برای عکاسی کردن فرصت داشتند. فردای بازدید آنها باید نام اشیائی که دیده بودند را به خاطر آورده و به سوالاتی در خصوص جزئیات آنها پاسخ می‌دادند.محققان مشاهده کردند میزان پاسخ‌های صحیح در خصوص جزئیات اشیاء عکاسی شده ۵۵ درصد است. در حالیکه دانشجوها جزئیات اشیائی که صرفا تماشا کرده بودند را به میزان ۶۴ درصد به یاد داشتند. در واقع آنها اشیائی که سوژه عکاسی قرار داده بودند را به مراتب کمتر از اشیائی که صرفا تماشا کرده بودند به خاطر آوردند.
محققان برای اینکه متوجه تاثیر زمان تماشای اشیاء روی نتیجه کار شوند آزمایش دیگری روی ۴۶ نفر انجام دادند. این بار در مدت زمان بازدید از موزه، شرکتکنندهها از ۲۷ شی بازدید کردند. قرار شد شرکت کننده‌ها ۹ شی را فقط تماشا کنند، از ۹ شی دیگر به صورت کامل عکاسی کنند و روی قسمت خاصی از ۹ شی دیگر زوم کرده و از قسمت خاصی از آنها عکس بگیرند. در هر بار نیز شرکت‌کننده ها به مدت ۲۵ ثانیه اشیاء را تماشا کرده و سپس می‌توانستند عکس بگیرند. به این ترتیب زمان مشاهده اشیاء در تمام موارد یکسان در نظر گرفته شد. روز بعد از بازدید، شرکت کننده‌ها باید اشیایی که در موزه بازدید کرده بودن را به خاطر می آوردند. باز هم محققان مشاهده کردند اشیایی که سوژه عکاسی بودند کمتر در ذهن شرکتکنندهها باقی مانده اند. اما در عوض در خصوص زوم کردن روی قسمت خاصی از شی قضیه کاملا فرق می‌کرد. محققان مشاهده کردند نزدیک شدن به سوژه و زوم کردن روی آن باعث حفظ جزئیات بیشتر آن در حافظه می‌شود.
نتیجه اینکه عمل عکاسی از اشیاء تاثیر منفی روی حافظه و به یادسپاری اشیاء دارد مگر اینکه روی جزئیات و قسمت خاصی از آن زوم کنید. با این حال عکسها همیشه به فعال کردن دوباره حافظه و بازنمایی کلی صحنه‌ها کمک می‌کنند.اما توصیه می‌شود در حین بازدید از اماکن خاص یا در مواقع شرکت در مراسم و موقعیت‌های ویژه زمانیکه عکاسهای حرفه‌ای حضور دارند و عکسهای حرفه‌ای می‌گیرند شما دوربینها را کنار بگذارید و با دقت بیشتری به صحنه نگاه کنید.خیلی وقتها ما لذت تماشای زنده حوادث را به امید اینکه بعدها عکسها و فیلم‌هایی که گرفته‌ایم را تماشا می‌کنیم از دست می‌دهیم. اما تماشای صرف اشیا و حوادث باعث فعال‌تر شدن حافظه می‌شود و تمرکز و دقت و همچنین لذت از تماشای صحنه های واقعی را افزایش می‌دهد.
منبع: علمنا