سکته مغزی هموراژیک چیست؟ سکته از جمله خطرناک ترین اختلالاتی است که ممکن است برای هر فرد به وجود آید؛ بطور کلی اندام هدف سکته، مغز و قلب هستند؛ اصولا سکته به معنی عدم خون رسانی و یا پاره شدن رگ های خونی در اندام مورد نظر است که بسیار خطرناک است و حتی می تواند موجب مرگ و یا فلجی فرد مبتلا شود. سکته مغزی هموراژیک یکی از انواع خطرناک ترین سکته ها است که در ادامه به بررسی علل بروز آن خواهیم پرداخت. با دکتر سلام همراه باشید.
سکته مغزی هموراژیک چیست؟
علل بروز سکته مغزی هموراژیک
– خونریزی داخل مغزی Intracerebral hemorrhage
– خونریزی زیر عنکبوتیه Subaracnoid hemorrhage
– آنوریسم مغزی Cerebral aneurysm
– ناهنجاری های شریانی وریدی Arteriovenous malformation
انواع سکته مغزی هموراژیک
خونریزی داخلی مغزی (بین دو مخ) : خونریزی است که در داخل مغز رخ می دهد. این سکته رایج ترین نوع سکته هموراژیک است.
خونریزی زیر عنکبوتیه: خونریزی است که بین مغز و غشای پوشاننده آن ایجاد می شود.
هر دو نوع سکته مغزی هموراژیک، عوامل خطر سکته مغزی معمولی را دارند.
عوامل خطر هموراژی بین دو مخ
فشار خون بالا که شایع ترین علل است.
اختلال در عروق کاورنوزی مغزی: زمانی که عروق خونی داخل مغزی عملکرد صحیح ندارند.
اختلال در ساختار عروق مغزی (AVM): نوعی شرایط ژنتیکی که در آن تشکیل عروق خونی به صورت نرمال نبوده و یک شبکه در هم پیچیده از عروق تشکیل می‌شود. AVM معمولا در مغز ونخاع صورت میگیرد. درصورتی که در مغز اتفاق بیفتد، می‌تواند منجر به پارگی عروق شده و به خونریزی مغزی بینجامد. این ناهنجاری به‌ندرت اتفاق می‌افتد.
عوامل خطر هموراژی زیر عنکبوتیه اغلب شامل موارد زیر است:
• AVM
• ناهنجاری‌های خونریزی
• تروما در ناحیه سر
• مصرف رقیق‌کننده‌های خون
• تورم در دیواره عروق خونی که آنوریسم مغزی نامیده می‌شود. آنوریسم باعث افزایش اندازه عروق شده و تضعیف دیواره شریان صورت میگیرد. آنوریسم عروقی در صورت پارگی منجر به خونریزی غیرقابل‌کنترل خواهد شد.
این علائم را جدی بگیرید!
• سردرد ناگهانی و شدید
• ایجاد تغییراتی در بینایی
• کاهش توانایی حفظ تعادل و هماهنگی بین اعضای بدن
• ناتوانی در حرکت دادن عضوها
• بی حسی در یک دست یا پا
• تشنج
• کاهش توانایی گفتاری یا مشکل در درک صحبت های دیگران
• سردرگمی و یا کاهش هوشیاری
• تهوع و استفراغ
• بیهوشی
علائم مشترک بین هر دو نوع سکته
• فلج یا بی حسی در هر قسمتی از بدن
• ناتوانی در نگاه کردن به نور یا روشنایی
• سفتی یا درد در ناحیه گردن
• لرزش دست
• نوسانات مکرر در ضربان قلب و تنفس
• مشکل بلعیدن
عوارض ابتلا به سکته مغزی هموراژیک
• لخته‌های خونی
• مشکل در بلع یا تکلم
• التهاب ریه
• فقدان کنترل مثانه
• از دست‌دادن حافظه یا مشکل در تفکر
• درد
• مشکلات عاطفی
• تورم مغزی
• تشنج
• افسردگی
بیشتر بخوانید: علت ورم کردن مغز چیست؟
عوارض آنی ابتلا به سکته مغزی هموراژیک
هایپوکسی مغزی و کاهش جریان خون
بروز سکته عوارضی را به همراه دارد که از جمله می توان به هایپوکسی اشاره کرد که همزمان با بروز سکته رخ می دهد. هایپوکسی در اثر سکته که موجب عدم خون رسانی می شود بشدت کاهش می یابد بدن به وسیله عوامل مختلف اکسیژن رسانی را به مغز افزایش می دهد.
اسپاسم عروقی
تنگ شدن مجرای عروق خونی درگیر مغز یکی از عوارض جدی ناشی از خونریزی زیر عنکبوتیه بوده و باعث 40-50 درصد افراد دچار سکته مغزی اولیه را شامل می شود.
وقوع اسپاسم عروقی همراه با افزایش میزان خون در مخازن زیرعنکبوتیه ای و شیارهای مغزی می باشد. وازواسپاسم موجب افزایش مقاومت عروق می شود.که مانع جریان یافتن خون مغزی شده و ایسکمی و سکته مغزی را پدید می آورد.
بر مبنای یک نظریه اسپاسم عروقی در نتیجه افزایش ورود کلسیم به داخل سلول به وجود می آید. بنابراین داروهای مسدود کننده کانال کلسیم عبارتند از:نمودیپین،وراپامیل،نفدیپین. و درمان دیگر برای وازواسپاسم که به Hسه گانه معروف است سبب کاهش اثرات زیان آور ناشی از ایسکمی مغزی می گردد.
1- هایپرولمی(افزایش حجم مایعات )
2- افزایش فشارخون شریانی به صورت القا شده
3- عادی سازی فشارخون و رقیق کردن خون
افزایش ICP
بعد بروز خونریزی های زیر عنکبوتیه تقریبا همیشه با افزیش ICP روبه رو خواهیم بود.که ناشی از اختلال در گردش CSF به دلیل وجود خون در مخازن قاعده ای است.که اگر حال بیمار وخیم باشد باید CSF را با انجام LP یا از طریق سوندهای بطنی خارج کرد.و برای کاهش ICP مانیتول تجویز کرد.
افزایش فشار خون سیستمیک
برای کنترل خونریزی داخل مغزی باید از افزایش ناگهانی Bp جلوگیری کرد.فشارخون بیمار باید زیر mmHg 150 باقی بماند تا از بزرگ شدن هماتوم پیشگیری می شود.در این بیماران از داروهای ضد فشارخون استفاده می شود که همیشه باید Bp بیمار پایش شود تا موارد افت سریع Bp که سبب ایسکمی مغزی می گردد شناسایی شود و از بروز آن جلوگیری به عمل آید. بیمار باید از کارهایی مثل زور زدن که فشار خون را بالا می برد اجتناب کند و چون تشنج هم فشارخون را بالا می برد. از داروهای ضدتشنج هم استفاده می شود . نرم کنندههای قوام مدفوع را جهت جلوگیری از زور زدن بیمار حین دفع، که می تواند فشارخون را افزایش دهد، به کار می برند.
تشخیص سکته هموراژیک
برای تشخیص سکته هموراژیک، سابقه دقیق پزشکی و معاینه فیزیکی معمولا لازم است.
در معاینه فیزیکی، دکتر علائم و نشانه قابل مشاهده را بررسی می کند. هوشیاری ذهنی، قدرت هماهنگی و تعادل فرد از جمله مهترین علائم فیزیکی هستند که باید بررسی شود. بی حسی یا ضعف در صورت، گیجی، و مشکل در صحبت کردن، نشانه های دیگری است که پزشک قادر است آن ها را در معاینه فیزیکی بررسی کند.
آزمایشات دیگر عبارتند از:
- تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)
- آزمایش خون
- آنژیوگرافی MRI، که در آن ماده حاجب به داخل مغز تزریق شده و سپس تصویر برداری انجام می شود.
- نوار مغز (EEG) و یا کشیدن مایع نخاعی برای تایید تشخیص سکته مغزی ناشی از هموراژیک
درمان سکته هموراژیک
از جمله عوامل بسیار موثر در پیشگیری از بروز عواقب خطرناک سکته! عمل اورژانسی است که می بایست از ورود بیشتر خون به بافت مغز جلوگیری نماید؛ روش های متفاوتی برای انجام این عمل وجود دارد که از جمله می توان به استفاده از دارو های رقیق کننده خون اشاره کرد که از تنگ‌شدگی عروق و تشنج جلوگیری شود.
به هنگام توقف خونریزی، جراحی گزینه‌ای برای پیشگیری از سکته مجدد بوده و می‌تواند برای ترمیم ناهنجاری‌های عروقی ناشی از سکته موثر واقع شود.
با خارج شدن فرد از شرایط خطر گام بعدی در فرآیند درمان، توانبخشی است. در این مرحله، هدف اصلی بازیابی قدرت، بهبود عملکرد تا جای ممکن و بازگشت به زندگی مستقل است. پزشک بهترین برنامه توانبخشی را برای بیمار مشخص می‌کند. این برنامه به سن فرد، سلامت عمومی و درجه ناتوانی ناشی از سکته دارد و درمانم شامل گفتاردرمانی، فیزیوتراپی و کاردرمانی خواهد بود. درمان‌هایی نیز برای ارزیابی سلامت ذهنی و بهبود افسردگی می‌تواند صورت بگیرد.
در این باره بیشتر بخوانید: سکته مغزی / نجات یک انسان فقط در 4 ساعت طلایی
هرگونه گپی برداری با ذکر نام دکتر سلام و لینک دهی مستقیم مجاز است
