مورچه یکی از مفید ترین حشرات به شمار می آید. بدن مورچه از جنس کیتین است که ساختاری بسیار سفت و محکم را تشکیل می دهد. مورچه ها گونه های مختلفی را شامل می شوند. یکی از انواع این گونه ها را مورچه های آتشین تشکیل می دهند. سم مورچه آتشین از جمله مفید ترین و پرکاربرد ترین مواد در پزشکی و زیبایی است. در ادامه با دکتر سلام همراه باشید.

مورچه آتشین

دانشمندان کشف کرده‌اند که سم موجود در بدن مورچه‌های آتشین می‌تواند الهام بخش درمان جدیدیی برای بیماری‌های پوستی باشد.

سم مورچه آتشین می‌تواند جزئی کلیدی از تولید کرم‌های جدید برای درمان “پسوریازیس”، یک بیماری پوستی مربوط به اختلال در سیستم ایمنی بدن با نقطه‌های قرمز ضخیم و خارش، باشد که در حال حاضر هیچ درمانی برای آن وجود ندارد.

مورچه آتشین (Fire ant) مورچه‌ای است که دردآورترین گزش را میان مورچه‌ ها دارد و 285 گونه از آنها در سراسر جهان موجود است. این مورچه نام‌های دیگری مانند مورچه زنجبیل، مورچه آتش‌های گرمسیری و مورچه قرمز دارد.

“پسوریازیس” (Psoriasis) یا “صدفک” یا “داءالصدف” یک بیماری پوستی مزمن خودایمنی است. این بیماری هنگامی رخ می‌دهد که دستگاه ایمنی بدن سیگنال‌ های اشتباهی می‌فرستد. این سیگنال‌ها باعث افزایش سرعت چرخه رشد سلول‌های پوست می‌شوند؛ یعنی افزایش بیش از حد سلول‌های پوستی از میزان ریختن آن‌ها.

“پسوریازیس” واگیردار نیست. پنج نوع اصلی پسوریازیس، پلاکی، خالدار، معکوس، پوسچولار و اریترودرمیک می‌باشد و شایع‌ترین آن “پسوریازیس پلاکی” است که با ناحیه‌هایی قرمز رنگ با پوششی نقره‌ای و سفید از سلول‌های مرده پوست مشخص می‌شود.

“پسوریازیس” در هر نقطه‌ای از بدن مانند زانو، آرنج، پوست سر و کف دست و پا می‌تواند مشاهده شود و با سایر شرایط جسمی جدی مانند دیابت، بیماری‌های قلبی و افسردگی در ارتباط است. حدود ۳۰ درصد از افراد مبتلا به “پسوریازیس” به آرتریت پسوریاتیک مبتلا می‌شوند.

باور بر این است که “پسوریازیس” یک بیماری ژنتیکی است و محرک‌های آن استرس، صدمه به پوست، برخی داروها و عفونت می‌باشد.

“پسوریازیس” اغلب در سنین جوانی شروع می‌شود، اما می‌تواند در هر سنی از دوران نوزادی تا سنین کهولت شروع شود. زنان و مردان تقریبا به یک نسبت به این بیماری مبتلا می‌شوند.

در حال حاضر این بیماری درمان قطعی ندارد، اما داروهای بسیاری وجود دارند که با استفاده از آنها، “پسوریازیس” کنترل می‌شود. انواع روش‌های کنترل “پسوریازیس” عبارتند از: درمان‌های موضعی، نور درمانی، داروهای سیستمیک، بیولوژیک و طب مکمل و جایگزین.

“پسوریازیس” اگر چه آزار دهنده است ولی در صورت درمان مناسب و رعایت دستورهای پزشکی، می‌توان با آن کنار آمد و بیماری را کنترل کرد. حدود 2 درصد و بیش از 125 میلیون نفر در سراسر جهان “پسوریازیس” دارند و 29 اکتبر (7 آبان) روز جهانی “پسوریازیس” است.

حالا پژوهش جدید نشان داده است که یک ترکیب کلیدی در سم موجود در مورچه آتشین، می‌تواند با برخی از علائم “پسوریازیس”، با کمک به بهبود عملکرد دفاعی پوست، مقابله کند.

ترکیب سمی مورد نظر “سولپنوسین” (solenopsin) نامیده می‌شود، و چیزی که تیم پژوهشی را بیشتر هیجان زده کرده، شباهت آن به ترکیبی به نام “سرامید” (ceramide) است. این لیپیدهای طبیعی به طور کلی در اپیدرم و پوست سازی نقش مهمی ایفا می‌کنند و از حفظ رطوبت و نگهداری سلول‌های سالم در کنار یکدیگر حمایت می‌کنند. به همین دلیل آن را نیز می‌توان در بسیاری از محصولات مراقبت از پوست یافت.

اما با توجه به اظهارات “جک آربیسر”، استاد ترمیم پوست در دانشکده پزشکی دانشگاه “اموری” (Emory)، “سرامید”ها ناپایداری خود را دارند، زیرا تحت شرایط خاص آنها به یک مولکول التهابی تبدیل می‌شوند که “اسپینگوزین-1-فسفات” (S1P) نام دارد.

بنابراین او و همکارانش از دانشگاه “کیس وسترن” مشغول به توسعه “سولپنوسین” شدند که درست مانند “سرامید” عمل کند، اما نتواند به “S1P” تجزیه شود. سپس آنها را به یک کرم پوستی تزریق کردند و به مدت 28 روز موش آزمایشگاهی مبتلا به “پسوریازیس” را با این کرم تحت درمان قرار دادند.

این تیم متوجه شد که کرم حاوی “سولپنوسین” می‌تواند برخی از علائم کلیدی “پسوریازیس” را از بین ببرد و موش‌هایی را که در مقایسه با گروه شاهد، کاهش تقریبا 30 درصدی علایم بیماری روی پوست نشان می‌دادند، بهبود بخشد.

این موش‌ها همچنین حدود 50 درصد سلولهای ایمنی حمله کننده به پوست کمتری داشتند و وقتی تیم تحقیقاتی ترکیبات را به سلول‌های ایمنی بدنشان منتقل کرد، تولید سلول‌های التهابی را کاهش و تولید سلول‌های ضد التهابی را افزایش داد.

برخی از فعالیت‌های ژنی که توسط درمان‌های جاری افزایش یافته نیز توسط “سولپنوسین” تعدیل شده است.

“آربیسر” می‌گوید: ما معتقدیم که “سولپنوسین” به بازسازی کامل عملکرد ایمنی پوست کمک می‌کند. نرم‌کننده‌ها می‌توانند پوست را هنگام ابتلا به “پسوریازیس” التیام بخشند، اما برای بازسازی عملکرد دفاعی پوست کافی نیست.

این روش به جای اینکه به عنوان یک درمان مستقل عمل کند، تیم تحقیقاتی می‌تواند با تکیه بر توسعه این روش، از “سولپنوسین” در ترکیب با درمان‌های موجود استفاده کند.

این پژوهش در مجله “Scientific Reports” منتشر شده است.

 

منبع: ایسنا