سلامت گوش تحت تاثیر عوامل مختلفی ممکن است به خطر بی افتد، در این هنگام برای پیشگیری از ایجاد خطر های جدی تر لازم است تا برای درمان به متخصص گوش مراجعه کنید. یکی از جمله درمان هایی که ممکن است پزشک متخصص برای شما در نظر بگیرد شست و شو و جرم گیری گوش است که در ادامه به بررسی آن خواهیم پرداخت.
شکی نیست که هدف شما از پاک کردن و تمیز نگه داشتن گوش رعایت بهداشت است، اما این کار ممکن است قدرت شنوایی را ضعیف کند. گوش بخش ظریف و پیچیده‌ای از بدن است که شامل پوست مجرای گوش و پرده صماخ می‌شود؛ بنابراین نیاز به مراقبت ویژه دارد. برای شروع سعی کنید عادت فرو کردن گوش پاک کن یا هر گونه شیء خارجی دیگر داخل مجرای گوش را ترک کنید.
علل تولید جرم گوش
جرم گوش که به آن «واکس گوش» هم گفته می شود. به طور طبیعی توسط غددی که در پوست کانال گوش قرار دارند. ترشح می شود و نقش محافظت کننده، نرم کننده و خاصیت ضد باکتریایی دارد. فقدان جرم گوش می تواند منجر به خشکی و خارش گوش شود. به طورطبیعی جرم تولیدشده به تدریج و مرتباً از طرف پرده ی گوش به سمت بیرون حرکت می کند و با حرکات فک این ذرات جرم خشک شده از کانال گوش خارج می شوند.
جرم گوش در نیمه ی بیرونی کانال گوش تولید می شود. بنابراین گاهی در معاینه ی گوش مشاهده می شود که جرم در نزدیکی پرده ی گوش قرار دارد. این بدان معناست که بیمار سعی کرده با گوش پاک کن جرم گوش خود را خارج کند. او قسمت های بیرونی تر را خارج و قسمت های عمقی تر را فشرده کرده، مثل برفی که فشرده شده باشد.
گوش طبیعتاً جرم را مخفی نگه می دارد و چربی گوش نیز مانع از خارج شدن جرم و رشد باکتری می‌شود. در شرایط عادی، بدن با حفظ مقداری از جرم گوش، گوش‌ها را کنترل می‌کنند. تجمع جرم گوش یا سفتی جرم گوش می‌تواند موجب گرفتگی گوش، گوش‌درد، سوت کشیدن گوش، یا از بین رفتن موقتی شنوایی شود. با انجام شستشوی گوش شما از این جرم‌ها رها می‌شوید.
چه موقع برای جرم گیری گوش باید اقدام کرد؟
مجرای گوش تحت شرایط مناسب هیچ‌گاه نیازی به پاک کردن ندارد. با این حال شستشوی گوش گاهی ضرورت می‌یابد. چنانچه جرم انباشته شده به حدی برسد که منجر به بروز علائم بشود یا از معاینه توسط متخصص جلوگیری کند، گوش باید شستشو داده شود. این عارضه انباشته شدن سرومن (وکس یا موم) نام دارد و با یک یا چند مورد از علائم زیر همراه است:
– گوش درد، پر یا کیپ بودن گوش یا احساس گرفتگی گوش
– از دست دادن شنوایی (کری) جزیی که ممکن است پیشرونده باشد.
– وزوز، زنگ زدن یا صدا دادن گوش
– خارش، بدبو بودن یا ترشح داشتن گوش
– سرفه
بهترین روش ها جرم گیری گوش
گوش پاک کن یکی از پرکاربردترین وسیله‌های نظافت و رعایت بهداشت فردی است، قیمت آن بسیار پایین است، از هر فروشگاه و داروخانه‌ای قابل تهیه است و استفاده از آن بسیار آسان است؛ کافی است آن را وارد گوش کنید، موم را با آن بردارید و از گوش خارج کنید و دور بیاندازید. سریع و آسان است، این‌طور نیست؟
اما آیا می‌دانید که استفاده از گوش پاک‌کن برای گوش بد است؟ گوش خاصیت خودتمیزکنندگی دارد و استفاده از گوش پاک کن ممکن است به ساختار این عضو ظریف آسیب بزند. در ابتدا فقط مقدار اندکی وکس اطراف کانال گوش وجود دارد. اما هر چه بیشتر وکس را به عمق گوش برانید، وکس بیشتری جمع می‌شود. در نهایت آن‌قدر جرم به داخل گوش رانده می‌شود که توده بزرگی از موم در انتهای کانال گوش جمع می‌شود. گاهی کانال گوش کاملاً مسدود می‌شود و شنوایی بیمار کاهش می‌یابد.
شستشوی تخصصی گوش
شست و شوی گوش
در گذشته برای شستشوی گوش سرنگ مخصوص فلزی با آب گرم پر می‌شد و سر فلزی آن داخل مجرای گوش قرار داده می‌شد. سپس آب داخل کانال گوش پاشیده می‌شد و ظرف کلیوی شکلی زیر گوش گرفته می‌شد تا آب و جرم خروجی از گوش در آن بریزد. سرنگ باید به طور مرتب نرم (روغن‌کاری) شود تا میزان یکسانی از فشار اعمال شود و پرستار بتواند تشخیص دهد که سرنگ را با چه نیرویی تخلیه کند. از آنجایی که سرنگ وکس سفت را حرکت نمی‌دهد، وکس باید پیش از استفاده از سرنگ بیش از دو هفته نرم شود. امروزه برای ایمنی بیشتر به جای سرنگ فلزی از پمپ شستشوی گوش با سر فواره‌ای استفاده می‌شود. این پمپ فشار متغیر و قابل تنظیم دارد، اما اصول شستشو و جرم‌گیری گوش عملاً یکسان است. بسیاری از افراد بارها شستشوی گوش با سرنگ را انجام داده‌اند، بدون آن که با مشکل خاصی مواجه شوند.
جرم‌گیری خشک گوش
ابزار ویژه ای جهت انجام جرم گیری خشک گوش مورد نیاز است و به همین این نوع روش درمانی فقط توسط متخصص گوش و یا شنوایی سنجی انجام می شود. پروب ها به همراه ابزار های تراش از جمله مواردی هستند که در این نوع روش درمانی به کار گرفته می شوند.
این ابزار شبیه به قاشق ها و حلقه های بسیار ریزی است که برای گرفتن، جمع و خارج کردن وکس از کانال گوش به کار برده می‌شود. این عمل زیر نور زیاد انجام می‌شود. متخصصین می‌توانند از ابزار مختلف تراش فلزی یا پلاستیکی یکبار مصرفی استفاده کنند که بعضی از آنها حتی مجهز به منبع نور هستند. متخصص معمولاً ابتدا چند قطره روغن مخصوص را داخل گوش می‌چکاند تا وکس از کانال گوش جدا شود. سر پروب معمولاً از وسط وکس عبور داده و سپس بیرون کشیده می‌شود تا وکس را با خود خارج کند.
مزایای این روش جرم‌گیری عبارت است از:
بی‌سروصدا بودن: درمانی مناسب برای افرادی که از سر و صدا متنفرند.
سریع بودن: وکس جمع شده غالباً در یک یا دو توده بزرگ درآورده می‌شود.
معایب این روش جرم‌گیری به شرح زیر است:
احتمال اندکی وجود دارد که وکس جمع شده به عمق بیشتر رانده شود.
خارج کردن وکس سفت ناراحت کننده است.
میکروساکشن
در حال حاضر میکروساکشن موثرترین روش تمیز کردن گوش است. واژه میکرو به میکروسکوپ‌هایی اشاره دارد که به صورت یونیت‌های بزرگ مجزا یا به شکل گنجانده شده در شیشه، موسوم به لوپ، در این عمل به کار برده می‌شود. اما واژه ساکشن به پمپ خلأیی اشاره دارد که به یک لوله و یک قلم ساکشن ۲ میلی‌متری متصل است و برای خارج کردن واکس از گوش کاربرد دارد. میکروساکشن فقط وکس را از گوش خارج می‌کند و چون در این عمل آب داخل گوش اسپری نمی‌شود، برای استفاده پس از جراحی یا در صورت سوراخ بودن پرده گوش مناسب و ایمن است. متخصص از میکروسکوپ قوی و منبع نور استفاده می‌کند تا بتواند داخل گوش را به خوبی ببیند؛ به همین دلیل این روش جرم‌گیری گوش را می‌توان ایمن‌ترین روش ممکن به شمار آورد و اکثر بیماران به دلیل ایمنی بالاتر میکروساکشن از شستشوی گوش، این روش را برای تمیز کردن گوش انتخاب می‌کنند.
مزایای میکرو ساکشن عبارت است از:
– قابل انجام پس از جراحی
– قابل کاربرد در صورت سوراخ بودن پرده صماخ گوش
– بدون درد بودن
– صفر بودن احتمال عفونت کردن گوش
– سریع بودن عمل
اما معایب این روش به شرح زیر است:
– ناراحتی مختصر بیمار در صورت از قبل نرم نکردن وکس
– در صورت جمع شدن مقدار زیادی جرم و سفت بودن آن گاهی لازم است درمان در دو جلسه انجام شود.
– برخی بیماران از سر و صدای میکروساکشن ناراحت می‌شوند، البته میزان صدای میکروساکشن براساس مطالعات بالینی در حد ایمن است.
نکات مهم بعد از شست و شوی گوش
بعد از آنکه جرم برداشته شد، گوش کاملاً خشک می‌شود. شما می‌توانید از چند قطره الکل در گوش یا با کمک سشوار مو به خشک شدن گوش کمک کنید. همچنین می‌توانید بیرون کانال گوش را با پیچیدن دستمال کاغذی به دور انگشت تمیز کنید. روغن ملین می‌تواند در مرطوب کردن گوش و پیشگیری از خشکی جرم استفاده شود.
گوش‌ها را چندین بار یا خیلی محکم تمیز نکنید. جرم گوش به حفاظت از گوش‌ها نیز کمک می‌کند. هرگز برای تمیز کردن گوش با اشیائی نظیر پنبه به درون کانال یا سوراخ گوش ضربه وارد نکنید.
هرگز از پنبه استفاده نکنید!
تجمع جرم به سادگی می تواند منجر به از دست دادن شنوایی شما شود! علت اصلی بروز این نوع اختلال هم استفاده از ابزار نا مناسب برای پاک کردن گوش است. پنبه یکی از جمله این موارد است که نه تنها گوش شما را تمیز نخواهد کرد؛ بلکه چربی ها را نیز به اعماق گوش شما هدایت خواهد نمود. همین موضوع عامل کیپی یا گرفتگی گوش است. در بیرون گوش بخش قیف‌مانندی وجود دارد که علاوه بر کانال گوش، می‌توان از این راه درون سر را نیز مشاهده کرد (سوراخی که به پرده‌ی گوش منتهی می‌شود).
کانال گوش تقریباً شبیه بخش باریک رو به پایین ساعت شنی است. پوست بخش بیرونی در کانال دارای غدد خاصی است هستند که جرم گوش را تولید می‌کنند. این جرم‌ها تله‌هایی برای گردوغبار و ذرات آلوده می‌باشند تا مانع از رسیدن آنها به منطقه‌ی پرده‌ی گوش شوند. معمولاً با تجمع بسیار کم، جرمخشک شده به همراه چرک و گرد و غبار از گوش خارج شده یا ممکن است کم کم به سمت بیرون روانه شوند تا جایی که بتوان آنها را با دستمال تمیز کرد.
در این باره بیشتر بخوانید: علل ابتلا به درد گوش
هرگونه کپی برداری با ذکر نام دکتر سلام و لینک دهی مستقیم مجاز است.
