توهم فرگولی ( Fregoli ) یا توهم دوگانگی یک اختلال نادر است که در آن یک فرد بر یک اعتقاد توهمی باور دارد که افراد مختلف در حقیقت یک فرد هستند که تغییر چهره داده اند . سندرم فرگولی ممکن است به یک ضایعه مغزی مرتبط باشد و اغلب از یک طبیعت پارانوئیدی است چرا که فرد متوهم تصور می کند ، توسط شخصی که تغییر قیافه می دهد ، مورد آزار و اذیت قرار می گیرد .
شخصی که دچار سندرم فرگولی است ، همچنین می تواند مکان ها ، اشیا و رویدادها را نادرست به یاد بیاورد . این مسئله را می توان از طریق نظریه ” گره های شرکت پذیر ” توجیه کرد . گره های انجمنی یا شرکت پذیر با یک پیوند زیست شناختی از اطلاعات افراد دیگر با یک چهره آشنا برای فرد شبیه سازی می کنند . به بیان ساده تر ، ارتباطات بیولوژیک مغز می توانند اطلاعات مربوط به افراد دیگر را به اطلاعات فردی آشنا برای بیمار تبدیل کنند ؛ این بدان معنی است بیمار هر چهره ای را که می بیند ، فردی را به یاد می آورد که می شناسد . به عبارت دیگر این سندرم را می توان سندرم بدشناسی ( بدفهمی ) نیز نامگذاری کرد .
در این نوع توهمات ، بیمار ممکن است مردم ، مکان ها و اشیا را به طور نادرست شناسایی کند و یکی بپندارد ؛ درست همانند سندرم کاپگراس که روانشناسان معتقدند به ضعف در تشخیص چهره ها مربوط می شود .
علائم سندرم فرگولی
توهمات
کمبود حافظه بصری
کمبود خویشتن نگری
کمبود در خود آگاهی
خیال و تجسم
کمبود در عملکرد اجرایی
کمبود در انعطاف پذیری شناختی
تشنج
صرع
علل ایجاد سندرم فرگولی
لوودوپا ( Levodopa ) که همچنین با نام ال دوپا ( L-DOPA ) شناخته می شود ، از چندین کاتکول آمین به ویژه دوپامین ، اپی نفرین و نوراپی نفرین تشکیل شده است . این دارو بطور معمول برای درمان بیماری پارکینسون مورد استفاده قرار می گیرد . مطالعات بالینی نشان داده است که استفاده از لوودوپا می تواند منجر به هذیان و توهمات بصری شود . در اغلب بیماران ، هذیان بیشتر از توهم بود . با استفاده طولانی مدت از لوودوپا ، توهمات تقریبا تمام ذهن بیمار را متوجه خود می کند . مطالعات تجربی نشان داده است که هنگامی که غلظت لوودوپا کاهش یابد ، گزارش های توهمات بیماران نیز کاهش می یابد . نتایج به دست آمده از مطالعات نشان دهنده این است که داروهای ضد پارکینسونی یکی از علل ایجاد سندرم فرگولی است .
آسیب روانی مغز
آسیب به ناحیه راست و چپ مغز می تواند باعث ایجاد سندرم فرگولی شود . تحقیقات نشان داده است که نقص قابل توجهی در اجرا و عملکرد مغز پس از آسیب به پیشانی راست یا چپ مغز ، رخ می دهد . آزمایشات انجام شده در بیماران مبتلا به آسیب مغزی نشان داد که توانایی توجه اولیه و سرعت پردازش عصبی آنها معمولا طبیعی هستند ؛ با این حال هنگامی که به آن ها وظایفی داده شد ، بیماران خطاهای بسیاری را متحمل شدند .
تست های عملکرد حافظه از بیماران مبتلا به آسیب مغزی گرفته شد که این بیماران پاسخهای نادرستی را که از نظر معنایی مرتبط بودند ، انتخاب کردند ( به عنوان مثال سبزیجات به جای میوه انتخاب شد ) . مهمتر از همه ، تست حافظه بصری نشان داد که ناتوانی شدید در یادآوری بصری وجود دارد . به طور کلی در بسیاری از عملکردهای اجرایی همانند خویشتن نگری ، انعطاف پذیری ذهنی و استدلال اجتماعی دارای ناتوانی شدید بودند .
درمان سندرم فرگولی
داروسازی به دنبال ساخت دارویی برای درمان این سندرم است اما در حال حاضر از داروهای ضد روان پریشی در درمان فرگولی استفاده می شود . علاوه بر داروهای ضدروان پریشی ، داروهای ضد انعقادی و ضد افسردگی نیز در برخی مواقع تجویز می شوند . اگر بیمار فرگولی اختلالات روانی دیگری نیز داشته باشد ، درمان اغلب با استفاده از تری فلوپرازین نتیجه بخش خواهد بود .
