پروتز دندان ثابت که به آن روکش نیز گفته می شود یک کلاهک از جنس سرامیک یا فلز است (در برخی موارد ترکیبی از این دو ماده می باشد). روکش دندان با تخریب بسیار زیاد روی دندان ها قرار می گیرد. روکش هنگامی که روی دندان قرار می گیرد از دندان در برابر شکستگی محافظت می کند و باعث زیبایی بیشتر آن ها می شود.
مزایای روکش کردن دندان
درمان با روکش، در مواردی که تاج دندان دچار تخریب‌های ناشی از پوسیدگی وسیع، ضربات، شکستگی یا تضعیف ساختار دندان پس از درمان ریشه شده باشد، ضروری است.
قضاوت و تشخیص دندانپزشک در روکش‌گذاری دندان پس از درمان ریشه، نقش اصلی را دارد. مهم‌ترین مزیت روکش حفظ ساختار دندان در برابر شکستگی و نیز حفظ سلامت بافت‌های اطراف دندان است، اما به هر حال 1 تا 1.5 میلی‌متر از نسج دندان، طی فرآیند ترمیم تراش می‌خورد و اهمیت مراقبت از آن را برای جلوگیری از پوسیدگی مجدد چند برابر می‌کند.
مضرات روکش کردن دندان از زبان دکتر ادیب
در روش ترمیم دندان، ماده بازسازی‌کننده بین دیواره‌های باقیمانده دندان قرار می‌گیرد و به حفظ ساختار و یکپارچگی دندان در برابر شکستگی کمک می‌کند و همین طور ظاهری زیبا به دندان می‌بخشد.
دکتر ادیب در ادامه افزود: اما نکته اینجاست که درمان‌های ترمیمی نه‌تنها ضرورت مراقبت از دندان‌ها را برای جلوگیری از پوسیدگی مجدد چند‌برابر می‌کنند، بلکه تصمیم برای روکش‌گذاری و درمان‌های ترمیمی نیز در برخی موارد تحت تاثیر تشخیص‌های اشتباه دندانپزشک به وارد آمدن آسیب‌های جدی به‌تنها عضو التیام‌ناپذیر بدن منجر می‌شود.
روکش دندان
گرچه در برخی موارد، پس از درمان ریشه جهت حفظ ساختار تاج دندان، روکش‌گذاری ضروری می‌شود، اما متاسفانه برخی پزشکان حتی نسوج سالم را نیز پس از درمان ریشه به سمت روکش‌گذاری هدایت می‌کنند و با تراش‌دادن غیرضروری دندان، عمر مفید آن را کوتاه می‌کنند.
دندان پزشکان تاکید می‌کنند این تصور که همیشه برای استحکام بیشتر دندان باید سراغ روکش برویم، اشتباه است.
بزرگ‌ترین عیب روکش، تراش دندان است و با توجه به این‌که عمر متوسط روکش‌های معمولی بین هشت تا ده سال است، در درازمدت طول عمر دندان کاهش خواهد یافت. پس روکش زمانی توصیه می‌شود که نسج سالم باقیمانده دندان بسیار کم باشد.
دکتر ادیب ادامه داد: همواره باید این نکته را به خاطر داشت که روکش ها به این علت که در کنار لثه یا در زیر آن قرار می گیرند باعث التهاب و تورم لثه ها می شوند، به این علت که لثه با سنج سالم دندان سازگاری بیشتری دارد و سنج سالم دندان در موقع ترمیم حفظ می شود اما هنگامی که شما دندان های خود را روکش می کنید سنج دندان تراشیده می شود.
به هر حال هر دندانی که یکپارچگی تاجش را از دست می‌دهد و نیاز به پرکردن پیدا می‌کند نیز نیاز به مراقبت بیشتری نسبت به دندان‌های پرنشده دارد.
ضرورت این مراقبت برای دندان روکش شده بیشتر است، چون در بسیاری موارد، فاصله ایجاد شده بین لبه دندان و روکش می‌تواند باعث گیر‌کردن مواد غذایی و پوسیدگی مجدد در این فضای ایجاد شده، شود.
انواع روکش ها
روکش های چینی و فلز
روکش های چینی و فلزی روکش هایی هستند که درون آن ها از فلز ساخنه شده و سطح خارجی آن از جنس چینی است و عمدتا در پشت روکش ها لبه های فلزی وجود دارند که به مرور زمان و با تحلیل لثه ها ممکن است لبه های فلزی نمایان شوند.
در طول زمان به دلیل خوردگی ممکن است لبه های فلزی سیاه یا آبی شده ،نمای بد رنگی در لثه ایجاد نماید . بطور کلی رنگ چینی در این روش شفافیت کمتری نسبت به ساختار واقعی دندان دارد .دوام این روکش ها در صورتی که وضعیت بهداشت دهان بیمار خوب باشد ،مطلوب است.
روکش های چینی و طلا
در این روکش ها قسمت داخلی روکش که در تماس با بافت دندان است از طلا و لایه بیرونی آنها از چینی ساخته می شود. طلا بدلیل خواص منحصر به فرد خود بهترین ماده در دندانپزشکی محسوب می شود. هیچ گونه خوردگی یا تغییر رنگ در این روکش ها در اطراف لثه ایجاد نمی شود.
تطابق طلا با بافت دندان بسیار مطلوب است و حتی در طول زمان با فشارهای جویدن بهبود می یابد . این روکش ها از لحاظ دوام، عالی محسوب می شوند.
روکش های تمام سرامیکی
در مواردی که زیبایی اولویت اصلی محسوب می شود، روکش هایی که بصورت یکپارچه از سرامیک یا چینی ساخته شده اند زیبایی فوق العاده ای حاصل می کنند.
روکش های تمام سرامیک سازگاری بسیار مطلوبی با لثه دارند . انواع سرامیک ها با استحکام زیاد مانند سیلیکات و زیرکونیا برای این روکش ها کاربرد دارند. تغییر رنگ یا سایه تیره در لبه های این روکش ها دیده نمی شود. دوام آنها مطلوب و زیبایی آنها فوق العاده است.