درد سیاتیک یکی از مشکل سازترین عارضه ها می باشد که باعث بروز مشکلات حرکتی و اختلال در انجام کارهای روزمره افراد مبتلا میگردد. برخی عوامل مختلف موجب بروز درد سیاتیک می شوند . این عارضه انواع مختلف دارد و با روش های درمانی متفاوتی نیز قابل درمان خواهد بود.
دردی تیر کشنده و آزاردهنده مهمان نواحی پایین و پشت بدنتان شده است که مسیری از نشیمنگاه تا روی ساق پا، زانو، لگن و ران را دربرمیگیرد و پشت زانو و بعضی مواقع پشت ساق و مچ آن پا هم احساس میشود .
معمولا این دردهای سیاتیکی از ملایم شروع میشود و کمکم به دردهای مزمنتر و سختتر تبدیل میشود. حتی ممکن است این نوع دردهای شایع در پا و ساق با احساس کرختی و سوزش و نیز ضعف یا افت حرکتی همراه باشد که در چنین مواردی باید مورد توجه پزشکی قرار بگیرد. جالب آن که مردان به دلیل داشتن فعالیتهای فیزیکی و بدنی زیاد بیش از زنان نیز مبتلا به دردهای سیاتیکی میشوند.
اگر در حین خواندن این مطالب متوجه شدید چنین دردهایی را هر چند به طور خفیف در پاها و پشت خود احساس میکنید حتما گفتوگوی ما را با دکتر منصور رایگانی، رئیس انجمن طب فیزیکی توانبخشی و الکترودیاگنوز ایران بخوانید؛ چرا که بیشتر دردهای سیاتیکی بدون نیاز به جراحی با خود مراقبتی و حرکات صحیح روزمره زندگی قابل پیشگیری و حتی درمان هستند.
بیرون زدگی دیسک کمر یا بلند کردن اجسام سنگین، چرخش ناگهانی در ناحیه کمر منجر به بروز دردهای سیاتیکی کمر میشوند. از سوی دیگر، نشستن طولانی روی صندلی نامناسب، تنگی کانال کمر در سالمندی، آرتروز ستون فقرات وعدم مراقبت در وضعیت صحیح نشستن و بلند شدن نیز میتواند به دردهای سیاتیکی منجر شود. توجه داشته باشید عمدهترین علت درد و داغ شدن کف پا و کمر، نشستن است و این به خاطر فشاری است که وزن بدن به دیسک وارد میکند و فعالیتهایی مانند خم شدن و تابیدن، درد در ناحیه پایین کمر را شدیدتر میکند درحالی که دراز کشیدن باعث تسکین درد میشود. به همین دلیل، دویدن وراه رفتن برای شخصی که چنین وضعیتی دارد بهتراز نشستن یا ایستادنهای طولانیمدت است.
دردهای سیاتیکی متفاوت است
دردهای سیاتیکی از کمر شروع و به پاها انتشار مییابد و با درد، گز گز و خواب رفتگی، درد و ضعف عضلات و ساق پا همراه بوده و از درد کمر معمولی متفاوت است. دردهای وخیم سیاتیکی کمر و پا به صورت ناگهانی اتفاق میافتد و معمولا بعد از چند روز و چند هفته بهبود مییابد. البته این عوارض با علائم درد کف پا نیز متفاوت است. دردهای سیاتیکی کمر اگر به طور مزمن ادامه یابد ضعف عضلات کمر را نیز ایجاد میکند .
شایعترین علت درد سیاتیک در سنین جوانی و میانسالی، فشارهای ناگهانی و وضعیتهای نامناسب کار کردن و فعالیتهای روزمره زندگی است که به بیرونزدگی دیسک کمر منجر میشود. این بیرونزدگی دیسک کمر، حالت نرم و تازه دارد که به عصب فشار میآورد و درد ایجاد میکند.
در سنین بالا و بزرگسالی نیز تنگی کانال کمر یا آرتروز ستون فقرات به اضافه آرتروز سوراخ بین مهرههای کمر است که باعث تنگی فضا و تحت فشار قرار گرفتن عصب و درنتیجه درد میشود.
چه موقع به درد سیاتیکی شک کنید؟
درد عصب سیاتیک از فردی به فرد دیگر متفاوت است و به شرایطی که باعث وقوع آن شده بستگی دارد. در این موارد به دردهای سیاتیکی شک و به پزشک مراجعه کنید.
اگر بعد از یک آسیب یا تصادف شدید، احساس درد در ناحیه کمر و پاها دارید.
درد ناگهانی و شدیدی را در پایین کمر یا پای خود احساس میکنید که این درد با بیحسی یا ضعف عضلانی در همان پا همراه است.
قادر به کنترل مثانه و رودههای خود نیستید.
التیام درد سیاتیک، آب درمانی تا اصلاح سبک زندگی
بیشک در ایستگاه اول درمان دردهای سیاتیکی استراحت، مصرف داروی مناسب، بهرهگیری از روشهای طب فیزیکی و تزریق درون عضلات برای رفع دردهای سیاتیکی بسیار کمککننده است. اما اگر درد سیاتیکی شدید بوده یا بیمار دچار بیرون زدگی دیسک کمر یا ضعف عضلات کمری شده باشد یا کنترل ادرار و مدفوع را از دست داده باید تحت جراحی قرار گیرد .
مهمترین عامل برای پیشگیری از دردهای سیاتیکی، تقویت عضلات شکم و کمر از طریق ورزش، اصلاح الگوی نشستن و قرار گرفتن بدن در موقعیتهای مختلف و خودداری از بلند کردن اجسام سنگین و واردآوردن فشار زیاد به کمر است.راه رفتن در استخر و آب درمانی از روشهای پیشگیری از دردهای کمری و سیاتیکی محسوب میشود ولی اصلیترین راه درمان محسوب نمیشود. به خاطر داشته باشید هنگام حملههای حاد سیاتیک عصبی نباید ورزش کرد، اما در مرحله مزمن ماساژ و تمرینهای ورزشی کمککننده است.
ورزشهای کاهنده درد سیاتیکی
روشهای مختلفی در روند درمان بیماران مبتلا به دردهای سیاتیکی میتواند موثر واقع شود؛ اعم از دارو درمانی، فیزیوتواپی، ورزش، استخر و آب درمانی که برای کاهش درد بیماران مبتلا بسیار موثر است.
بیشک بیماران در مرحله حاد باید استراحت کنند، ولی بعد از چند روز استراحت و کاهش دردهای شدید، ورزشهای تقویت عضلات کمر، ران، پا و ساق و ورزشهای رفع انحراف کمر در کاهش درد بیماران بسیار موثر است. ناگفته نماند پیاده روی ملایم در سطح صاف و حرکت در آب در کاهش دردهای سیاتیکی بسیار موثر است .
کاهش درد سیاتیک در هفت حرکت
حرکت اول
در وضعیت خوابیده به پشت قرار بگیرید و با کمک دستها، پاها را به بدن نزدیک و یک کشش مناسب را در عضلات بازکننده ستون فقرات کمری ایجاد کنید. تمرین را سه مرتبه و هر مرتبه ده ثانیه حفظ کنید.
حرکت دوم
به صورت طاقباز دراز بکشید و پای راست را داخل سینه بیاورید و با دو دست پشت ران (پایینتر از زانو) را بگیرید و ده ثانیه مکث کنید. سپس تمرین را با پای دیگر تکرار کنید. تمرین را برای هر پا سه مرتبه انجام دهید.
حرکت سوم
بنشینید و یک پا را از روی پای دیگر عبور دهید. زانو را به سمت شانه مخالف بکشید و اندکی بالاتنه را به همان جهت بچرخانید. سپس برای سمت دیگر بدن هم این تمرین را تکرار کنید. تمرین را چهار مرتبه و هر مرتبه 15 ثانیه حفظ کنید.
حرکت چهارم
در وضعیت خوابیده به پشت یک چرخش خلفی در لگن ایجاد و سعی کنید تا کمرتان را به زمین بچسبانید. تمرین را دو تا شش مرتبه در روز انجام دهید و هر مرتبه شش تا 10 ثانیه در این وضعیت بمانید.
حرکت پنجم
با زانوهای خمیده به پشت بخوابید و یک پا را با زانوی خمیده بالا بیاورید و نگه دارید. تمرین را با پای دیگر هم تکرار کنید. تمرین را پنج نوبت و هر نوبت ده مرتبه انجام دهید.
حرکت ششم
به صورت طاقباز بخوابید. دستها را روی سینه بگذارید. زانوها را 45 درجه خم و به آرامی سر و شانهها را از زمین جدا کنید. هشت ثانیه در این وضعیت بمانید.
حرکت هفتم
بخوابید و زانوها را 45درجه خم کنید. به آرامی کف پاها را حدود پنج سانتیمتر از زمین جدا و وضعیت را به مدت شش ثانیه حفظ کنید. تمرین را سه مرتبه تکرار کنید.
جام جم