اکثر متخصصین حوزه کودک معتقدند کودکانی که سن آن ها کمتر از 3 سال می باشد نباید از بازی های کامپیوتری و ویدیویی استفاده نمایند. روانشناسان بر این باورند که کودکان بهتر است تا سن 3 سالگی از وسایل بازی حقیقی و قبال لمس مانند خانه سازی و لوگو استفاده کنند.
به عبارت دیگر اسباب بازیهای انتزاعی برای این سن مناسب نیست . اما اگر کودک زیر ۵ سال شما قبلا دسترسی به این بازیها پیدا کرده است و این امر به عنوان عادتی برای او در امده است ، باید هم اکنون به فکر شروع قانون و تعیین حدود برای بکارگیری این بازی ها باشید .
علائم هشداردهنده ی وابستگی به بازی های کامپیوتری چیست؟
اگر فرزندتان (یا حتی خودتان) زیاد با کامپیوتر بازی می کنند و برخی یا همه ی علائم زیر در او دیده می شود، بدانید که مشکل از حد قابل کنترل گذشته
و باید به فکر مداخله ی جدی در کنترل وابستگی به بازی باشید:
1- صرف وقت زیاد (بیش از ۳ ساعت در روز) و یا این که هر بار نسبت به دفعه ی قبل وقت بیشتری بر سر این بازیها بگذارد.
2- احساس هیجان و سرخوشی زیاد در حین انجام بازی کامپیوتری، و احساس بی قراری یا تحریک پذیری و یا افسردگی، زمانی که مشغول بازی نیست، به طوری که دوباره به سمت بازی برود.
3- ناتوانی در دست کشیدن از بازی (به طوری که هر بار دیگران باید وارد عمل شوند).
4- رها کردن فعالیت های ورزشی و اجتماعی به خاطر انجام بازی
5- فراموش کردن وظایف تحصیلی یا فعالیت های شغلی
6- اختلالات خواب ناشی از بازی (بیدار ماندن برای بازی که باعث به هم خوردن زمان خواب و بیداری شود).
7- دروغ گفتن به دیگران درباره ی زمانِ صرف شده برای بازی
8- بروز خستگی و پرخونی چشم، سردرد، درد ناحیه ی مچ و ساعد، کمر درد
9- فراموش کردن بهداشت شخصی و یا وعده های غذایی
با این حال به خاطر بسپارید که در مورد بسیاری از کودکان جالب بودن و جذابیت بازی ها در ابتدا بیشتر است و به مرور زمان کم می شود. والدین با راهکارهای مختلف می توانند در استفاده موثر از کامپیوتر توسط کودکان دخیل باشند که برخی از آنها عبارتند از :
با همه این تفاسیر فراموش نکنید که برای بیشتر کودکان جذابیت بازی های کامپیوتری در ابتدا بیسار زیاد است و این جذابیت به مرور زمان کاهش می یابد و در آخر از بین می رود. والدین می توانند با استفاده از روش های مختلف باعث شوند تا فرزتدان استفاده خوب و موثری از کامپیوتر داشته باشند. برخی از آنها عبارتند از :
1- همراه کودک بازی کنید تا زمان را بتوانید کنترل کنید.
2- از بازی های کامپیوتری به عنوان جایزه استفاده کنید .از این برنامه ها به عنوان انگیزه ای برای انجام کارهای مهم نظیر تکالیف مدرسه یا کارهای منزل استفاده کنید. مثال: “علی می تونی بعد از اینکه مشق هایت را نوشتی و من آنها را دیدم نیم ساعت با کامپیوتر بازی کنی”.
3-اجازه دهید کودک از بازی کردن سیر شود.هدف از این برنامه این است که کودک از بازی های کامپیوتری دلزده و سیر شود تا این بازیها دیگر جذابیت اولیه را برای وی نداشته باشند.
می توانید روزهای خاصی مثل روزهای تعطیل را در نظر بگیرید که کودک ساعات زیادی را به بازی های کامپیوتری بپردازد تا خسته شود دراین تکنیک حتی وقتی خسته شد به او بگویید باید کمی دیگر بازی کند.
4- روش محروم کردن را به کار بگیرید.هنگامی که روش های فوق موفق واقع نشد کامپیوتر را قفل کنید و یا اینکه سیم آن را بیرون بکشید. به تدریج به او بفهمانید نتیجه سوء استفاده از امکانات چه خواهد بود و مدت زمان محروم شدن از کامپیوتر را برای او مشخص کنید.
نکاتی در مورد خرید بازیهای کامپیوتری
البته بازی باید برای کودک جذاب و لذت بخش باشد تا کودک بتواند از محتوای آن نیز مسائلی را بیاموزد . این چند نکته به شما کمک می کند انتخاب صحیح تری در خرید این بازی ها داشته باشید
بهتر است اول از همه به فکر سرگرم کننده بودن بازی باشید، زیرا که در سن زیر 5 سال خط مشخصی بین آموختن صرف و تفریح نمی توانید برای کودک بکشید . پس برای اینکه کودک چیزهائی یاد بگیرد لازم است قبل از آن لذت ببرد . مطمئن باشید که کودک بیشتر دوست دارد که زمان خوشی را سپری کند بجای آنکه اهداف آموزشی بزرگترها را برآورده کند .
بازیهایی را انتخاب کنید که بازی بیش از یک بازیکن در آنها تشویق شده و باعث می شود که دو یا سه نفر با هم بازی کنند . به توصیه مرکز ملی رسانه ها و خانواده ها، بهتر است خانواده ها کامپیوتر را به یک وسیله اجتماعی تبدیل کنند . بهترین نرم افزار موجود در این خصوص Lapware ذکر شده است که به شما و کودکتان اجازه می دهد تجربه ای مشترک از کامپیوتر داشته باشید .
بازیهایی را انتخاب کنید که به کودک فرصت های پیروزی را با روش های مختلف می دهد . بعبارت دیگر لازم نباشد که برای ادامه یافتن بازی، کاربر حتما از یگ مهارت به خصوص که تکرار آن برای کودک دشوار است، استفاده کند . تصویرهای کم تحرک و طولانی که حتما با رمز و راز تغییر خواهد کرد، کودک را خسته می کند . مزرعه های اعداد یا جنگل های پر از موسیقی که کودک را بدنبال خود بکشد و هر چه که ماهرتر شد بازی نیز ماهرانه تر قابل پیاده شدن باشد، بهتر است .
به یاد داشته باشید نسخه نوشتاری یا دیداری _ شنیداری در یادگیری کودک از نسخه نرم افزاری می تواند بهتر باشد، مثلا کتاب یک قهرمان خاص آموزنده تر از بازی آن قهرمان خاص برای کودک است .
هنگام خرید همیشه احتمال برگرداندن و پس دادن بازی خریداری شده را با فروشنده مطرح کنید ، چرا که این احتمال وجود دارد سیستم سخت افزاری شما متناسب نباشد یا بازی خریداری شده مانند لیاس ، یک شماره کوچکتر به تن فرزند شما در آید ! یا شما آن بازی را برای کودکتان مناسب ندانید .
بنابر تحقیقات انجام شده، بازی هایی که محتوای خشن دارند، کودک را در معرض افزایش رفتارهای پرخاشگرانه قرار می دهند ، بخصوص اگر به صورت همیشگی بازی شوند و عملا کودک، زمان خیلی زیادی را به این بازیها اختصاص دهد . این نکته ارزش یادآوری دارد که همه بازیهای ویدیویی و کامپیوتری بد نیستند . بازیهای پر کیفیت به کودک فرصت حل مسائل مختلف زندگی و مهارت تفکر منطقی را آموزش می دهد . همچنین بازی کامپیوتری به تقویت مهارتهای حرکتی ظریف، مهارت، سرعت عمل و سرعت انتقال می انجامد . البته کودک را به تکنولوژی اطلاعات علاقه مندتر می سازد .
بهترین کار برای شما این است که تا فرصت باقی است و کودک هنوز اولین تجربه ها را در به کارگیری این وسیله درک می کند، به او کمک کنید تا قوانین استفاده سالم و بی ضرر از آن را بیاموزد .
این نکته را فراموش نکنید که کودکان به راحتی به مسائل مختلف عادت می کنند اما عادت های نادرست و غلظ را به سختی و دشواری بسیار ترک می کنند.
همیشه یک مصرف کننده باهوش باشید و هر آنچه که برای فرزندانتان مفید است و مناسب سن او می باشد انتخاب کنید.
