آدنوئید ها بخش های کوچکی از بافت در پشت گلو هستند که به بالای لوزه ها چسبیده اند و در نزدیک بینی قرار دارند. شما می توانید لوزه های خود را در پشت گلو ببینید. شما قادر به دیدن آدنوئید ها نیستید. وظیفه آدنوئید ها، مبارزه با عفونت های بدن می باشد که در بین زمان تولد و 5 سالگی، بسیار کارآمد و مفید هستند. در این مقاله از بخش بیماری های دکتر سلام به بررسی آدنوئید و راه های درمان آن می پردازیم.
آدنوئید بزرگ چیست؟
آدنوئید ها شبیه یک اسفنج هستند که میتوانند میکروب هایی را که باعث بیماری می شوند، شکار کنند و این همان چیزی است که باعث بزرگ شدن اندازه آنها می شود. زمانی که سالم هستید، آدنوئید ها به اندازه طبیعی خود بر می گردند و اینکه بخواهند بزرگ باقی بمانند و یا متورم باشند، طبیعی نیست. بعد از سن 5 سالگی، آنها کوچک می شوند و دیگر در سلامتی بدن، نقش مهمی را ایفا نمی کنند مگر اینکه بزرگ شوند و آدنوئید ها، ندرتا در افراد بزرگسال، بزرگ می شوند.
علائم آدنوئید های بزرگ
علائم رایج و معمول آن عبارتند از:
- گلو درد
- گرفتگی بینی
- احساسی شبیه به گرفتگی گوش ها
- مشکل خوابیدن
- مشکل بلعیدن
- تورم غدد گردن
- آپنه خواب (وضعیتی که باعث توقف کوتاه مدت تنفس در خواب میشود)
- خشکی لب ها یا بدبو شدن نفس (به علت نفس کشیدن از راه دهان)
- نفس کشیدن همراه با صدا
- تنفس از راه دهان
- خروپف
- تودماغی حرف زدن
چه چیزی سبب بزرگ شدن آن ها می شود؟
عفونت، باعث می شود که آدنوئید ها، موقتا بزرگ شوند.
بزرگ بودن آدنوئید ها را چگونه میتوان تشخیص داد؟
پزشک، با انجام دادن یک معاینه فیزیکی، پشت گلوی شما را مورد بررسی قرار می دهد. پزشک از لوله ای مجهز به یک آینه می باشد، جهت مشاهده آدنوئید ها استفاده خواهد کرد. این لوله، از مواد نازک و انعطاف پذیری ساخته شده است. پزشک، لوله را از طریق بینی، پائین فرستاده و وارد پشت گلو می کند که ممکن است ناراحت کننده باشد اما دردی ندارد. اگر گرفتگی بینی، گلو درد یا عفونت گوش دارید، پزشک خود را در جریان بگذارید.
پزشک برای تشخیص وجود عفونت، ممکن است دستور آزمایش خون بدهد. پزشک همچنین برای تشخیص آپنه خواب، خواب شما را مورد بررسی قرار دهد. با بررسی روند خواب، مشخص می شود که آیا آدنوئید های بزرگ، دلیلی بر مشکلات خواب شما هستند یا خیر.
آیا میتوان مانع بزرگ شدن آنها شد؟
بزرگ شدن آدنوئیدها، یک بیماری رایج در میان کودکان است و کمتر به سن افراد، بستگی دارد و چیزی نیست که بتوان از بروز آن، جلوگیری کرد. رسیدگی و توجه فوری به بروز یک گلودرد یا عفونت گوش، می تواند به پزشک در بررسی اندازه آدنوئید ها، کمک کند که باعث می شود درد و ناراحتی شما، کاهش پیدا کند.
درمان آدنوئید های بزرگ
درمان، به سن و به مدت زمانی که آدنوئید ها بزرگ شده اند، بستگی دارد. پزشک ممکن است اندازه آدنوئید ها را در هر زمانی، مورد بررسی قرار دهد. پزشک برای کاهش تورم، ممکن است اسپری بینی را تجویز کند. اگر شما، زود به زود دچار عفونت گوش و گلو می شوید و یا مشکل خواب یا آپنه خواب دارید، جراحی و برداشتن همزمان آدنوئید ها و لوزه ها، رایج و معمول است.
عمل لوزه و آدنوئیدکتومی
عمل لوزه، نوعی عمل جراحی برای برداشتن لوزه ها می باشد. لوزه ها، غدد کوچک و گردی هستند که در پشت دهان و در طرفین گلو قرار دارند.
در خیلی موارد، آدنوئید ها را نیز همزمان با لوزه ها، بر می دارند که به این روش آدنوئیدکتومی، می گویند. آدنوئید ها، غددی شبیه به لوزه ها هستند، با این تفاوت که در بالای سقف نرم دهان قرار دارند.
لوزه ها و آدنوئید ها بر علیه عفونت ها، مبارزه می کنند. اما در بسیاری از کودکان، این غدد، خودشان می توانند بزرگ و ملتهب شوند که در این حالت، منشاء بسیاری از عفونت ها و بیماری ها هستند. در این زمان، پزشک تشخیص می دهد که خارج کردن آنها، خیلی بهتر از مقابله با بیماری هایی است که باعث عفونت لوزه ها و آدنوئید ها می شود.
دلایل انجام عمل جراحی
شرایط پزشکی وابسته به ورم لوزه ها و آدنوئیت ها، دلایل اصلی برای خارج کردن لوزه ها و آدنوئید ها می باشد. علائم معمول و رایج ورم لوزه عبارتست از:
- گلودرد
- تب
- سردرد
- کاهش اشتها
- درد در هنگام خوردن
- قرمزی و تورم گلو
تصمیم گرفتن در مورد عمل جراحی، به تکرار، سختی و شدت علائم در کودک شما دارد. پزشک، عمل لوزه و آدنوئیدکتومی را در صورت تورم لوزه ها و آدنوئید ها و بروز شرایط زیر، مطرح می کند:
- کودک شما ممکن است حداقل 7 مرتبه در یک سال و یا حداقل 5 مرتبه در هر دو سال و یا حداقل 3 مرتبه در هر 3 سال، به عفونت مبتلا شود.
- ابتلا به این عفونت ها باعث می شود که کودک، چند روزی به مدرسه، نرود.
- کودک ممکن است چه در زمان بیداری و چه در زمان خواب، مشکل تنفسی داشته باشد.
- کودک، با مشکل بلعیدن روبرو می شود.
خطرات عمل جراحی آدنوئید
کودکان معمولا پس از عمل جراحی لوزه و آدنوئیدکتومی، با عوارض جانبی کمتری روبرو می شوند، اما هر روش جراحی، با خطراتی همراه است، مانند مشکلات تنفسی و عکس العمل های مربوط به داروهای بیهوشی، هر چند که بروز این واکنش ها، بسیار نادر است.
سایر خطرات عمل لوزه و آدنوئیدکتومی عبارتند از:
- خونریزی در طول عمل جراحی، چه بلافاصله پس از عمل جراحی و چه در منزل
- کم شدن آب بدن بعلت ننوشیدن مایعات به مقدار کافی
- دشواری تنفس بعلت وجود تورم پس از عمل جراحی
بروز عفونت در محل جراحی
بسته به شرایط پزشکی خاصی که ممکن است کودک شما داشته باشد، خطرات دیگری نیز وجود دارند. قبل از انجام هرگونه روشی، نگرانی ها و مسائل مهم را با پزشک فرزندتان، درمیان بگذارید.
مراحل قبل از عمل جراحی آدنوئید و لوزه
پزشک اطفال، احتمالا تعدادی آزمایش خون و معاینه فیزیکی را در مورد کودک شما انجام خواهد داد و همچنین سابقه پزشکی فرزندتان را نیز مورد بررسی قرار می دهد تا مطمئن شود که برای انجام عمل جراحی، می تواند کاندید مناسبی باشد یا خیر.
پزشک را در جریان داروهایی که کودک شما مصرف می کند، قرار دهید از جمله داروهای بدون نسخه و ویتامین ها. از نوع داروهایی که فرزندتان قبل از عمل جراحی، مجاز به مصرف آنها می باشد و یا داروهای که نباید مصرف کند، سوالاتی را از پزشک بپرسید.
حدود 10 روز قبل از عمل جراحی، فرزندتان باید از مصرف داروهایی مانند آسپرین، ایبوپروفن، ناپروکسن یا داروهای دیگری که خطر خونریزی را افزایش می دهند، اجتناب کند. کودکان یا نوجوانان به علت بروز خطر ابتلا به سندرم ری، نباید از آسپرین استفاده کنند. سندرم ری، یک بیماری نادر اما مهلک و کشنده می باشد.
چند ساعت قبل از عمل جراحی، کودک نباید چیزی بخورد و یا بیاشامد.
مراحلی که در طول عمل جراحی انجام می شود
عمل لوزه ها و آدنوئیدکتومی، روش های جراحی نسبتا شایعی هستند. این نوع عمل جراحی معمولا به صورت سرپایی و در بیمارستان انجام می شود یعنی کودک در همان روزی که تحت عمل جراحی قرار می گیرد، می تواند مرخص شده و به منزل برگردد. بعضی از بچه های کوچک، بجه هایی که سایر مشکلات پزشکی دارند و یا بچه هایی که با عوارض جانبی پس از عمل جراحی روبرو هستند، ممکن است لازم باشد یک شب در بیمارستان تحت نظر باشند.
به طور کلی، کار هایی که در طول عمل لوزه و آدنوئیدکتومی انجام می شود، به شرح زیر است:
کودک، به اتاق عمل برده خواهد شد.
سپس، داروی بیهوشی به او داده می شود تا در طول عمل بیهوش بماند که معمولا 30 تا 45 دقیقه طول می کشد.
پزشک جراح از یک ابزار جراحی برای بیرون آوردن لوزه ها و آدنوئید ها استفاده خواهد کرد. تقریبا در تمام عمل های جراحی لوزه و آدنوئیدکتومی، غدد از دهان کودک خارج می شوند. در این عمل، هیچ گونه برشی بر روی پوست ایجاد نمی شود و هیچ گونه زخم قابل مشاهده ای نیز دیده نمی شود.
زمانی که عمل جراحی تمام شود، کودک به مدت چند ساعت تحت نظر قرار می گیرد تا به هوش بیاید.
مراحل بعد از عمل جراحی آدنوئید
در اتاقی که کودک برای به هوش آمدن نگهداری می شود، پرستار از نزدیک، کودک را تحت کنترل خواهد داشت. در بیشتر موارد، و پس از چند ساعت بعد از عمل جراحی، می توانید کودک را به منزل ببرید. چنانچه کودک خونریزی و یا عوارض دیگری داشته باشد یا به آرامی به هوش بیاید، ممکن است نیاز باشد که یک شب در بیمارستان بستری شود.
بهبودی کامل از عمل لوزه و آدنوئیدکتومی، معمولا یک تا دو هفته طول می کشد. در طول دوران بهبودی، کودک باید مایعات زیاد، غذاهای تسکین دهنده و نرم مانند بستنی و پودینگ بخورد و از خوردن هر گونه غذای جامد و سفت، پرهیز کند. پزشک، احتمالا داروهای ضد درد را برای چند روز اول بعد از عمل جراحی، به منظور تسکین درد، تجویز می کند. کودک همچنین باید کاملا از تماس با افراد بیمار دوری کند به خصوص در هفته اول بعد از عمل جراحی زیرا در طول این زمان، توسعه و سرایت عفونت، خیلی به راحتی صورت می گیرد.
زندگی با وجود آدنوئیدهای بزرگ
آدنوئیدهای بزرگ در کودکان با مصرف آنتی بیوتیک درمان می شوند. آنتی بیوتیک می تواند عفونتی را که باعث برگ شدن آدنوئید ها شده است را از بین ببرد. از اینکه فرزند شما، دوز کاملی از آنتی بیوتیک ها را مورد مصرف قرار می دهد، مطمئن شوید. تمام نکردن دوره مصرف آنتی بیوتیک، باعث برگشت پذیری عفونت می شود. چنانچه با تکرار بیماری، مصرف دارو تاثیری نداشته باشد، پزشک احتمالا گزینه جراحی را پیشنهاد خواهد داد.
