علائم اولیه بارداری چیست؟ آیا می دانستید، هنگامی که عادت ماهانه تان به تاخیر می افتد، ممکن است چند هفته از بارداری تان گذشته باشد؟ حاملگی با بارور شدن تخمک اتفاق می افتد و این اتفاق باعث کاشت تخمک در رحم می گردد. این اتفاق درست قبل از تاخیر در قاعدگی اتفاق می افتد. اما آیا قبل از تاخیر در پریود می شود فهمید که کسی باردار است یا نه؟ بله می شود، زیرا بدن شما اکنون برای نه ماه دیگر آماده شده است. این مقاله از بخش زنان و زایمان دکتر سلام، به شما درباره نشانه های اولیه بارداری و کارهایی که در این دوره باید انجام دهید می گوید.
علائم اولیه بارداری ، قبل از تاخیر در قاعدگی
تاخیر در زمان عادت ماهانه، مهم ترین نشانه بارداری است. اما بدن حتی قبل از تاخیر در قاعدگی، علائم اولیه بارداری را نشان می دهد. در زیر به برخی از این علائم اولیه بارداری اشاره می کنیم:
۱- علائم اولیه بارداری – خونریزی، درد شکم و جایگیری تخمک
اگر در طول دوره تخمک گذاری، رابطه جنسی محافظت نشده داشته باشید در آن صورت احتمال بارداری وجود دارد. ممکن است علائمی نظیر دردی شبیه درد قاعدگی، لکه های روشن یا خونریزی در یک یا دو هفته قبل از موعد قاعدگی را تجربه کنید. علائمی که همه تجربه می کنند، یکسان نیستند اما این علائم نشان دهنده بارداری هستند.
جای گیری تخمک وقتی اتفاق می افتد که تخمک بارور شده به درون رحم می چسبد. این اتفاق حدود ۶ الی ۱۰ روز پس از قاعدگی می افتد. اگر چرخه قاعدگی شما منظم است (برای مثال، هر ۲۸ روز یکبار پریود می شوید)، ممکن است با جای گیری تخمک در رحم در هفته سوم (برای مثال، حدود روز ۲۰ الی ۲۴) احساس خونریزی و درد کنید.
خونریزی حاصل از کاشت تخمک بسیار اندک است، به طوری ممکن است فقط چند قطره خون روی لباس زیر یا هنگامی که در حال شستن و پاک کردن مهبل هستید، مشاهده شود. این اتفاق ممکن است چند ساعت یا چند روز طول بکشد. اما خونریزی شدید نشانه سقط جنین یا قاعدگی است.
۲- بالا رفتن اساسی دمای بدن (BBT)
یکی از علائم اولیه بارداری ، بالا رفتن اساسی دمای بدن (BBT) است که دقیق تر از موارد دیگر است. اما تنها در صورتی متوجه تغییر می شوید که به طور دقیق در چند ماه دمای بدن را اندازه گرفته باشید.
چند هفته پیش از تخمک گذاری دمای بدن شما ممکن است حدود ۹۷.۲ تا ۹۷.۷ درجه فارنهایت باشد. این دمای تقریبی بدن در قبل از دوره تخمک گذاری است. یک الی دو روز بعد، پس از تخمک گذاری، دمای بدن از ۰.۴ به ۱ می رسد. بعد از قاعدگی این دما کاهش می یابد اما در دوره بارداری BBT بالا می ماند. تغییرات BBT جزئی هستند و تنها در صورتی قادر به اندازه گیری این تغییرات خواهید بود که چند ماه دمای بدن را به طور مرتب و روزانه اندازه بگیرید.
۳- علائم اولیه بارداری – احساس درد، حساسیت، زخم و سنگین شدن سینه ها
تغییرات پستان می توانند از علائم اولیه بارداری باشند. هنگامی که فرد باردار می شود، هورمون ها برای سینه نشانه هایی می فرستند که سینه بتواند در ۴۰ هفته آماده شود. به طور کلی، رگ های خونی موجود در سینه بزرگ شده و شروع به رشد می کنند. سینه ها بزرگ تر شده و هاله اطراف سینه، دایره رنگی تیره اطراف سینه و نوک سینه ها نیز بزرگتر و تیره تر می شوند.
یک یا دو هفته پس از بارداری می توانید متوجه تغییرات سینه شوید. احساس سوزش و خارش، تورم و زخم از این تغییرات هستند. ممکن است احساس درد و سنگینی کنید. این نشانه ها می توانند شبیه نشانه های PMS هم باشند، اما این نشانه ها در طول دوره بارداری شدیدتر می شوند. اگر عادت ماهانه به تاخیر افتاد و سینه شروع به تغییر کرد و نشانه های دیگری نیز مشاهده شد، باید تست بارداری دهید.
۴- احساس خستگی مفرط
احساس خستگی بدون دلیل هم می تواند از نشانه های بارداری باشد. تغییر در سطح هورمون پروژسترون می تواند فرد را دائما خسته و خواب آلود کند. به علاوه، وقتی بدن شروع به تولید خون بیشتر برای کمک به رشد جنین می کند، ممکن است احساس خستگی کنید، به خصوص اگر در برنامه غذایی تان مواد معدنی، ویتامین، آهن و مایعات کافی وجود نداشته باشد.
اگر باردار هستید، باید هر روز ویتامین های پیش از تولد نوزاد را دریافت کنید. از مصرف کافئین و محصولات شبیه آن جدا خودداری کنید. به اندازه کافی بخوابید تا با بیحالی و خستگی مقابله کنید.
از آن جایی که بی حالی و خستگی می توانند به علت مشکلاتی همچون کم خونی، کم کاری تیروئید و .. باشند، نمی توانید با تکیه بر این نشانه به تنهایی، بگویید که فرد باردار است.
۵- علائم اولیه بارداری – حالت تهوع
استفراغ یا حالت تهوع صبحگاهی، یکی از نشانه های اولیه بارداری است. ممکن است در هفته های اولیه تاخیر در پریود، حتی قبل از این که بارداری تایید شود، دچار این حالت شوید. ممکن است احساس سرگیجه، ضعف و استفراغ کنید.
اگر چه، ممکن است حالت تهوع در هر ساعتی از روز برای شما پیش بیاید، اما اوج آن در اوایل صبح است. حدود ۷۵ درصد از بانوان دچار این حالت می شوند، اما شدت آن از فردی به فرد دیگر و از بارداری به بارداری دیگر، متفاوت است. شدت این حالت ممکن است در بارداری اول بیشتر باشد و در بارداری های بعدی کم تر شود.
هورمون HCG در اولین مراحل بارداری بالا رفته و باعث ایجاد حالت تهوع می شود. حالت تهوع بعد از سه ماه اول بارداری کمتر می شود. اما گاهی هم تا ماه نهم ادامه دارد. در برخی از بانوان، حالت تهوع صبحگاهی از هفته ششم به بعد آغاز می شود، در حالی که، در برخی دیگر این حالت زودتر آغاز می شود.
۶- باد معده و نفخ
گاهی شکم دچار نفخ می شود و احساس می کنید لباستان تنگ شده و باید دکمه آن را باز کنید تا به راحتی نفس بکشید. ممکن است شکمتان شبیه افراد باردار به نظر برسد در حالی که جنین بسیار کوچک و ریز است و فقط یک سلول کوچک است.
احساس نفخ یا سنگینی در شکم یکی از نشانه بارداری قبل از تاخیر در دوران قاعدگی است. نفخ با تخلیه باد معده و آروغ زدن همراه است زیرا در این زمان هورمون پروژسترون روی سیستم گوارشی تاثیر می گذارد. برای راحت شدن از نفخ، مقدار کمتری غذا مصرف کنید تا فرآیند هضم غذا راحت تر پیش رود. از مصرف غذاهای سرخ شده و چرب خودداری کنید و غذاهای سالم مصرف کنید.
۷- مکررا به دستشویی رفتن
این عامل نیز یکی از نشانه های عادی بارداری است که ممکن است قبل از تاخیر در دوران قاعدگی آن را حس کنید. ممکن است دائما به خصوص در طول شب، به دستشویی بروید. بعد از بارداری، بسیاری از تغییرات هورمونی اتفاق می افتند و خون زیادتری تولید می شود، که باعث بالا رفتن دفع ادرار در بارداری می شود. کلیه ها باید خون بیشتری را تصفیه کنند که این باعث پر شدن مثانه و دفع ادرار پی در پی می گردد.
۸- ناسازگاری و متنفر شدن از برخی مواد غذایی
ممکن است که دیگر به غذاهای مورد علاقه تان، اشتیاقی نداشته باشید و حتی بوی آن ها باعث ایجاد حالت تهوع در شما گردد. حدود ۸۵% از زنان باردار در سه ماه اول بارداری، این حالت را تجربه کرده اند و بسیاری از آن ها بعد از دو یا سه ماه اشتهای خود را دوباره به دست آورده اند. اما برای بسیاری از آن ها، بیزاری از مواد غذایی تا آخر دوره بارداری ادامه دارد.
هیچ دلیلی برای این که چرا با استشمام بوی غذا، حالت تهوع به زنان باردار دست میدهد، نیست. اما می توان گفت که دلیل آن، بالا رفتن هورمون پروژسترون است.
۹- علائم اولیه بارداری – سرگیجه
سرگیجه از نشانه های اولیه بارداری است، که به علت پایین آمدن فشار خون اتفاق می افتد. در سه ماه اول بارداری، احساس سرگیجه کاملا عادی است زیرا رگ های خونی بزرگ می شوند و این باعث پایین آمدن فشار خون می شود. فشار خون در سه ماه دوم بارداری به حالت عادی بر می گردد.
احساس سرگیجه بدون علائم دیگر، عادی است اما اگر با خونریزی از مهبل و درد شکم همراه باشد می تواند یکی از علائم بارداری خارج از رحم که یک عارضه جدی است، باشد.
۱۰- نوسان حال و حوصله
این نوسانات به علت تغییرات هورمونی اتفاق می افتند. تغییرات سطح هورمون ها روی انتقال دهنده های عصبی مغز تاثیر می گذارد و باعث نوسانات احساسات از ناخوشی گرفته تا گریه و عصبانیت ناگهانی می شود. در این شرایط، سعی کنید آرام باشید و استراحت کنید، صحبت کردن با اطرافیانتان به آن ها کمک می کند که شرایط شما را درک کنند.
۱۱- یبوست
تغییرات هورمونی، به خصوص بالا رفتن سطح هورمون پروژسترون، روی سیستم گوارشی تاثیر می گذارد. حرکات روده بسیار دشوار می شود زیرا هورمون ها باعث حرکت آرام مواد غذایی در سیستم گوارشی می شوند. اگر دائما یبوست دارید، تست بارداری بدهید.
۱۲- علائم اولیه بارداری – سردرد و کمردرد
قند خون پایین، باعث سردرد می شود زیرا سلول های مغز باید با مقدار ذخیره پایین قند خون، کار خود را انجام دهند. اگر سردردهای مکرر دارید، این به این معناست که هورمون های جنسی زنانه از جمله استروژن و پروژسترون، در حال آماده کردن رحم برای جنین هستند.
گاهی احساس کمردرد کمتری می کنید زیرا پیوندهای عصبی در حال انبساط هستند تا بتوانید وزن جنین را تحمل کنید. شکم درد، نفخ و یبوست در اوایل بارداری باعث کمردرد می شوند. از پزشکتان بخواهید که برای شما دارو تجویز کند، هیچ گاه در طول دوره بارداری بدون تجویز پزشک دارویی را مصرف نکنید. همچنین توجه به نحوه خوابیدن در طول شب هم امری بسیار ضروری است.
۱۳- بزاق دهان:
این عامل زیاد بین زنان باردار رایج نیست. برخی از زنان باردار بزاق زیادی قبل از بارداری ترشح می کنند که به این عارضه در طول بارداری، ترشح بزاق در بارداری گویند.
تولید بزاق اضافی با سوزش معده و حالت تهوع صبحگاهی در ارتباط است. زنانی که از حالت تهوع رنج می برند بلعیدن برایشان سخت می شود، در نتیجه بزاق زیادی در دهانشان تولید می شود. اگر از سوزش معده رنج می برید، احتمالا اسید موجود در معده تان زیاد شده و بزاق اضافی برای مقابله با سوزش معده تولید می شود. بزاق معمولا طبیعت قلیایی دارد و باعث خنثی کردن اسید موجود در بدن می شود.
۱۴- علائم اولیه بارداری – حس کردن مزه ای همچون فلز در دهان
گاهی این احساس با نفرت شدید از بوی مواد غذایی خاصی همراه است. بسیاری از زنان این احساس را در طول روز کاملا حس می کنند. اگرچه دلیل اصلی این اتفاق نامشخص است، بسیاری از کارشناسان اظهار می کنند که این عارضه به علت نوسانات هورمونی اتفاق می افتد. برخی این احساس را در طول دوره بارداری به همراه دارند اما برای برخی دیگر این احساس پس از سه ماه اول ناپدید می گردد.
۱۵- احساس عطش شدید
در مراحل اولیه بارداری به علت افزایش حجم فشار خون، زنان احساس تشنگی و عطش شدید می کنند. این اتفاق باعث دفع ادرار مکرر و احساس تشنگی دوباره، می شود.
۱۶- از دست دادن اشتها
به علت حالت تهوع و استفراغ، اشتهای فرد به شدت کاهش می یابد. گاهی هم فرد به شدت به مواد غذایی خاصی مثلا ترشیجات، علاقمند می شود. به هرحال، در بارداری ممکن است اشتها رو به پایین باشد و در مراحل آخر بارداری اشتها دوباره بر می گردد.
بوئیدن سنبل باعث رفع حالت تهوع می شود. همچنین استفاده از کلوچه و بیسکوییت با این طعم باعث کاهش حالت تهوع و افزایش اشتها می شود. کاهش استرس، اشتها را تا حد زیادی بالا می برد.
۱۷- تنگی نفس
در هفته های اول بارداری، گاهی فرد احساس تنگی نفس می کند. زیرا بدن برای رشد جنین به اکسیژن و خون بیشتری احتیاج دارد. این حالت در طول دوره بارداری ادامه دارد زیرا جنین برای رشد به مواد غذایی و اکسیژن نیاز دارد.
ورزش کردن به دور مداوم، به طرز صحیح نشستن و نفس های عمیق و آرام کشیدن، پوشیدن لباس های راحت و گشاد و … می توانند به تنظیم تنفس کمک کنند.
گاهی نشانه های خاصی از بارداری به علت عارضه های دارویی است. علائمی که در قسمت بالا به آن ها اشاره شد، همیشه نشان دهنده باردار بودن فرد نیستند بلکه گاهی نشان دهنده بارداری هستند. تنها در صورتی بارداری تایید می شود که در زمان پریود شدن تاخیر بیفتد و تست بارداری مثبت نشان داده شود.
چه باید کرد؟
اگر پیش از تاخیر در پریود، این علائم را مشاهده کردید می توان گفت که باردار هستید. اما گاهی این علائم، نشانه های پیش از بارداری هستند و گاهی هم نشان دهنده مشکلات سلامتی هستند. پس، یک یا دو هفته بعد از تاخیر در عادت ماهانه صبر کنید و پس از آن تست بارداری دهید.
اگر خیلی زود تست بارداری دهید، ممکن است که نتیجه آن منفی شود زیرا هنوز مقدار هورمون HCG بدن (هورمون غدد جنسی انسان) پایین است. باید تا زمانی که میزان هورمون HCG افزایش یابد صبر کنید و دوباره تست دهید. اگر باز هم نتیجه منفی بود، می توانید آزمایش خون دهید.
آزمایش خون نتیجه دقیقی دارد اما در مراحل اولیه بارداری به نتیجه آن نمیتوان اکتفا کرد. در نتیجه، چند هفته پس از تاخیر در عادت ماهانه برای حتمی بودن بارداری، تست دهید. اما از همان موقع مراقبت های پیش از بارداری را آغاز کنید:
- به اندازه کافی بخوابید، غذا بخورید و بنوشید.
- از ویتامین ها و مواد معدنی لازم نظیر فولیک اسید و آهن استفاده کنید.
- سیگار و الکل را ترک کنید؛ از مصرف مواد غذایی ناسالم و داروهای مضر خودداری کنید.
سوالات متداول در مورد علائم اولیه بارداری
۱- از چه موقعی علائم اولیه بارداری را میتوان حس کرد؟
علائم بارداری را در روز چهاردهم پس از بارداری، که نزدیک زمان قاعدگی هم هست، میتوان حس کرد.
۲- چه عواملی سبب تاخیر در عادت ماهانه می شوند؟
تاخیر در عادت ماهانه به دلایل متعددی اتفاق می افتد. این دلایل شامل این موارد هستند: تغییرات هورمونی، افزایش یا کاهش وزن زیاد، اختلالات خوردن (کم اشتهایی و ناخوشی گرسنگی)، استرس، سندرم “وبر” که باعث فلج عصب حرکتی چشم می شود، سفر، تیروئید، داروهای ضد بارداری یا استفاده از داروهای خاص.
۳- آیا ممکن است در زمان عادت ماهانه تاخیر بیفتد اما فرد باردار نباشد؟
بله، به جز بارداری، دلایل بسیار زیادی برای تاخیر در زمان پریود وجود دارد.
۴- مشاهده علائم بارداری چند روز طول می کشد؟
حدود ۶ تا ۱۰ روز پس از بارداری، میتوان علائم بارداری را مشاهده کرد.
درست از وقتی که هنگام دوره تخمک گذاری، رابطه جنسی داشتید، بدن در حال تشکیل زندگی جدیدی در درون شماست. هنگامی که تخمک بارور شد، بارداری اتفاق می افتد. این به این معناست که حدود ده روز قبل از موعدی که باید پریود می شدید، باردار می شوید. اما نتیجه دقیق تست ها یک یا دو هفته پس از تاخیر در پریود مشخص می شود زیرا هورمون HCG در آن زمان به سطح معقولی رسیده است.
