دکتر اسپندار : جراحی برداشتن عینک (PRK، لازک، لیزیک)

جراحی لیزر فرایند ساده ای است که بسته به سطح تصحیحی که مورد نیاز است از چند ثانیه تا چند دقیقه طول می کشد. اما شما پس از انجام جراحی لیزر چشم با بهبود چشمگیری مواجه خواهید شد که واقعا قابل توجه است. لیزر پیشرفته با پرتوهای سرد ابزار دقیقی است که با شکل دادن سطح قرنیه و اصلاح نواقص بسیار ریز آن بینایی شما را واضح تر و شفاف تر می کند. اکثریت قریب به اتفاق بیماران ما شگفت زده شده اند که چگونه آنها اینقدر سریع بهبود می یابند و با چه سرعتی می توانند از زندگی بدون عینک و لنزهای تماسی لذت ببرند.

جراحی لیزری اصلاح عیوب انکساری که به طور متداول به لیزیک شهرت یافته، شایع‌ترین روش اصلاح عیوب‌ انکساری ( دوربینی، نزدیک‌بینی و آستیگماتیسم ) در سراسر دنیاست، ولی در واقع باید گفت برای اصلاح عیوب انکساری چشم و برداشتن عینک از 2 روش لیزری تراش سطحی و تراش عمقی استفاده می‌شود. تراش سطحی شامل PRK، لازک و اپی‌لیزیک و روش تراش عمقی شامل لیزیک و فمتولیزیک است.

ليزيک

كلمه ليزيک به معنی ليزر در ضخامت قرنيه می باشد ( Laser Assisted in Situ Keratomileusis LASIK ). در ليزيک دوره بهبودی کوتاه است و اين عمل در افرادی که نزديک بينی، دوربينی و آستيگماتيسم دارند، موثر بوده و باعث کاهش وابستگی فرد به عينک و لنز تماسی مي شود.

تاکنون مليونها نفر در سراسر جهان تحت اين عمل مهيج و جالب قرار گرفته اند. استفاده از ليزيک برای اصلاح نزديک بيني و آستيگماتيسم درسال1998 مورد تاييد FDA ( سازمان نظارت بر مواد غذايي و دارويی آمريكا ) قرار گرفته است. در آمريکا در سال 1999 ميلادي قريب به يک مليون نفر و در رسال 2000 ميلادي حدود 1300000نفر ليزيک شده اندو اکنون سالانه بيش از دو ميليون نفر تحت روش هاي اصلاح عيوب انكساري با ليزر قرار مي گيرند.اکثر افرادي که از عينک و يا لنز تماسي استفاده مي کنند، از اين عمل سود مي برند.

عمل لیزیک چشم ؛ مفید یا مضر ؟

عمل لیزیک یک شکل از جراحی لیزر است که قادر است طیف وسیعی از نزدیک بینی و آستیگماتیسم و دوربینی را اصلاح کند. در این فرم، عمل بهبود دید سریع بوده و ناراحتی‏های پس از عمل کمتر است.

شرایط لازم برای انجام عمل لیزیک چیست ؟

– فرد بالای 18 سال سن داشته باشد. اما در برخی موارد کودکان کم‌سن دارای یک چشم با نزدیک بینی شدید و یک چشم با دید طبیعی هستند، ممکن است تحت عمل لیزیک قرار گیرند.

– طی شش ماه شماره عینک فرد ثابت مانده باشد.

– در افراد با نزدیک بینی 1 تا 10 دیوپتر یا آستیگماتیسم کمتر از 4 دیوپتر و همچنین افرادی که دوربینی 1 تا 6 دیوپتر دارند، این عمل قابل انجام است.

– زنان باردار یا شیرده نمی توانند این عمل را انجام دهند.

– بهتر است برخی داروها مصرف نشوند ؛ در مورد اینکه چه دارویی مصرف می کنید، قبل از جراحی چشم پزشک خود را مطلع سازید.

– وجود برخی بیماری های چشمی و سیستمیک مانع انجام جراحی لیزیک می شود، قبل از جراحی در مورد وجود هرگونه بیماری، با چشم پزشک خود مشورت کنید.

– فرد انتظارات واقع‌گرایانه از عمل جراحی و نتایج آن داشته باشد، نه غیر واقعی و خیالی

عمل لیزیک چطور انجام می شود ؟

این عمل جراحی بسیار ساده و سرپایی بوده و با استفاده از قطره بی‌حسی و بدون درد و هیچگونه تزریقی انجام می‌شود.

در هر چشم طول مدت جراحی حدود 5 دقیقه و طول مدت لیزر هم 5 تا 20 ثانیه است.

در عمل لیزیک، ابتدا یک لایه با ضخامت حدود 150 میکرون از سطح قرنیه چشم برداشته می‏ شود و سپس توسط لیزر اکسایمر که با کامپیوتر کنترل می‏ شود، تراش قرنیه متناسب با شماره عینک صورت می ‏گیرد.
پس از عمل لیزیک، تا چند ساعت احساس سوزش و جسم خارجی و اشک ریزش وجود دارد، اما معمولا نیازی به داروی ضد درد نیست و اغلب روز بعد از عمل می‏توان به کار روزانه بازگشت.

فرادی که از لنز تماسی نرم استفاده می‌کنند، حداقل یک هفته قبل از انجام معاینات و عمل از لنز خود استفاده نکنند و برای کسانی هم که از لنز تماسی سخت استفاده می‌کنند، این زمان به مدت سه هفته قبل از معاینه یا عمل لیزیک افزایش پیدا می‌کند

می توان هر دو چشم را با هم لیزیک کرد ؟

مطالعات نشان داده است نتیجه عمل جراحی در صورتی که دو چشم در یک جلسه عمل شوند، یا اینکه هر چشم در یک جلسه تحت عمل جراحی قرار گیرد، یکسان خواهد بود.

اغلب بیماران درمی ‏یابند که راحت تر است، هر دو چشم یک جا عمل شوند.

بعد از عمل لیزیک چه باید کرد ؟

– خارش و مالیدن چشم‌ها به خصوص در چند روز اول ممنوع است.

– از شستشوی سر و صورت و استحمام تا برداشتن لنز پانسمانی باید خودداری کرد.

– تا سه هفته استخر و سونا نرفت.

– از آرایش کردن چشم ها تا یک هفته پس از عمل خودداری کرد.

– از شنا در استخر و دریا تا یک ماه پس از عمل باید خودداری کرد.

در مورد تماشای تلویزیون، مطالعه و کار با کامپیوتر، از هر زمانی که افراد بخواهند می‌توانند، این کارها را انجام دهند. فقط در چند روز اول ممکن است بیماران دچار خستگی چشم شوند که ضرری برای چشم ندارد.

عوارض عمل لیزیک چیست ؟

اصلاح بیش از حد، دیدن هاله، ناراحتی در نگاه کردن به چراغ‌ در شب، وجود مشکل دید به هنگام رانندگی در شب و سختی مطالعه از عوارض بعد از عمل لیزیک هستند که در هفته‌های اول بعد از عمل وجود دارند و پس از گذشت چند هفته برطرف می‌شوند.
حدود دو درصد احتمال پیشرفت نزدیک بینی وجود دارد که این شرایط پس از 3 تا 6 ماه می‌تواند مقداری پیشرفت کرده و یا اصلاح نشود که در این صورت می‌توان آن را مجددا با لیزر اصلاح کرد.

تکنیک عمل لیزر PRK

قسمت اعظم مراحل عمل لیزر PRK شبیه عمل LASIK است ؛ اما تفاوت عمده در این است که در لیزیک پس از برداشتن لایه‌ای از قرنیه، با لیزر مقداری بافت از قسمت میانی ضخامت قرنیه تراشیده می‌شود ولی در لیزر PRK، انرژی لیزر بر سطح قرنیه اعمال می‌شود.

قبل از عمل، معاینه کامل پزشکی و چشمی انجام می‌شود. انکسار سنجی دقیقی برای تعیین نمره چشم انجام می‌شود. نقشه اپتیکی خاصی بنام «توپوگرافی» یا «ارب اسکن» نیز جهت ارزیابی وضعیت اپتیکی قرنیه باید تهیه شود. ضخامت قرنیه نیز با روشی بنام «پاکی متری» اندازه‌گیری می‌شود.

در هنگام عمل جراحی، با ماده ضد عفونی‌کننده ( بتادین ) پلک ها و دور چشم‌ها ضدعفونی می‌شوند. قطره‌های بی‌حسی و آنتی بیوتیک به داخل چشم ریخته و بیمار روی تخت در مقابل میکروسکوپ دراز می‌کشد.

وسیله مخصوصی به نام «اسپکولوم» به آرامی در چشمتان گذاشته می‌شود تا پلک هایتان را از هم باز نگه دارد ؛ طوری که شما نمی‌توانید پلک بزنید ولی می‌توانید چشمتان را حرکت دهید. چشم با سرم شستشو داده می‌شود. لایه سلول های محافظ سطحی قرنیه برداشته می‌شود. جراح از شما می‌خواهد که به نور کوچک قرمز رنگ چشمک زن داخل میکروسکوپ خیره شوید. اگر در تمام طول عمل نتوانستید مرتباً به نور خیره شوید، نگران نباشید ؛

زیرا اکثر دستگاه‌های لیزر امروزی مجهز به رادار می‌باشند و حرکتهای چشم شما را تعقیب می‌کنند. جراح با استفاده از «لیزر اگزایمر» نزدیک بینی، دور بینی یا آستیگماتیسم شما را اصلاح می‌کند. دستگاه لیزر اگزایمر با برنامه محاسبه شده بر اساس اندازه‌گیری‌های قبل از عمل، دسته امواج نور لیزر را به نقاط مشخص قرنیه می‌تاباند تا عیب انکساری چشم شما با دقت تصحیح شود.

بسته به شماره چشم، زمان لیزر در هر چشم معمولاً ۱–۲ دقیقه طول می‌کشد. سپس لنز تماسی نرم پانسمان کننده‌ای روی قرنیه گذاشته می‌شود تا ترمیم لایه سطح قرنیه تسریع شود. در پایان، اسپکولوم از چشم خارج می‌شود و تکنسین اتاق عمل یک قطره آنتی بیوتیک دیگر در هر چشم شما می‌ریزد.

چند ساعتی پس از عمل چشمتان درد و سوزش خواهد داشت. روز بعد جهت معاینه و کنترل به پزشک مراجعه کنید. چند روز اول پس از عمل ممکن است احساس جسم خارجی در چشم داشته باشید که طبیعی است. پس از گذشت یک روز از عمل بینایی شما بهبود قابل توجهی خواهد داست اما برای رسیدن به دید نهایی چند هفته زمان لازم است ؛ بنابراین تا ترمیم محل عمل و کامل شدن بیناییتان باید مدتی صبر کنید. اوایل پس از عمل ممکن است چشمتان به نور حساس باشد یا نور چراغ‌ها در شب پخش باشد که این وضع به تدریج بهتر می‌شود ؛ لذا در طی چند هفته اول پس از عمل در محیط بیرون از منزل از عینک آفتابی استفاده کنید.

بیماران مناسب PRK :

در ایالات متحده PRK برای درمان میوپی از ۱- تا ۷- دیوپتر تأیید شده‌است. امروزه با توجه به عوارض کم PRK اکثر چشم پزشکان گرایش مجددی به این عمل پیدا کرده‌اند؛ به طوریکه در شرایط مساوی عمل PRK را ترجیح می‌دهند. در افرادی که ضخامت قرنیه کم است، افراد ورزشکار و ارتشی‌ها PRK مناسب تر است.

مزایای عمل PRK: