تعادل سطح کلسترول به منظور تلاش برای حفظ سلامت، بسیار مهم است و کبد بخش کوچکی از این تلاش را شامل می شود. کبد بزرگترین غده در بدن است که در قسمت راست بالای شکم قرار دارد و متخصص سم زدایی داروها و سایر مواد خارجی از بدن است. کبد مرکز گلیکوژنی است که بدن برای انرژی مصرف می کند. این قسمت بدن همچنین در متابولیزه کردن چربی ها، کربوهیدرات ها و پروتئین ها نقش بسیار مهمی به عهده دارد. درواقع کبد سالم، همه ی این وظایف کمتر شناخته شده را انجام می دهد. در این مقاله از بخش پزشکی دکتر سلام به بررسی تاثیر کلسترول بر عملکرد کبد می پردازیم.

تاثیر کلسترول و عملکرد کبد

مهمترین عملکرد کبد، تولید و پاک کردن کلسترول در بدن است. بیشترین توجهی که به کلسترول می شود، پتانسیل آن برای اثرات مضر سلامتی است. اما کلسترول برای ایجاد هورمون ها، ویتامین D و آنزیم های مورد نیاز برای هضم، بسیار ضروری است. بسته هایی که لیپوپروتئین نامیده می شوند، کلسترول را در سراسر بدن حمل می کنند. دو نوع مهم کلسترول شامل لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL) و لیپوپروتئین با چگالی پایین (LDL) است. بالا و پایین بودن تراکم، نشان دهنده ی نسبت پروتئین به چربی را در این بسته ها است. بدن هر دو نوع از کلسترول را در مقادیر توصیه شده، نیاز دارد.

کاهش کلسترول خون

 

سطح نرمال کلسترول در بدن

آگاه بودن از سطح کلسترول HDL (کلسترول خوب)، LDL (کلسترول بد) و مجموع کلسترول در بدن، بسیار مهم است. تخمین تقریبی از مجموع کلسترول، شامل کلسترول خوب (HDL) به علاوه ی کلسترول بد (LDL) به علاوه ی یک پنجم از نوع سوم چربی است که تری گلیسرید نامیده می شود.

موسسه ی ملی قلب، ریه و خون مقادیر زیر را برای سطح کلسترول بدن، توصیه می کند:

سطح HDL حداقل 40 میلی گرم در دسی لیتر، خون است. مقادیر کمتر از آن خطر ابتلا به بیماری قلبی را افزایش می دهد. سطح کلسترول به میزان 60 میلی گرم در دسی لیتر، خطر ابتلا به بیماری قلبی را کاهش می دهد.

سطح مطلوب LDL 100 میلی گرم در دسی لیتر خون است و بالاتر از آن تا 159 میلی گرم در دسی لیتر، در مرز قرار دارد و مقدار 160 تا 189 به عنوان کلسترول بالا شناخته می شود.

کلسترول مطلوب (مجموع کلسترول)، مقداری است که کمتر از 200 میلی گرم در دسی لیتر باشد. اگر مقدار اندازه گیری شده، بین 200 تا 239 میلی گرم در دسی لیتر باشد، به این معنی است که کلسترول شما در مرز قرار دارد و بالاتر از 240 میلی گرم در دسی لیتر، نشان دهنده ی کلسترول بالا در بدن شما است.

عملکرد کبد در برابر کلسترول

عوارض کبد می تواند مانع از توانایی ارگان ها برای تولید و پاک کردن کلسترول شود. هر دو حالت می تواند یک سنسور در کلسترول ایجاد کند و بر سلامت فرد اثر داشته باشد. شرایط زیر ممکن است بر کبد تاثیر گذار باشد، به طوری که سبب غیر طبیعی شدن سطح کلسترول شود:

بیماری کبد چرب غیر الکلی

شایعترین نوع اختلال در عملکرد کبد، بیماری کبد چرب غیر الکلی است و تقریبا یک چهارم از جمعیت جهان را تحت تاثیر قرار داده است. این مشکل، اغلب در افرادی که به اضافه وزن یا دیابت دچار هستند، دیده می شود. این بیماری با دیس لپیدمی که سطوح غیر طبیعی کلسترول و ترکیبات مشابه در خون است، مرتبط است. بیماری کبد چرب غیر الکلی همچنین می تواند باعث ایجاد لیپودیستروفی که بی نظمی در چگونگی توزیع چربی بدن است، شود.

سیروز

سیروز ممکن است سبب بروز آسیب و جلوگیری از انجام عملکردهای متابولیسمی اساسی شود. این وضعیت یک واکنش به آسیب طولانی مدت به عضو بدن است. آسیب می تواند شامل التهاب ناشی از بیماری مانند هپاتیت C باشد. بعد از هپاتیت C، سوء مصرف طولانی مدت الکل شایعترین علت بیماری سیروز شناخته می شود.

آمی تریپتیلین + کلردیازپوکساید

داروها و کلسترول

یکی دیگر از علل مهم مشکلات کبدی، آسیب های ناشی از مصرف داروها و مخدرها است. کار کبد این است که مواد شیمیایی را در بدن متابولیزه کند که این امر سبب آسیب پذیر شدن آن در برابر مواد مخدر و داروهای بدون نسخه می شود.

آسیب های کبدی رایج ناشی از داروها و مواد مخدر عبارتند از:

هپاتیت حاد

داروهای مرتبط با آن:

  • استامینوفن
  • برومفناک
  • ایزونیازید
  • نوروبیون
  • ریتوناویر
  • تروگلیتازون

هپاتیت مزمن

داروهای مرتبط با آن:

  • دنترولن
  • دیکلوفناک
  • متیل دوپا
  • مینوسیکلین
  • نیتروفورانتوئین

الگوی مخلوط یا هپاتیت غیر طبیعی

داروهای مرتبط با آن:

  • مهار کننده ACE
  • آموکسی سیلین-کلاوولانیک اسید
  • کلرپرومازین
  • اریترومایسین
  • سولینداک

استئاتو هپاتیت غیر الکلی

داروهای مرتبط با آن:

  • آمیودارون
  • تاموکسیفن

استئاتوز میکرووزیکولار

داروهای مرتبط با آن:

  • NRTIs
  • اسید والپروئیک

بیماری انسدادی ریه

داروهای مرتبط با آن:

  • بوسولفان
  • سیکلوفسفامید

با قطع دارو، معمولا آسیب کبدی شدید نخواهد بود و اغلب بهبود می یابد. در موارد نادر، آسیب می تواند شدید یا دائمی باشد.

اثرات کلسترول بالا

سطوح بالای کلسترول LDL خطر انباشته شدن چربی در عروق خونی که خون را به قلب می رساند، افزایش می دهد. سطح پایین کلسترول HDL نشان می دهد که بدن ممکن است توانایی تصفیه پلاک ها و سایر رسوبات چربی بدن را نداشته باشد. هر دو حالت، خطر بیماری های قلبی و حمله ی قلبی را افزایش می دهد.