نزدیک به یک قرن است که بشر برای مقابله با عفونت به این داروی اعجاب‌آور تکیه دارد.
به گزارش مجله پزشکی دکتر سلام، تا پیش از پیدایش آنتی‌بیوتیک‌ها در دهه‌های نخست قرن بیستم برای درمان عفونت راه‌حلی قطعی وجود نداشت. بیمار باید صبر می‌کرد تا سیستم ایمنی به طور طبیعی عفونت ایجاد شده را برطرف کند و گاه لازمه ریشه کن کردن عفونت، قطع عضو بود. بعد پنی‌سیلین کشف شد که موهبت بزرگی برای پزشکان بود. 100 سال به همین منوال پیش رفت و اکنون نگرانی جدی تازه‌ای در حال شکل گرفتن است. باکتری‌های خطرناک در حال ایجاد مقاومت در برابر آنتی‌بیوتیک‌های موجود هستند.
سازمان جهانی بهداشت (WHO) در ماه آوریل از مقاومت دارویی در برابر آنتی‌بیوتیک‌ها به عنوان یک «تهدید بزرگ جهانی» نام برد.
«دیوید کامرون»، نخست وزیر انگلیس دراین‌باره گفت: ما در معرض خطر بازگشت به قرون تاریک پزشکی هستیم. برگشتن به زمانی که عفونت‌ها دیگر قابل درمان نیستند و به طور بالقوه شاهد مرگ هزاران هزار نفر در اثر ابتلا به عفونت‌ها خواهیم بود.
و اکنون مطالعه تازه‌ای که در مورد میزان مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها چاپ شده مؤید رویه نامناسب استفاده از این داروهاست. نتایج این مطالعه که چهارشنبه گذشته در نشریه بیماری‌های عفونی لنست منتشر شد نشان می‌دهد که میزان آنتی‌بیوتیک فروخته شده در کلینیک‌ها و داروخانه‌های جهان از سال 2000 تا 2010 میلادی 36 درصد افزایش پیدا کرد. این اولین مطالعه برای بررسی مصرف آنتی‌بیوتیک در قرن بیست‌ویکم در جهان است. این مطالعه توسط مرکز سیاست‌گذاری، اقتصاد و دینامیسم بیماری‌ها با سرپرستی «رامانان لاکسمینارایان» انجام شده است.
وی می‌گوید: امروزه افراد بیشتری در کشورهای فقیر به این داروهای نجات‌بخش دسترسی دارند که این به نوبه خود خبر فوق‌العاده خوبی است
اما از سوی دیگر تکیه بیش از پیش به آنتی‌بیوتیک‌ها باعث افزایش مقاومت باکتری‌ها شده است.
یک پزشک عمومی در انگلیس نیز می‌گوید: این مشکلی جدی در سراسر دنیاست و لازم است همه جهان را از این مشکل آگاه کنیم. اطمینان از بهبود در تجویز آنتی بیوتیک‌ها برای کاهش مقاومت دارویی وظیفه همه است از جراحان عمومی در انگلیس گرفته تا شرکت‌های بزرگ داروسازی در جهان، همه باید برای حل این مشکل عظیم جهانی تلاش کنیم.
به گزارش مجله پزشکی دکتر سلام به نقل از بی‌بی‌سی، در انگلیس مقاومت میکروب هایی مثل سل، ایکولی و کلبسیلا رو به افزایش است و سوزاک در 80 درصد موارد به آنتی‌بیوتیک اصلی برای درمان این بیماری یعنی تتراسایکلین مقاوم شده است.
پروفسور «پیتر تیلور» از کالج دانشگاه لندن نیز می‌گوید: ما از آنتی‌بیوتیک نه فقط برای معالجه بیماران عفونی بلکه برای ایجاد حفاظت در جریان عمل‌های جراحی عمده مثل جایگزینی مفصل ران و حفاظت برای بیمارانی که به خاطر سرطان تحت شیمی‌درمانی هستند، استفاده می‌کنیم. اگر توانایی استفاده از آنتی‌بیوتیک را از دست بدهیم این عمل‌ها و درمان‌ها مثل شیمی‌درمانی عملا غیرقابل استفاده خواهند شد.
دسته‌ای از آنتی‌بیوتیک‌ها هستند که از آنها به عنوان آخرین راه چاره استفاده می‌شود اما به گفته لاکسمینارایان، سرپرست مطالعه اخیر، مشکل اینجاست که حتی این دسته هم در خطر از دست دادن تاثیرشان هستند چون مصرف آنها هم از سال 2001 میلادی به این سو به شدت افزایش پیدا کرده است.
یکی از دلایل ایجاد مقاومت، مصرف اشتباه آنتی‌بیوتیک‌هاست. به گفته پزشکان، اتفاقی که می افتد این است که بعضی بیماران دو روز بعد از خوردن آنتی بیوتیک احساس می کنند کاملا خوب شده‌اند و تصمیم می‌گیرند دیگر آن را نخورند و دوره را کامل نکنند و این باعث می‌شود که میکروب قوی‌تر شود و دفعه بعد که به بیمار آنتی‌بیوتیک می‌دهید اثر نمی‌کند و عفونت خطرناک‌تر یا حتی گاه مرگبار می‌شود.
به علاوه پزشکان می‌گویند انتظارات بیماران باید تغییر کند. مردم باید آموزش ببینند که هر بیماری نیاز به دارو ندارد. مطالعه تازه نشان می‌دهد که سه چهارم افزایش مصرف آنتی‌بیوتیک در برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی روی داده کشورهایی که مردم توانایی مالی خریداری این داروها را دارند. یک مشکل دیگر این است که کارشناسان می‌گویند از سال 1987 میلادی هیچ دسته آنتی‌بیوتیک تازه‌ای تولید نشده و در خط تولید شرکت‌های داروسازی بزرگ تقریبا هیچ آنتی‌بیوتیک تازه‌ای نیست. در مطالعه اخیر استفاده آنتی بیوتیک در پرورش دام و طیور بررسی نشد. اما در دهه‌های اخیر مصرف آنتی‌بیوتیک علاوه بر پزشکی در کشاورزی هم افزایش چشمگیری داشته و آنتی‌بیوتیک‌ها در دامداری، پرورش مرغ و طیور، پرورش ماهی و آبزیان، تولید محصولات کشاورزی و در باغ‌های میوه استفاده می‌شود.
گزارش ها حاکیست که 80 درصد آنتی بیوتیک مصرفی در آمریکا در صنایع پرورش حیوانات است.
مشکل اینقدر برای بعضی جدی است که در انگلیس «سالی دیویس»، مشاور ارشد دولت در امور بهداشت و درمان در تلاش است تا سازمان ملل معاهده‌ای را به تصویب برساند تا بر اساس آن، استفاده از آنتی‌بیوتیک در صنایع پرورش حیوانات ممنوع شود.
لاکسمینارایان می گوید: آنتی‌بیوتیک‌ها یک منبع طبیعی هستند درست مثل سوخت‌های فسیلی و با تمام شدن آنها، یافتن منابع تازه بسیار سخت و پرهزینه خواهد بود.
