چگونه میتوان از بی اشتهایی در نوجوانان پیشگیری کرد؟ نوجوانی دوره دشوار و پیچیده ای است. یک نوجوان دیگر نه بچه است نه بزرگ. این میان دوره سنی، دوره مبارزه وچالش است. ترشح هورمون های خشم و تغییر سریع بدن برخورد و ارتباط با نوجوانان را حتی دشوارتر هم می کند. رسانه های جمعی با نمایش تصاویری از زیبایی رویایی و دور از دسترس، نوجوانان را بمباران نموده و باعث شده بسیاری از نوجوانان برای داشتن اندامی مناسب به تلاش و تکاپو بیفتند. داد و فریاد نوجوان امری طبیعی است و راحت میتوان با آن کنار آمد، اما اختلال غذایی نوجوان چیزی نیست که او بتواند به سادگی شانه بالا انداخته و نسبت به آن بی تفاوت باشد. در این مقاله از بخش تغذیه دکتر سلام به بررسی بی اشتهایی در نوجوانان می پردازیم.
بی اشتهایی در نوجوانان چیست؟
بی اشتهایی یکی از رایج ترین اختلالات غذابی در سراسر جهان است. مردم اصطلاح بی اشتها را راحت به کار می برند اما بی اشتهایی شوخی نیست و می تواند زندگی فرد مبتلا را به مرز نابودی بکشاند و حتی مهلک بودن آن نیز ثابت شده است.
همان طور که قبلا گفته شد، بی اشتهایی نوعی اختلال خوردن است. نوجوانان مبتلا به این اختلال، حسی بنام خود- ارزشمندی را در وجود خود احساس می کنند. حتی اگر آن ها لاغر یا دارای خوش اندام باشند، فکر می کنند که دارای اضافه وزن هستند. این نوجوانان همیشه به دنبال راهی برای کاهش وزن هستند. کودکان مبتلا به بی اشتهایی نیز مایل هستند که رژیم غذایی خود را محدود کنند. در بعضی موارد، افراد بی اشتها حتی به خودشان گرسنگی می دهند. کاهش وزن و سوء تغذیه در نهایت حتی می تواند منجر به مرگ شود. نوجوانان بی اشتها نسبت به غذا وسواس دارند. آن ها اخلاق و آداب خاص خودشان را برای غذا خوردن دارند و خجالت می کشند که جلوی چشم دیگران غذا بخورند. بسیاری از افراد بی اشتها نیز با فعالیت و ورزش_ بیش از حد سعی در کاهش وزن خود دارند.
علل بی اشتهایی در نوجوانان؟
پیدا کردن مقصر و مسبب اصلی بی اشتهایی کار آسانی نیست. شماری از عوامل در این میان نقش دارند و منجر به بی اشتهایی می شوند. در اینجا برخی از دلایل و عوامل اصلی به وجود آورنده بی اشتهایی نوجوانان ذکر شده است:
علل بیولوژیکی:
آیا اختلالات خوردن مانند بی اشتهایی، با ژنتیک مرتبط است؟ مطالعاتی در همین راستا در حال انجام است.
علل روانشناختی:
افرادی که در حال حاضر از مشکلات روانشناختی مانند اضطراب، افسردگی و اختلالات وسواسی-اجباری رنج می برند، بیشتر در معرض ابتلا به بی اشتهایی هستند.
علل محیطی:
امروزه در فرهنگ مدرن زیبایی و لاغری معادل یکدیگر وبا هم برابر هستند. فشار های وارده از جانب هم سن و سالان، خانواده ها و رسانه ها نقش مهمی در ایجاد بی اشتهایی ایفا می کنند.
بی اشتهایی – عوامل خطر آفرین:
برخی از نوجوانان در مقایسه با دیگران بیشتر در معرض ابتلا به بی اشتهایی هستند. درصورتی که هر یک از دسته ها و مقوله های زیر شامل حال نوجوان شما می شود، میتوان گفت که شانس ابتلای وی به بی اشتهایی نیز چندین برابر بالا خواهد بود.
۱. جنسیت: زنان بیشتر (از مردان) به بی اشتهایی مبتلا می شوند و به دنبال درمان هستند.
۲. سن: به نظر می رسد که افراد زمانی بی اشتهایی مبتلا می شوند که بیشتر از هر زمان دیگر آسیب پذیر هستند. حدود ۹۰ درصد از افراد مبتلا به اختلالات خوردن مانند بی اشتهایی، نوجوانان و جوانان بین ۲۵-۱۲ سال هستند.
3. شخصیت: نوجوانان دارای تیپ شخصیتی خاص، بیشتر احتمال دارد که طعمه اختلال بی اشتهایی شوند. اگر نوجوان شما شخصیتی کمال گرا دارد، در هر زمینه به دنبال بهترین است، لذا ممکن است انگیزه بالاتری هم برای کاهش وزن داشته باشد. این ها فقط عوامل خطرآفرین هستند؛ اما این بدان معنا نیست که افرادی که تو این دسته ها قرار نمی گیرند، دیگر به بی اشتهایی مبتلا نمی شوند. در واقع حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد بیماران مبتلا به بی اشتهایی، مرد هستند؛ اما اگر نوجوان شما در دسته خطرناک قرار گیرد، باید کاملاً مراقب او بود.
نشانه های بی اشتهایی در نوجوانان:
در اینجا نشانه های رایج ابتلای نوجوانان به بی اشتهایی ارائه شده است اما آگاه باشید که این علائم در همه افراد مبتلا به یک شکل بروز پیدا نمی کند. وسواس غذایی می تواند در قالب رژیم غذایی شدید بروز کند. ترس از اضافه وزن، در اندام نامتناسب مشهود است. احساس داشتن چربی اضافه حتی زمانی که فرد دارای تناسب اندام یا لاغر است. قطع دوره قاعدگی بانوان، خستگی بی دلیل از کاهش وزن، از دست دادن اشتها، یبوست، سرگیجه، ریزش موی بیش از حد، ورزش بیش از حد.
چرا بی اشتهایی خطرناک است؟
میل به سلامتی و تناسب اندام، موضوع دیگری است؛ اما تلاش برای کاهش وزن تا مرز گرسنگی دادن به خود اصلا چیز خوبی نیست. در اینجا برخی از عوارض پزشکی که ممکن است نوجوان مبتلا به بی اشتهایی به آن ها دچار شوند، ارائه شده است که عبارتند از: ضربان نامنظم قلب و نارسایی مهلک قلب، فشار خون پایین و غش کردن، کبد چرب یا التهاب کبد، ناباروری، پوکی استخوان.
درمان بی اشتهایی در نوجوانان:
در صورت تشخیص ابتلای نوجوان شما به بی اشتهایی، وقت آن است که به کمک او بشتابید. برنامه درمان بی اشتهایی شامل ترکیبی از توان بخشی پزشکی و همچنین روانشناسی است. برخی از ابزارهای مورد استفاده برای درمان بی اشتهایی عبارتند از:
خانواده و فرد درمانی، دارو درمانی از جمله داروهای ضد افسردگی و مکمل های استروژن. برخی از بیماران، به منظور بهبودی ممکن است حتی به بستری شدن در بیمارستان هم نیاز پیدا کنند.
آیا بی اشتهایی در نوجوانان قابل پیشگیری است؟
حال این سوالی است که هنوز هم جای بحث دارد؛ اما کاری که شما می توانید انجام دهید این است که به نوجوان خود نشان دهید که وضعیت و اندام فعلی او، خوب و عالیست. تغییر در ذهنیت جامعه نیز به شدت در کاهش موارد ابتلا به بی اشتهایی موثر است. به عنوان یک والد، شما همچنین می توانید آن ها را به عادت های غذایی سالم و به منظور پیشگیری از بی اشتهایی ترغیب نمایید.
شما باید از قضاوت خود در مقابل نوجوانتان نیزخودداری کنید. آنچه که او نیاز دارد یک الگو و مدل است؛ بنابراین شما باید این نقش را برای او بازی کنید و به او کمک کنید تا اندام خود را با آغوش باز بپذیرد. به نوجوان خود نشان دهید که زیبایی واقعی درون یا سیرت اوست وبه او در ساخت و کار کردن روی قدرت درونی اش کمک کنید.
زیبایی بیرونی و ظاهری از بین می رود؛ این نور درون است که پرتو درخشش آن کل زندگی را تحت الشعاع قرار می دهد! آیا شما شخصا بی اشتهایی را تجربه کرده اید؟ چگونه با بی اشتهایی نوجوان خود برخورد و مقابله کردید؟ تجربه خود را با ما به اشتراک بگذارید.
